Thức ăn chăn nuôi: giá lên không thèm... xuống!

Nguồn tin: TT 7/9/2004
Ngày cập nhật: 7/9/2004

Trái với mong đợi của nhiều người chăn nuôi, giá thức ăn chăn nuôi (TACN) trong nước vẫn đứng ở mức cao ngất ngưởng, dù giá nguyên liệu sản xuất TACN trên thị trường thế giới đã hạ nhiệt từ hai tháng nay.

Sao đẩy cái khó cho người chăn nuôi?

Cuối tháng 8-2004, sau khi xuất bán trại gà, chị Nguyễn Thị Lan (xã Bàu Cạn, Long Thành, Đồng Nai) thật sự choáng váng khi tính toán bảng thu chi. Hơn 20.000 con gà nuôi trong 60 ngày, chị Lan bị lỗ hơn 150 triệu đồng.

Tương tự, bà Nguyễn Thị Ngọc - một trong những hộ chăn nuôi gà kỳ cựu tại xã Bàu Cạn - cũng mất đứt hơn 36 triệu đồng cho trại gà 6.000 con. Đây không chỉ là trường hợp cá biệt, hàng trăm hộ chăn nuôi gà tại Đồng Nai hiện đang điêu đứng với con gà dù thị trường gà vẫn hút hàng.

“Giá gà lên xuống thất thường không phải là chuyện mới mẻ. Nhưng giá TACN cao quá, gà bán có được giá đi nữa cũng từ hòa vốn đến lỗ...”, ông Lân (xã Bàu Cạn) giải thích. Ông Lân bức xúc cho biết từ đầu tháng 5-2004, giá TACN gia cầm đã tăng đột biến và chỉ trong vòng hai tháng, giá TACN gia cầm đã tăng đến bốn lần, với mức tăng khoảng 20.000-25.000 đồng/ bao/25kg.

Trước thời điểm xảy ra dịch cúm gia cầm, giá TACN cho gà chỉ dao động 90.000-110.000 đồng/bao, hiện đang đứng ở mức 115.000-130.000 đồng/bao. Theo tính toán của các chủ trại gà, với mức tiêu thụ bình quân khoảng 200 bao TACN/1.000 con gà, người nuôi gà phải móc hầu bao thêm 4-5 triệu đồng tiền TACN/1.000 con. Bà Ngọc ngao ngán cho biết trong khoản thua lỗ của trại này, phần tăng giá TACN đã chiếm 80-100 triệu đồng!

Giá TACN cũng làm người chăn nuôi bò sữa và tôm sú mệt mỏi. Ông Nguyễn Khắc Đạo - chủ trang trại 120 bò sữa tại Củ Chi, TP.HCM - cho biết giá TACN dành cho bò đã nhảy vọt lên 3.000 đồng/kg, tăng 700 đồng/kg, và chi phí TACN chiếm đến 50% giá thành sản phẩm thay vì 30% như trước đây. “Với mức giá này, người chăn nuôi bò sữa càng đầu tư càng bị lỗ...”, ông Đạo khẳng định.

Tuy nhiên, dẫn đầu danh sách tăng giá phải kể đến TACN dành cho con tôm. Chỉ riêng đợt điều chỉnh tăng giá vào tháng 6-2004, các đơn vị sản xuất TACN cho con tôm đã tăng giá bán lên 800-1.200 đồng/kg. Thông tin từ Hiệp hội TACN Việt Nam cũng cho biết giá TACN hiện vẫn cao hơn thời điểm tháng 4-2004 khoảng 25-30%.

Theo dự báo của các chuyên gia ngành nông nghiệp, nếu TACN tiếp tục đứng ở mức cao như hiện nay, hàng loạt người chăn nuôi sẽ phá sản. “Giá nguyên liệu chỉ biến động trong vòng hai tháng rồi hạ nhiệt, còn người chăn nuôi vẫn phải gồng mình mua TACN giá cao chưa biết đến bao giờ mới giảm. Các nhà sản xuất TACN đã đẩy cái khó cho người nông dân...”, một chuyên gia ngành chăn nuôi bức xúc.

Lên theo nhưng không xuống theo?

Đầu tháng 9-2004, giá hầu hết các loại nguyên liệu TACN đều xuống ngang bằng mức giá thời điểm tháng 4-2004 trở về trước. Cụ thể, giá ngô hiện chỉ khoảng 100-110 USD/tấn, giảm 50-60 USD/tấn so với cuối tháng 6-2004. Tương tự, giá khô dầu đỗ tương chỉ còn 240-250 USD/tấn, giảm 150-160 USD/tấn, giá lysin cũng giảm 1.100-1.200 USD/tấn... Ông Lê Bá Lịch - chủ tịch Hiệp hội TACN Việt Nam - khẳng định giá cả các loại nguyên liệu hiện đã ngang bằng mức giá cách nay bốn tháng, trước thời điểm giá nguyên liệu trên thị trường thế giới tăng.

Thế nhưng, trao đổi với chúng tôi, giám đốc một doanh nghiệp sản xuất TACN cho biết “vẫn chưa thể giảm giá bán TACN vì nguyên liệu sản xuất là nguồn hàng được mua vào thời điểm giá cao...”.

Theo vị giám đốc này, kể từ lúc ký hợp đồng nhập đến khi đưa vào sản xuất phải mất 2-3 tháng do thời gian vận chuyển và lưu kho kéo dài. Điều này hoàn toàn mâu thuẫn với lý do mà các nhà sản xuất TACN đưa ra khi bắt đầu tăng giá bán các loại sản phẩm vào tháng 5-2004. Lúc đó, giá hầu hết các loại nguyên liệu sản xuất TACN trên thị trường thế giới tăng vọt. Giá khô dầu đỗ tương - một trong những loại nguyên liệu chính - liên tục nhích lên, từ 230 USD/tấn tăng lên đến đỉnh điểm 380 - 400 USD/tấn.

Tương tự, giá ngô đã tăng lên 160 USD/tấn so với mức giá 100-110 USD/tấn trước đó. Lấy lý do này giá TACN sản xuất trong nước cũng đồng loạt tăng theo. Chỉ trong vòng hai tháng, các nhà sản xuất TACN đã bốn lần điều chỉnh tăng giá, với mức tăng 15-20%. Khi đến tay người chăn nuôi, giá TACN tiếp tục được các đại lý phân phối nâng lên thêm 10-15% nữa.

Tuy nhiên, từ đầu tháng 7-2004 đến nay, giá nguyên liệu trên thị trường thế giới đã giảm nhưng giá TACN vẫn chưa xuống. “Khi giá nguyên liệu thế giới bắt đầu tăng, nhà sản xuất đã lợi dụng tình hình này để tăng giá bán sản phẩm dù đang sử dụng nguồn nguyên liệu giá thấp. Nhà sản xuất đã không sòng phẳng với người chăn nuôi...”’, một chuyên gia ngành chăn nuôi nhận định. Cũng theo vị chuyên gia này, các nhà sản xuất TACN vẫn đang “nhìn nhau” trước khi giảm giá.

Ngoài ra, một lý do khiến giá TACN biến động, theo ông Lê Bá Lịch, là do “chúng ta vẫn quá phụ thuộc nguồn nguyên liệu nhập, ngay cả đối với loại nguyên liệu có khả năng sản xuất trong nước như ngô chẳng hạn...”. Theo ông Lịch, nguồn nguyên liệu ngoại nhập đang chiếm đến 60% giá trị của sản phẩm TACN, trong đó riêng mặt hàng ngô mỗi năm VN phải nhập trên 1 triệu tấn.

“Chừng nào còn chưa chủ động được khâu nguyên liệu, chưa kiểm soát được giá bán của các đại lý, giá TACN sẽ tiếp tục biến động theo hướng bất lợi, người chăn nuôi lãnh đủ...”, ông Lịch khẳng định.

HẢI ĐĂNG