Miền Trung: Mất mùa lúa, “úa” mùa dưa

Nguồn tin: SGGP, 22/04/2008
Ngày cập nhật: 23/4/2008

Chưa có năm nào nông dân các tỉnh Trung Trung bộ lại “đắng” lòng nhìn những thửa ruộng đến kỳ thu hoạch mà chẳng có gì để thu hoạch như vụ đông xuân năm nay. Chỉ tính riêng các tỉnh Bình Định, Quảng Ngãi, Quảng Nam đã có gần 15.000ha lúa bị mất trắng, hàng ngàn hộ nông dân lâm vào cảnh bần hàn bởi mùa màng thất bát. Ở Quảng Ngãi, nơi được coi là vựa dưa của miền Trung, loại trái cây đặc sản này cũng “bầm giập” không kém lúa.

Lúa lép!

Gần như toàn bộ diện tích lúa trà đầu của Quảng Ngãi đã bị mất, trà giữa năng suất chỉ ước đạt khoảng 50% so với vụ đông xuân trước (tức là khoảng 25 - 30 tạ/ha, có nơi chỉ đạt từ 10 - 15 tạ/ha). Toàn tỉnh gieo sạ trên 36.700ha lúa, đã thu hoạch gần một phần hai diện tích, nhưng đã có trên 7.000ha lúa bị mất trắng.

Các huyện có diện tích lúa bị mất mùa nặng là: Đức Phổ hơn 800ha, Bình Sơn hơn 1.000ha, Sơn Tịnh 950ha và huyện Nghĩa Hành gần 300ha... Con số thiệt hại do mất mùa trong vụ lúa đông xuân năm nay sẽ còn cao gấp nhiều lần, vì trong thời điểm hiện nay các địa phương đang tiếp tục thu hoạch lúa và chưa thống kê số liệu đầy đủ về năng suất, sản lượng cũng như mức độ đầu tư của nông dân.

Nhiều hộ nông dân ở các huyện Bình Sơn, Sơn Tịnh, Nghĩa Hành, Tư Nghĩa đều có chung tâm trạng lo lắng về một vụ lúa mất mùa. Một số bà con ở HTX nông nghiệp Phổ Ninh 1 (huyện Đức Phổ) đang gặt lúa cho biết, chưa năm nào mất mùa lúa như vụ đông xuân năm nay.

Huyện Mộ Đức, nơi được coi là vựa lúa của tỉnh Quảng Ngãi cũng bị mất mùa nặng. Toàn huyện gieo sạ 4.840ha lúa đông xuân, nhưng toàn bộ diện tích lúa trà đầu đã thu hoạch gần như bị mất trắng và lúa trà giữa mất khoảng 30% diện tích.

Ở HTX nông nghiệp Tú Sơn 1 và Tú Sơn 2 thuộc xã Đức Lân, bà con nông dân đang cắt rơm về làm thức ăn cho bò. Bà Nguyễn Thị Hạnh cho biết: Nhà chỉ có bà là lao động chính, nhờ làm mấy sào ruộng lúa để nuôi mẹ già và ba con nhỏ, nhưng vụ lúa này mất trắng, chắc chắn năm nay gia đình sẽ thiếu ăn.

Trong khi đó, tại Quảng Nam, khoảng 5.000ha lúa vụ đông xuân không ra hạt, lép hạt; trong đó hơn 50% diện tích là thuộc các vùng trung du huyện Thăng Bình, Quế Sơn, Hiệp Đức do không chủ động nguồn thủy lợi, thời điểm lúa ngậm sữa lại bị ảnh hưởng rét đậm.

Cánh đồng thôn Vinh Đông, xã Bình Trị, huyện Thăng Bình, đang bước vào mùa gặt. Thay cho niềm vui được mùa, người nông dân ở đây buồn bã cắt bỏ lúa ngay tại ruộng để cho trâu bò ăn.

Lão nông Trần Hùng, buông thõng cánh tay đang cầm liềm cắt lúa khi nghe tôi hỏi về năng suất lúa năm nay. “Đây là vụ mùa chính cung cấp lương thực cho cả năm, nhưng diện tích cấy lúa gần như chết, gia đình đang hết sức khó khăn, thời gian tới không biết lấy gì để ăn và lo cho các cháu đi học”, ông thở dài.

Dưa “đắng”!

Dưa vừa mất mùa, vừa mất giá

Huyện Bình Sơn (tỉnh Quảng Ngãi), nơi được coi là vựa dưa của tỉnh và của cả khu vực miền Trung, xuất đi Trung Quốc nổi tiếng với loại dưa Hắc Mỹ Nhân ngọt, mát và bổ. Bằng thời gian này mọi năm, đi qua tuyến quốc lộ thuộc thị trấn Châu Ổ, dưa được bày bán tràn lan, kẻ mua, người bán rôm rả, tấp nập, rộn ràng huyên náo cả ngày đêm suốt một đoạn đường dài hơn 1 cây số.

Còn năm nay, đi dọc theo tuyến đường này, tìm đỏ mắt mới thấy có một điểm tập kết dưa và hai cửa hàng bán lẻ nhưng… đìu hiu như cảnh chợ chiều. Chủ cửa hàng, Hoàng Thị Tuyết, lắc đầu ngao ngán: “Khi buôn bán sầm uất thì những người làm công khuân vác, bốc xếp dưa cuối mùa cũng kiếm được kha khá tiền. Năm nay đội quân này đành thất nghiệp vì dưa ở đâu mà bốc với xếp”.

Hỏi nguyên nhân sao năm nay “nát” mùa dưa, ông Trần Thời chép miệng: “Giá phân bón, thuốc bảo vệ thực vật quá cao nên người ta đầu tư trồng dưa ít. Thời tiết vào tháng giêng, tháng 2 lạnh giá, khó làm dưa và khổ hơn nữa là dưa chết dây quá nhiều”.

Phòng Nông-lâm-thủy sản huyện Bình Sơn cho biết: Cả huyện trồng được khoảng 100ha dưa (chỉ đạt khoảng 1/5 so với mọi năm), nhưng số diện tích bị chết dây đã chiếm gần 50%… Dưa mất mùa, giá thì bấp bênh: đầu vụ có giá khoảng 2.500 - 8.000đ/kg với dưa rằn và 10.000đ/kg với dưa đen.

Hơn nửa tháng nay, người nông dân trồng dưa ở xã Duy Châu, huyện Duy Xuyên (Quảng Nam) phải sống trong cảnh dở khóc, dở cười. Chị Lê Thị Xuân, một trong những người trồng dưa nhiều nhất xã Duy Châu cho biết: “Năm ngoái, dưa vừa được mùa lại được giá, trung bình mỗi nhà đều thu nhập từ 10 đến 25 triệu đồng. Nhờ vậy nhiều người dân ở đây đã mua xe, sửa nhà, đời sống được nâng lên. Nhưng năm nay lũ lụt, rét hại, rét đậm chà qua xát lại nên năng suất thấp, diện tích bị bó hẹp… Đã vậy, giá bán cũng chẳng khả quan, mới đầu vụ, giá mới chỉ 7.000-8.000 đ/kg; cứ thế này, còn thấp nữa!”.

“Chúng tôi đã đi thực tế, làm việc tại các địa phương, xem xét hộ gia đình nào bị thiệt hại nặng, nguy cơ thiếu ăn do mất mùa, sẽ kiến nghị UBND tỉnh hỗ trợ lương thực cho người dân và giống mới cho vụ tiếp theo”, Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Quảng Nam Nguyễn Thanh Quang cho biết.

Tại Quảng Ngãi, lãnh đạo tỉnh đã chỉ đạo Sở NN-PTNT kiểm tra, đánh giá mức độ thiệt hại và tìm ra nguyên nhân lúa trổ không hạt dẫn đến mất mùa. Trước mắt, các huyện hỗ trợ giống (chủ yếu giống ngô, rau đậu) cho nông dân để có điều kiện sản xuất bù vào phần lương thực bị thiếu hụt. Đối với những hộ nông dân không có khả năng tái sản xuất, đời sống bấp bênh có thể dẫn đến đói giáp hạt thì địa phương lập danh sách đề nghị tỉnh trợ giúp lương thực, bảo đảm ổn định đời sống cho nông dân trong vùng.

Hà Minh