Xây dựng ngôi nhà hiện đại cho nấm

Nguồn tin: Khoa Học Phổ Thông, 10/10/2013
Ngày cập nhật: 13/10/2013

Trong những năm gần đây, nghề trồng nấm trên thế giới đã có bước phát triển nhảy vọt. Các nhà khoa học đã biết khoảng 2.000 loài nấm ăn được, trong đó có 80 loài nấm ăn ngon và được nghiên cứu nuôi trồng nhân tạo (UNESCO - 2004).

Tại Việt Nam, từ sau công bố Danh mục sản phẩm quốc gia, nấm ăn đã được đưa vào là 1 trong 3 sản phẩm dự bị/tổng số 9 sản phẩm trong danh mục, đã là một sự công nhận là một trong các sản phẩm quan trọng trong hệ thống sản phẩm thương hiệu Việt Nam. Việc đầu tư nuôi trồng nấm theo hướng áp dụng kỹ thuật mới từ các mô hình trồng nấm của các nước tiên tiến như Hà Lan, Canada... nhằm nâng cao năng suất, đáp ứng nhu cầu của thị trường đang được người trồng nấm đặc biệt quan tâm... Một trong các nhà kỹ thuật tiên phong trong lĩnh vực này là Công ty CP sinh học Trường Xuân - TP.HCM.

Được sự hỗ trợ từ chương trình hỗ trợ của TP.HCM, do Sở khoa học & công nghệ TP.HCM trực tiếp chỉ đạo Trung tâm Neptech triển khai thực hiện đối với các doanh nghiệp, Công ty CP sinh học Trường Xuân đã đăng ký các đề tài nghiên cứu cải tiến thiết bị sản xuất trong nuôi trồng - sản xuất - chế biến các loại nấm. Cụ thể các đề tài như sau:

* Thiết kế chế tạo máy cưa rơm và hệ thống cấp liệu cho máy làm luống rơm: với yếu tố nguyên liệu đầu vào khá lớn, việc vận chuyển từ nguồn cung cấp đến nơi sản xuất cũng là bài toán cần thiết được tính đến. Để giải quyết vấn đề này, nhà cung cấp nguyên liệu đã chọn giải pháp cuộn ép nguyên liệu rơm với độ chặt cao thành từng khối trụ.

Do vậy, để cấp liệu cho máy làm luống rơm, thay vì vừa phải gỡ các khối rơm độ chặt cao thành dạng nguyên liệu rời, đồng thời xếp lên các luống cho máy hoạt động - công việc thường xuyên đầy vất vả và mất thời gian của khâu đầu tiên mỗi vụ trồng...; nhóm tác giả đã đề xuất phương án chế tạo mới từ việc cải tiến một máy cưa vòng thông thường thành một máy cắt và cấp liệu rơm cho máy làm luống rơm phục vụ cho công đoạn đầu tiên của quá trình trồng nấm rơm công nghiệp.

* Máy đánh trộn rơm trên giàn kệ: qua việc tìm hiểu và cải tiến quy trình vi sinh (khép kín hoàn toàn quá trình trồng), nhóm đề xuất nghiên cứu thiết kế chế tạo một máy đánh trộn rơm trên giàn kệ trên cơ sở nguyên lý từ các máy đánh trộn cơ chất (thông thường cơ chất bao gồm rơm và các chất bổ sung sau khi đã được ủ qua giai doạn 1, được đưa vào phòng trồng qua hệ thống máy móc đánh trộn và kéo lên giàn kệ) của nước ngoài, nhằm khép kín hoàn toàn quy trình trồng nấm, giảm nhiễm các tác nhân gây bệnh và đảm bảo năng suất trồng.

Phương án cải tiến tập trung vào: nghiên cứu nguyên lý hoạt động của máy đánh trộn cơ chất; nghiên cứu thiết kế, chế tạo máy đánh trộn rơm trên giàn kệ với các giải công suất nhỏ hơn cho phù hợp tình hình thực tế trong nước. Sau khi tiến hành thiết kế - chế tạo, máy đánh trộn rơm trên giàn kệ giúp cho việc khép kín hoàn toàn quy trình trồng nấm, giảm nhiễm khuẩn và đảm bảo năng suất trồng.

* Nghiên cứu thiết kế - chế tạo hệ thống làm mát cưỡng bức cho luống rơm bằng khí nén: nghề trồng nấm đã có từ lâu ở nước ta. Song trước đây, người trồng nấm chỉ ủ rơm tự nhiên nên cho năng suất không cao và ảnh hưởng đến giai đoạn sau của quá trình trồng nấm. Theo một số nghiên cứu, quá trình ủ cơ chất ban đầu của quy trình trồng nấm, các yếu tố môi trường tác động đến các quá trình hình thành và phát triển nấm là rất quan trọng, có ảnh hưởng không nhỏ đến năng suất và chất lượng, dinh dưỡng của sản phẩm nấm.

Phương án đề xuất là cải tiến chức năng và nhiệm vụ của một hệ thống khí nén thành hệ thống làm mát cưỡng bức cho luống rơm; hệ thống giúp hỗ trợ nâng cao hiệu quả của quá trình trồng nấm ở giai đoạn đầu.

* Hệ thống giám sát kiểm soát và thu thập dữ liệu nhà trồng nấm: nhóm nghiên cứu cũng đã tiến hành khảo sát, tìm hiểu khả năng, kỹ thuật trong nước và nhận thấy rằng việc nghiên cứu thiết kế thành công một mô hình nhà trồng và hệ thống giám sát kiểm soát và thu thập dữ liệu nhà trồng nấm giúp nâng cao năng suất, hiệu quả trong lĩnh vực trồng nấm nói riêng và các loại cây trồng khác có giá trị như cây cảnh hoặc cây thảo dược.

Phương án thực thi cải tiến chức năng và nhiệm vụ của hệ thống phù hợp với kỹ thuật trồng nấm ở Việt Nam; cải tiến các linh kiện, phụ kiện, vi mạch bằng các thiết bị nội địa; cải tiến phần mềm điều khiển, phần mềm giám sát, giải thuật và các thuật toán. Hệ thống giám sát kiểm soát và thu thập dữ liệu nhà trồng nấm giúp nâng cao năng suất của quá trình trồng nấm ở các giai đoạn cuối của quá trình chăm sóc và nuôi dưỡng cho cây nấm đến khi thu hoạch...

Trường Xuân là công ty đầu tiên tại Việt Nam nuôi trồng và chế biến nấm sạch - xanh theo mô hình công nghiệp tự động hóa và VietGAP. Mục tiêu của công ty là ứng dụng kỹ thuật cao nhằm chuyển giao công nghệ trồng nấm cho nông dân và các HTX nông nghiệp, tạo điều kiện phát triển ngành công nghiệp nấm tại Việt Nam, góp phần bảo vệ môi trường, gia tăng lợi ích cho cộng đồng xã hội, tạo ra những thực phẩm an toàn và sức khỏe như triết lý kinh doanh của công ty: Truong Xuan Bio - Đến từ thiên nhiên!

Ngọc Anh