“Vua lúa giống” sạt nghiệp vì cơm rượu tiếp khách

Nguồn tin: NLD, 17/11/2004
Ngày cập nhật: 17/11/2004

“Vua” phải bán căn nhà và 9 công ruộng, rồi đi làm phó phòng (chọn tạo giống lúa) 2 năm mới trả hết nợ tiếp khách tham quan, hội thảo đầu bờ...

Ở An Giang, nhắc đến “vua lúa giống” Võ Ngọc Triểm (Hai Triểm), nhiều người biết rõ bi kịch của ông. Nghe ở đâu có giống lúa mới là tìm đến tận nơi xin vài hạt đem về nhân giống, từ năm 1989, 9 công ruộng của ông ở xã Bình Hòa, Châu Thành, An Giang trở thành địa chỉ tin cậy của nông dân và các nhà khoa học. Cũng từ đó, bi kịch của “vua” bắt đầu.

Hư danh còn đó, nợ réo tứ bề

Nhắc lại chuyện xưa, ông Hai Triểm bần thần: “Trong khoảng chục năm từ 1989 đến 1999, nhà tôi không lúc nào ngớt khách khứa đến tham quan học hỏi kinh nghiệm sản xuất. Không kể khách trong nước, ngay cả mấy nhà khoa học của IRRI (Viện Nghiên cứu Lúa Quốc tế) đến Việt Nam, mấy ổng (cán bộ địa phương và ngành nông nghiệp) cũng dẫn xuống nhà tôi”. Không chỉ dẫn khách đến tham quan mô hình sản xuất, các nhà khoa học, cán bộ ngành nông nghiệp các cấp còn “hết sức ưu ái” chọn nhà và ruộng của ông Hai Triểm làm nơi thường xuyên tổ chức hội thảo khoa học, hội thảo đầu bờ quy mô hàng mấy trăm người mỗi cuộc. Toàn bộ chi phí ăn uống cho khách và đại biểu tham quan, dự hội nghị đều do... vợ chồng “vua lúa giống” lo.

Ông Hai Triểm nhớ lại: “Từ hồi sản xuất lúa giống và trở thành “điển hình”, tiếng là phục vụ cho sự phát triển của ngành nông nghiệp nhưng mọi chi phí sản xuất đều do tôi đài thọ. Nhưng đau nhất là khoản tiền tiếp khách tham quan, nhà đâu có dư dả gì nên hai vợ chồng tôi phải chạy mượn tứ văng. Tới khi ruộng nhà không còn thu hút được ai đến tham quan, kết toán lại số nợ cơm rượu của gia đình tôi lên đến hàng mấy chục triệu đồng. Thời điểm đó mấy chục triệu là cả một gia tài chứ đâu phải ít”. Hư danh còn đó nhưng nợ réo tứ bề, ông Hai Triểm đã đau đớn đi đến quyết định: Kêu bán nhà và 9 công đất ruộng để lấy tiền trả nợ.

“Chiếc phao” công ty

Giữa lúc ông Hai Triểm và gia đình lâm vào cảnh khốn quẫn, nhiều người quay lưng thì một doanh nghiệp của An Giang “ném” cho ông chiếc phao. Ông Hai Triểm được nhận vào làm việc ở Trung tâm Nghiên cứu và Sản xuất giống Bình Đức (thuộc Công ty Dịch vụ Bảo vệ Thực vật An Giang), làm đúng nghề mà ông từng đeo đuổi: chuyên viên chọn tạo giống lúa. Không chỉ tạo việc làm đúng sở trường và chu cấp toàn bộ chi phí, phương tiện sản xuất, hằng tháng doanh nghiệp này còn trả cho ông Hai Triểm mức lương khá cao để ông có điều kiện gom góp trả nợ cơm rượu ngày trước. Dù vậy, phải làm thuê gần 2 năm, ông Hai Triểm mới trả dứt món nợ của “vua”.

Bây giờ “vua lúa giống” Hai Triểm làm việc trong một môi trường có thể nói là hoàn hảo. Là phó phòng chọn tạo giống lúa của trung tâm, ông Hai Triểm đã ra dáng công chức với áo bỏ trong quần nghiêm chỉnh, giày da đi lộp cộp. Nhưng, cốt cách nông dân vẫn không thay đổi: Hễ rỗi việc văn phòng là “vua” lại ào ra mấy gian nhà lưới và đám ruộng thí nghiệm, lột giày, xăn quần lội bùn săm soi từng bông lúa.

Danh hiệu: Đau lắm!

Có một chuyện buồn mà ông Hai Triểm ít khi nào nhắc tới: Từ hồi ông vào làm thuê cho trung tâm thì tự dưng ngành nông nghiệp và hội nông dân không còn công nhận ông là “nông dân sản xuất giỏi” của tỉnh. Bên đám ruộng thí nghiệm, “vua” trầm ngâm: “Nhờ được vào làm ở đây tôi mới có điều kiện trả hết nợ nần ngày xưa, vậy mà không ai chịu hiểu điều này. Cái danh hiệu “nông dân sản xuất giỏi” thật ra chẳng đem lại tiền bạc gì cho tôi nhưng... đau lắm. Tôi cứ có cái cảm giác là người ta đối xử với tôi theo kiểu không còn sử dụng được thì không quen biết”.

Bức xúc, ông Hai Triểm lôi ra một xấp giấy tờ, trong đó Bằng khen của Thủ tướng, Hội Nông dân Việt Nam, UBND tỉnh An Giang, Giấy công nhận nông dân ASEAN của Brunei-Darussalam, Huân chương Lao động hạng 3, Giấy chứng nhận danh hiệu chiến sĩ thi đua cấp tỉnh và cấp toàn quốc... Tất cả những giấy tờ đó xác nhận một điều: Hai Triểm là nông dân thứ thiệt, nông dân sản xuất giỏi và xứng danh “vua lúa giống” như người đời từng xưng tụng.

Anh Vũ