Các tỉnh phía Bắc: Rét đậm làm chết 55 nghìn ha lúa và mạ, 8.238 trâu bò

Nguồn tin: Nhân Dân, 13/02/2008
Ngày cập nhật: 14/2/2008

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hôm nay họp khẩn cấp để đối phó với rét đậm kéo dài đã gây thiệt hại nặng nề cho sản xuất nông nghiệp.

Theo báo cáo mới nhất của Cục Trồng trọt và Cục Chăn nuôi, các tỉnh phía bắc đã có 8.238 trâu, bò bị chết; diện tích lúa bị chết lên tới hơn 50 nghìn ha, cùng với hơn 5.000 ha mạ và nhiều loại cây vụ đông. Những con số này có thể tăng trong những ngày tới, khi giá rét còn kéo dài thêm vài ngày nữa.

40 ngày qua, vùng miền núi phía bắc có 25 ngày nhiệt độ trung bình dưới 13 độ C, vùng đồng bằng sông Hồng có 19 ngày, vùng Bắc Trung Bộ có 10 ngày. Thời điểm này, vùng Bắc Trung Bộ đã cấy hơn 70% diện tích, vùng miền núi phía bắc cấy hơn 50% và vùng đồng bằng sông Hồng cấy được 15%, gieo mạ 80% diện tích. Vì vậy, hầu hết những tỉnh có tiến độ cấy nhanh đều bị thiệt hại nặng nề như Thanh Hoá chết hơn 10.300 ha lúa, Nghệ An 10.460 ha, Thái Bình 10.000 ha, Hải Dương, Hải Phòng, Phú Thọ đều có 7.000 ha lúa chết.

Thiệt hại không chỉ tại thời tiết

Mặc dù Cục Trồng trọt, Cục Thủy lợi và sở nông nghiệp và phát triển nông thôn các tỉnh đã có nhiều văn bản, công điện, tổ chức nhiều đoàn công tác chỉ đạo lấy nước, gieo mạ nhưng theo Cục Trồng trọt, hầu hết những diện tích cấy và gieo mạ trong khoảng 10 ngày trước Tết Âm lịch bị ảnh hưởng nặng nhất, chủ yếu là các giống lúa thuần kém chịu rét, do chân ruộng thiếu nước ủ ấm và do nhiều địa phương lơ là, không thực hiện triệt để việc gieo mạ che phủ ni-lon, hoặc bón lót nhiều phân đạm.

Đối với đàn gia súc, theo đại diện lãnh đạo của Cục Chăn nuôi, nguyên nhân chết chủ yếu do các hộ miền núi thả rông trâu, bò trên rẫy hoặc trong rừng, lại thiếu thức ăn dự trữ nên khi lạnh giá kéo dài đã không kịp trở tay.

Như vậy, có thể thấy thiệt hại do đợt rét đậm kéo dài vừa qua gây ra đối với sản xuất nông nghiệp không hoàn toàn do điều kiện thời tiết khắc nghiệt, mà một phần do công tác chỉ đạo của chính quyền cơ sở và các cơ quan quản lý Nhà nước chưa sâu sát, quyết liệt.

Các giải pháp để vụ đông xuân kịp thời vụ

Theo dự báo của Trung tâm Khí tượng-Thủy văn T.Ư, đợt rét đậm hiện nay còn tiếp tục kéo dài trong 5-6 ngày tới, tiếp tục làm chậm lịch thời vụ và gây thiệt hại nặng nề cho sản xuất. Chính vì vậy, Đồng chí Nguyễn Trí Ngọc, Cục trưởng Cục Trồng trọt đề xuất các giải pháp kỹ thuật nhằm khắc phục một phần hậu quả thiệt hại và bảo đảm lịch thời vụ gieo cấy. Theo đó, đối với ngành nông nghiệp các địa phương, việc cần làm lúc này là rà soát, thống kê, phân loại diện tích lúa, mạ bị chết hơn 50% số khóm để gieo bổ sung bằng giống lúa lai, hoặc lúa thuần ngắn ngày như TH3-3, Việt lai 20, Q. ưu 1, D. ưu 527, Khang dân 18, Q5… Huy động tổng lực nguồn giống hiện có của các công ty, xúc tiến nhập khẩu giống lúa lai ngắn ngày, đồng thời hướng dẫn, khuyến cáo nông dân xử lý giống bằng nước nóng, dùng chất diệt nấm để bảo đảm tỷ lệ hạt nảy mầm cao và có sức sống khoẻ. Chỉ đạo nông dân gieo mạ sân, mạ khay và thực hiện triệt để việc che phủ ni-lon, khuyến khích việc dùng bóng điện (dây tóc nóng) sưởi ấm mạ, không bón lót, bón thúc đạm cho mạ khi nhiệt độ dưới 15 độ C. Đối với thời vụ và kỹ thuật gieo cấy, tập trung làm đất kỹ, bón lót sớm để ruộng sẵn sàng chờ mạ. Những vùng chủ động tưới chuẩn bị giống tốt, cày bừa kỹ để có thể gieo thẳng cho kịp lịch thời vụ. Đối với những diện tích chân vàn cao không chủ động nước, khuyến khích nông dân chuyển sang trồng ngô, đậu tương.

Theo Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Cao Đức Phát, sau vài ngày nữa, thời tiết ấm dần, là thời điểm tốt để gieo mạ. Cần phải làm tốt khâu này mới có thể bảo đảm lịch thời vụ gieo cấy. Vì vậy, Bộ đề nghị thành lập nhanh bốn đoàn công tác đi các địa phương chỉ đạo công tác lấy nước, gieo mạ để vùng đồng bằng sông Hồng có thể tập trung nhân lực, đồng loạt cấy từ khoảng 25-2 đến 15-3. Vùng Bắc Trung Bộ kết thúc cấy trong tháng 2. Các tỉnh miền núi có thể muộn hơn. Bộ trưởng cũng đề nghị Cục Trồng trọt thành lập tổ thường trực, tiếp nhận và xử lý thông tin từ các địa phương gặp khó khăn để kịp thời có giải pháp chỉ đạo, đồng thời đề nghị Tập đoàn Điện Lực Việt Nam chuẩn bị xả nước đợt 3, dự kiến từ 27-2 đến 4-3. Các địa phương phối hợp tốt để lấy nước đổ ải, giữ ấm cho đợt cấy đồng loạt này.

Theo Tiến sĩ Tống Khiêm, Giám đốc Trung tâm khuyến nông Quốc gia, thiệt hại bước đầu do đợt rét đậm vừa qua mặc dù đã ảnh hưởng nặng nề đến sản xuất nông nghiệp, nhưng các địa phương và nông dân không nên quá lo lắng. Kinh nghiệm cho thấy cây mạ sinh trưởng trong thời tiết lạnh sẽ hạn chế sâu bệnh và thường cho năng suất cao. Chính vì vậy, việc cần làm lúc này là chuẩn bị thật tốt điều kiện về nước và áp dụng chặt chẽ quy trình gieo mạ để có thể gieo cấy đồng loạt trong khung thời vụ cho phép. Tiến sĩ Khiêm khẳng định: “Nếu chuẩn bị tốt các điều kiện trên, khi thời tiết ấm lên, trong 10-15 ngày là nông dân cơ bản cấy xong, vấn đề chính là các địa phương sẽ thực hiện thế nào thôi!”.

Đối với gia súc: nhốt chuồng, giữ ấm và tăng cường thức ăn

Để hạn chế thấp nhất thiệt hại đối với đàn gia súc trong thời gian tới, khi đợt rét đạm còn kéo dài và trong tháng 2 có thể có vài đợt lạnh tăng cường, Bộ Trưởng Cao Đức Phát đề nghị thành lập bốn đoàn công tác đi các vùng sinh thái kiểm tra, chỉ đạo công tác tránh rét. Bộ trưởng lưu ý các đoàn phối hợp các địa phương không thả rông trâu, bò, huy động mọi biện pháp ủ ấm như làm khô nền chuồng, quấn chiếu hoặc bao tải, khuyến cáo nông dân nông dân huy động mọi nguồn thức ăn thô kết hợp bổ sung thức ăn tinh, thậm chí cả nấu cháo cho gia súc, vì thiệt hại sẽ còn tăng mạnh do đã gần 40 ngày rét đậm, đồng thời chỉ đạo các cơ quan chức năng rút kinh nghiệm, bài học cho việc phòng tránh rét đối với đàn gia súc trong thời gian tới.

Bảo Trung