Bò sữa… "hết sữa"

Nguồn tin: SGGP, 27/9/2004
Ngày cập nhật: 28/9/2004

Đàn bò sữa tp Hồ Chí Minh hiện nay có khoảng 50.000 con, chiếm hơn 70% đàn bò cả nước nhưng mới chỉ cung ứng 10% nguyên liệu cho sản xuất và tiêu dùng trong nước.

Trong đó, Củ Chi được coi là nơi nuôi tập trung và hướng đến phương thức nuôi công nghiệp. Bỗng nhiên gần đây, nhiều bà con bỏ nuôi bò sữa, đóng cửa chuồng trại hoặc chuyển sang nuôi bò thịt.

Chuồng bò sữa của gia đình ông Nguyễn Văn Trị ấp 9 xã Tân Thạnh Đông huyện Củ Chi nuôi bò sữa đến nay đã 11 năm, từ thuở huyện Củ Chi thử nghiệm đưa vào phong trào xóa đói giảm nghèo bằng con bò sữa.

Những ngày đầu tiên cầm 10 triệu đồng tiền vay từ quỹ XĐGN. Số tiền lớn quá... Biết đâu đây là cuộc đổi đời? ông bạo gan mua bò về nuôi. Từ 1 con, 4 con, bây giờ là 14 con, mỗi ngày vắt sữa được từ 100kg đến 120kg.

Trừ mọi chi phí, ông còn dư trên dưới 400.000đ. Nhờ vậy mà căn nhà trống trước dột sau được thay bằng căn nhà lợp ngói, vách tường kiên cố. Rồi ti-vi, xe máy, các thứ vật dụng trong nhà... cũng từ bò sữa mà có.

Bấy giờ ông mới chắc mẩm rằng cái nghèo đã đeo đuổi ông gần cả cuộc đời nay đã vĩnh viễn ra đi. Nhưng hôm nay ông lại băn khoăn về chuyện nuôi bò sữa, như những người “đồng hội đồng thuyền” với ông.

Đang cùng vợ con vệ sinh chuồng trại để kịp vắt sữa cử chiều, ông vừa tắm đàn bò, vừa nói chuyện với khách đến thăm: “Trước kia, chi phí thức ăn cho mỗi con bò sữa khoảng 20.000đ/ngày, bình quân vắt được14 lít sữa/con/ngày. Với giá 3.300đ/kg, bán được 46.200đ, trừ tiền công vắt sữa khoảng 5.000đ, vị chi còn lại trên dưới 20.000đ, kể như lấy công làm lời.

Câu chuyện của chúng tôi tạm ngưng vì có anh Lâm Đức Thắng, người hàng xóm của ông Trị ghé qua. Anh Thắng than thở với ông Trị: “Bò giống bây giờ rớt giá quá mạng, loại một, cao nhất chỉ 15 - 17 triệu đồng/con, còn loại 2-3 chỉ có 10 – 12 triệu đồng/con”. Anh chậc lưỡi hít hà đứng trước bài toán khó giải. “Bán cũng lỗ, không bán cũng … lỗ”.Nghe câu chuyện của anh, tôi ngạc nhiên hỏi: “Vì sao không bán cũng lỗ?”. Anh Thắng cười, miệng méo xẹo: “Đúng là câu chuyện của những người nuôi bò sữa chúng tôi ngỡ như đùa. Dù hiện nay, hãng sữa Vinamilk đã cho tăng giá 300đ/kg sữa, nhưng ngược lại thức ăn cho bò sữa cũng tăng, một bao cám 25kg, trước kia 55.000đ, nay 65.000đ”. Anh Thắng hạch toán: “Như vậy, mỗi ký tăng giá trên dưới 400đ/kg.Với giá cả như hiện nay, nuôi bò sữa lỗ công là cái chắc, còn bán bò giống, hơn năm trước tôi mua 22 triệu đồng/con, nay rớt giá chỉ còn 16 – 17 triệu/con, lỗ ngon hơ 5 – 6 triệu đồng/con. Sở dĩ bò sữa giống rớt giá thê thảm như vậy, theo tôi nghĩ là do nuôi bò sữa hiện nay không có lãi nên người ta thi nhau bán để chuyển sang làm chuyện khác”.

Nghe anh Thắng giãi bày, ông Trị mới nhẹ nhàng lên tiếng: “Bởi vậy, những người nuôi bò sữa chúng tôi mới tính chuyện “chia tay” với con bò sữa, chuyển sang nuôi bò thịt". Ông Trị hào hứng: “Giá một con bò giống thịt hiện nay tương đương với bò giống sữa loại một: 16 – 18 triệu đồng/con. Công nuôi rất nhẹ nhàng, lại không lo rủi ro bệnh tật. Còn thức ăn thì khỏi nói, chỉ thuần ăn cỏ tạp ngoài ruộng là xong, không tốn một đồng tiền cám”.

Hướng phấn đấu của huyện Củ Chi, nơi có đàn bò sữa cao nhất thành phố đến cuối năm 2004 sẽ đạt 19.000 con. Trước tình thế như hiện nay, e rằng hướng phấn đấu đã đề ra sẽ không đạt được. Nhiều người cho rằng giữ vững con số như hiện nay (18.056) con đã là khó rồi.

Mang nỗi lo của bà con nuôi bò sữa Củ Chi, chúng tơi đến Bình Chánh, nơi đang phát triển đàn bò sữa rất mạnh. Chỉ vài năm nay mà đàn bò sữa Bình Chánh đã trên dưới 3.000 con. Chúng tôi đi men theo con kênh đào dẫn vào xã Vĩnh Lộc B. Tại đây, bà con cũng chẳng vui vẻ gì hơn; mọi người đang đứng trước thử thách là có còn tiếp tục nuôi bò sữa hay chuyển sang làm ăn chuyện khác.

Anh Trần Văn Liền ở ấp 1 xã Vĩnh Lộc B Bình Chánh, người phất lên nhờ bò sữa, thổ lộ: “Chúng tôi vẫn thủy chung với nghề nuôi bò sữa nhưng chúng tôi không thể nào chịu đựng nổi thời gian dài bị lỗ lả, vì không đủ sức”.

Qua thực tế từ những người mà cơ nghiệp của họ gắn liền với đàn bò sữa trước những tác động về giá cả hiện nay, rõ ràng, việc nuôi bò sữa không còn hiệu quả. Để duy trì và phát triển đàn bò sữa thành phố nhằm góp phần đưa đàn bò sữa cả nước đến năm 2010 đạt 200.000 con, những người có trách nhiệm cần sớm có giải pháp hữu hiệu để cải thiện tình hình.

NGUYỄN TƯỜNG LỘC