Thị trường giống lúa ĐX 2009 có lên cơn sốt?

Nguồn tin: Nông Nghiệp Việt Nam, 05/12/2008
Ngày cập nhật: 5/12/2008

Chỉ ít ngày nữa là bước vào vụ ĐX 2009, thời tiết luôn bất thường khó đoán định trước. Nông dân đang hy vọng vụ này sẽ được mùa, nhưng vẫn lo thị trường giống lên cơn sốt. Còn DN kinh doanh giống cũng... nín thở chờ xem diễn biến của thị trường thế nào...

Giống thiếu không- Chất lượng thế nào?

Vụ xuân nông dân các tỉnh miền Bắc thường dành phần lớn diện tích để cấy các giống lúa lai. Bởi thời tiết vụ xuân rất phù hợp với các giống lúa lai, lại ít sâu bệnh, năng suất cao, trung bình 6-7 tấn/ha như giống lúa lai: Nhị ưu 838, Nhị ưu 63, Nghi hương 2308, Bắc ưu 903, Q.ưu số 1…Trong số giống lúa lai đó, giống Nhị ưu 838 Tân Tân, Nhị ưu 838 Nam Sung và Nhị ưu 63 được bà con nông dân sử dụng với số lượng lớn. Các tỉnh: Nghệ An, Thanh Hóa, Hà Nội, Phú Thọ, Bắc Ninh, Yên Bái, Hà Giang…vụ xuân thường NK giống lúa lai từ Trung Quốc cả ngàn tấn. Mặc dù vậy, nhưng nhiều năm vẫn xảy ra cơn sốt giống, khiến nông dân nhiều địa phương khóc dở mếu dở.

Một câu hỏi đặt ra vụ xuân 2009 có thiếu giống không? Theo thống kê của Chi cục BVTV vùng VIII, từ nhiều năm nay Lào Cai là cửa ngõ NK lúa lai, mỗi năm các DNNK qua cửa khẩu Lào Cai từ 8.000- 12.000 tấn giống lúa các loại. Năm 2008, từ đầu năm đến nay các DN nhập 4.540 tấn giống lúa lai, nhập cho SX vụ xuân 2009 đến ngày 4/12 là 2.009 tấn. Như vậy, lượng giống NK giảm nhiều so với nhiều năm trước.

Cty Giống cây trồng TPTrùng Khánh có VPĐD tại Hà Khẩu, qua số điện thoại 0982950048 của GĐ Hùng Thiếu Quân, người phiên dịch cho chúng tôi biết từ tháng 10 đến nay Cty mới xuất sang Việt Nam được gần 300 tấn giống: cho Bắc Ninh hơn 100 tấn Q.ưu số 1, cho Nghệ An gần 200 tấn Q.ưu số 1 và Q.ưu số 6, trong khi mọi năm Cty xuất sang Việt Nam hơn 400 tấn. Ông Trần Chí Bình- GĐ kinh doanh Cty Long Bình Tứ Xuyên cho biết: Từ tháng 10 đến nay Cty XK sang Việt Nam được 438 tấn giống lúa lai Nhị ưu 838 và Nhị ưu 63. Các DN Việt Nam cũng NK một lượng giống vừa đủ, bởi vụ mùa 2008 có DN đã nhập với số lượng lớn, nhằm “đánh quả” lúa giống, khi hết vụ thừa trên 100 tấn phải gửi vào kho lạnh để bảo quản.

Ông Nguyễn Văn Vững-GĐ Trung tâm giống NLN Yên Bái thành thật: Vụ xuân này chúng tôi chỉ dám nhập 100 tấn lúa lai của TQ, mọi năm nhập hơn 200 tấn, cộng với số giống lai F1 do Trung tâm SX được đủ cung cấp cho bà con trong tỉnh. Bà Nguyễn Thị Yên-GĐ Cty CP VTNN Lào Cai cho biết: Mọi năm vụ xuân chúng tôi nhập khoảng 400 tấn lúa giống của TQ, nhưng năm nay đến thời điểm này mới nhập 15 tấn Nhị ưu 838 Tân Tân…

Các doanh nghiệp giống... nghía nhau

Theo tìm hiểu của chúng tôi, các DNNK lúa giống cầm chừng vì sau cơn bão số 4 và số 6, nhiều tổ chức phi Chính phủ đã giúp bà con nhiều địa phương bị thiên tai lúa giống, ngô giống. Ví như Tổ chức Nông lương Liên hợp quốc (FAO) vụ xuân 2009 hỗ trợ nông dân 3 tỉnh: Lào Cai, Yên Bái và Phú Thọ 450 tấn lúa các loại. Trong đó Lào Cai được hỗ trợ 80 tấn, Yên Bái 70 tấn, Phú Thọ 300 tấn, Bộ NN-PTNT cũng hỗ trợ giống lúa thuần cho các địa phương bị ngập lụt hàng trăm tấn giống.

Nhiều xã vùng lụt “bội thực” giống, huyện phải xin phép tổ chức tài trợ điều lượng giống họ giúp sang xã khác. Như vậy, có thể vụ xuân 2009 nông dân miền Bắc không thiếu giống lúa, không có chuyện xảy ra sốt giống lúa ảo như nhiều năm trước. Tuy nhiên chất lượng giống thế nào, nhất là những lô giống do các tổ chức phi Chính phủ hỗ trợ nông dân và số giống tồn kho của một số DN từ vụ trước thì chưa biết được.

Một lý do nữa khiến DNNK giống cầm chừng là khả năng tiêu thụ giống vụ ĐX hiện vẫn đang là ẩn số lớn. Vụ ĐX trước rét đậm rét hại đẩy giá lương thực vọt lên nên giống lúa nào cũng bán được với giá...khét nẹt, nhiều DN đã vét những hạt giống cuối cùng trong kho để bán. Đúng là không gì sướng bằng bán giống thời sốt giá: giá nào dân cũng mua, giống nào dân cũng xài. Tưởng vụ ĐX này giá giống cũng "leo thang", nhiều DN nhập hàng vào kho từ lúc giá lương thực cao vút cộng thêm tiền kho lạnh, phí kho bãi làm giá thành mỗi kg lúa giống tăng từ 1.000- 1.500đ/kg so với lúc mua vào.

Giờ giá lương thực hạ đương nhiên giá giống không thể vống lên khiến không ít DN méo mặt. GĐ một DN giống cây trồng tâm sự: "Chúng tôi vẫn án binh bất động, chưa dám phát giá bán. Bởi phát giá thấp thì mình chết trước mà phát giá cao sợ không tiêu thụ được. Đành ngồi nhìn thiên hạ phát giá rồi tuỳ thời cơ mình nương theo".

Theo tìm hiểu của NNVN, bắt đầu từ vụ này phía Trung Quốc chỉ cấp phép cho một số Cty XK lúa giống sang Việt Nam, giá giống thống nhất 1,8 USD/kg. Từ đó đặt ra khả năng- DN nào cũng nhập cùng một giá thì nhập về sẽ cạnh tranh với nhau như thế nào đây? Đây cũng là lý do các Cty giống ngần ngại chưa dám mạnh tay nhập lúa lai TQ. Theo tỷ giá hối đoái hiện nay mỗi kg giống NK khoảng 30.000đ/kg.

So với vụ mùa 2008 giá NK mỗi kg giống đắt hơn 5.000-7.000đ/kg. Các DN bán ra, tại Lai Châu Nhị ưu 838 có trợ giá là 35.000đ/kg, Yên Bái 35.000đ/kg, Tuyên Quang 34.000đ/ kg…Đấy là nông dân mua tại Cty chứ mua trôi nổi trên thị trường thì giá còn cao hơn nhiều. Điều đáng nói là với giá lương thực thấp như hiện nay thì giá giống đó có vẻ vẫn cao so với khả năng của nông dân.

Thái Sinh