Sản xuất nông nghiệp ở huyện Đăk Glei: cần chọn cây trồng, vật nuôi phù hợp với hai tiểu vùng khí hậu

Nguồn tin: KonTum, 19/03/2008
Ngày cập nhật: 24/3/2008

Thực hiện chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi và chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, trong những năm gần đây, sản xuất nông nghiệp ở huyện Đăk Glei đã có những chuyển biến đáng kể, đời sống người dân ngày càng được cải thiện. Tuy nhiên, đánh giá một cách khách quan, sự chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi trên địa bàn huyện còn chậm. Nhiều loại cây trồng, vật nuôi được đưa vào sản xuất vẫn chưa phù hợp với từng tiểu vùng khí hậu của địa phương. Do vậy, vấn đề đặt ra là phải giải quyết được bài “toán” lựa chọn cây trồng phù hợp cho các tiểu vùng khí hậu này.

Ghi nhận những nỗ lực...

Là huyện biên giới vùng cao, đất dốc, trước đây do giao thông đi lại khó khăn, nhân dân trên địa bàn còn áp dụng nhiều tập quán canh tác lạc hậu nên sản xuất nông nghiệp phát triển chậm, đời sống của bà con gặp rất nhiều khó khăn, thiếu thốn. Những năm gần đây, thông qua nhiều chương trình, dự án như Chương trình 135, Chương trình 134, Chương trình 168, hỗ trợ đồng bào dân tộc đặc biệt khó khăn, Dự án Giảm nghèo miền Trung ... đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn, chuyển giao những tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất nên đời sống người dân và sản xuất nông nghiệp ở địa phương có nhiều bước phát triển đáng kể. Theo UBND huyện, tổng giá trị gia tăng năm 2007 của huyện ước đạt trên 122 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt 10,94% năm. Tổng diện tích gieo trồng cây hàng năm 7.108 ha, trong đó cây lúa 3.176 ha, ngô 1.737 ha, cây mì 2.047 ha, khoai lang 60 ha, rau đậu các loại 88 ha... Các loại giống lúa mới như lúa lai, thuần chủng, bắp lai, mì cao sản... có năng suất cao đang dần dần chiếm ưu thế, thay cho giống địa phương năng suất thấp và đang thoái hóa. Sản lượng lương thực quy thóc đạt 15.277 tấn, trong đó riêng thóc 9.086 tấn. Lương thực bình quân đầu người 436,1 kg/năm. Tổng diện tích cây lâu năm 2.217 ha, trong đó cà phê 740 ha, cây cao su 528 ha, bời lời 587 ha, cây quế 72 ha, gió bầu 14 ha, cây hồi 10 ha và cây ăn quả 376 ha. Trong chăn nuôi, đàn bò phát triển được 7.970 con, trâu 2.210 con, heo trên 13.500 con, gia cầm 32.400 con, đàn dê gần 2.000 con, ong mật khai thác hàng năm khoảng 2.100 lít... Nhìn chung diện tích, năng suất các loại cây trồng và số lượng đàn gia súc năm sau cao hơn năm trước. Từ cuộc sống du canh du cư, tự cung tự cấp thiếu đói triền miên, đến nay người dân cơ bản đã đảm bảo được vấn đề lương thực và nhiều sản phẩm nông nghiệp như mì lát, bời lời, bò, heo, ong mật... đang trở thành hàng hóa có giá trị kinh tế ở địa phương.

... Nhưng cần giải quyết bài toán cho hai tiểu vùng khí hậu Sản xuất nông nghiệp và bộ mặt nông thôn đã có những chuyển biến đáng ke, tuy nhiên, sự chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi trên địa bàn huyện còn chậm; nhiều loại cây trồng, vật nuôi được đưa vào sản xuất vẫn chưa phù hợp với từng tiểu vùng khí hậu của địa phương. Hàng năm, cứ vào mùa mưa ở các xã vùng Đông Trường Sơn, trâu, bò thường chết rét hàng loạt. Theo thống kê chưa đầy đủ, riêng trong năm 2007 có đến gần 300 con trâu, bò ở các xã vùng Đông Trường Sơn bị chết rét. Thực tế số trâu, bò bị chết rét còn lớn hơn nhiều vì có nhiều thôn, làng người dân không báo cáo kịp thời. Trong số gia súc bị chết chủ yếu lại là bò lai sin từ các chương trình, dự án cho vay vốn phát triển chăn nuôi hoặc hỗ trợ bò cho dân... Ở các xã Đăk Blô, Đăk Man, Mường Hoong, Ngọc Linh, cán bộ xã cho biết bò lai sin do Ban quản lý Dự án Giảm nghèo miền Trung hỗ trợ cho dân, khi mới đưa lên đây thì khỏe mạnh, nhưng chỉ sau một thời gian ngắn, bò thường ốm yếu và nhiều con đã chết. Nguyên nhân do bò lai sind không thích nghi được với tiểu vùng khí hậu lạnh khắc nghiệt giáp ranh với Đông Trường Sơn. Thế nhưng, hàng năm các chương trình, dự án, các cấp chính quyền và các cơ quan quản lý Nhà nước vẫn không rút kinh nghiệm, vẫn đưa bò lai sin lên hỗ trợ và cung ứng cho người dân (?!!) Trong khi đàn bò địa phương hoàn toàn thích nghi được với khí hậu ở địa phương lại không được các chương trình, dự án chọn giống, hỗ trợ cho dân. Vẫn biết việc tăng cơ học và cải tạo đàn bò là chủ trương đúng, nhưng không thể cứng nhắc, làm cho một bộ phận người nghèo đã khó càng thêm khốn khó.

Việc xác định cây trồng chủ lực có giá trị kinh tế giúp người dân các xã Đăk Môn, Đăk Kroong, Đăk Long, Đăk Pék, thị trấn Đăk Glei... phía Tây Nam Trường Sơn xóa đói, giảm nghèo cũng là một khó khăn mà đã bao năm nay huyện Đăk Glei vẫn chưa thể tìm ra lời giải. Từ trước đến nay, người dân vùng này thường chỉ trồng được bắp, mì. Nhưng đất trồng mì đang ngày càng thoái hóa, bạc màu, nếu cứ để người dân đẩy mạnh phát triển diện tích, đến một lúc nào đó đất đai nghèo kiệt dưỡng chất, cây mì cũng không trụ nổi thì liệu chuyển sang chuyên canh các cây trồng khác có còn phù hợp?

Xem ra, việc giải quyết bài toán chọn tập đoàn cây trồng, vật nuôi gì cho phù hợp ở hai tiểu vùng khí hậu trên địa bàn để xóa đói, giảm nghèo cho người dân vẫn đang còn bỏ ngõ.

Căn cứ từ thực tiễn quá trình khảo nghiệm và người dân đã sản xuất, theo chúng tôi, ngoài các cây trồng truyền thống, lúa, bắp, các xã vùng giáp Đông Trường Sơn còn phù hợp với cây cà phê chè, quế, bời lời; các xã nằm ở vùng Tây Nam Trường Sơn có thể phát triển cây cà phê vối, bời lời, trồng rừng sản xuất, cây cao su (chọn ở những điểm có độ cao thích hợp) và chăn nuôi gia súc... Xác định được tập đoàn cây trồng, vật nuôi phù hợp và vận động người dân đẩy mạnh sản xuất là cơ sở để giúp người dân xóa đói, giảm nghèo bền vững và vươn lên làm giàu./.

Văn Nhiên