Thận trọng với việc trồng cây “sưa đỏ” ở Đakrông

Nguồn tin: Báo Quảng Trị, 13/09/2013
Ngày cập nhật: 16/9/2013

Người dân trên địa bàn huyện Đakrông (Quảng Trị) đang đồng loạt trồng hàng chục nghìn cây tên là sưa đỏ trên diện tích đất của hộ gia đình. Được gọi sưa đỏ bởi vì nơi cung cấp cây giống, Công ty TNHH MTV Hưng Yên, đóng tại tỉnh Hưng Yên giới thiệu như thế. Theo công ty tuyên truyền thì người dân mua cây sưa được hưởng các chính sách ưu đãi hấp dẫn như được cung ứng giống tận gia đình, trả 50% tiền cây giống, 7 năm sau được công ty thu mua với giá 500-800 nghìn đồng/kg sưa tươi. Thế nên, hàng chục nghìn cây giống được tiêu thụ nhanh chóng trên địa bàn các xã vùng núi Đakrông. Những gia đình có điều kiện mua vào hàng trăm cây trồng khắp vườn nhà. Để khi trồng rồi, họ mới nháo nhác hỏi nhau cơ sở nào khẳng định đây là cây sưa đỏ. Nếu không phải sưa đỏ thì là giống cây gì? Hỏi ai? Nhận tiền thanh toán tiền xong, công ty vội vã ra đi, “quên” cả làm giấy cam kết với dân. Vậy người dân bỏ ra vài trăm triệu đồng để trồng cây gì?

Nhiều người dân “say” với “mác” sưa đỏ

Một số cây “sưa đỏ” đang cất giữ tại nhà dân chờ đem trồng

Trên thị trường, sưa đỏ là loại gỗ được tính giá trị bằng ki-lô-gam, từng đó thôi đã nói lên sự quý hiếm của loài cây này. Vụ cây sưa với giá hàng trăm tỷ đồng bị cưa trộm tại tỉnh Quảng Bình là một minh chứng cụ thể. Thế nên chỉ nghe đến tên loại cây này, một số người đã nghĩ đến sự đổi đời chóng váng trong một tương lai gần. Nắm được tâm lý của một số người dân, thời gian qua, một số doanh nghiệp đã đi khắp nơi, đặc biệt là vùng sâu vùng xa để rao bán giống cây quý này. Tại địa bàn huyện Đakrông, Công ty TNHH MTV Hưng Yên đang đứng ra cung ứng một loại cây giống gọi là sưa đỏ.

Ông Lê Tiên Tiến, Phó Chủ tịch UBND xã Hải Phúc cho biết: “Sau khi công ty đưa giấy giới thiệu của Phòng Nông nghiệp-Phát triển nông thôn huyện Đakrông, UBND xã đồng ý cho người đại diện công ty họp dân để tuyên truyền hiệu quả kinh tế của giống cây sưa đỏ. Các hộ gia đình nào đồng ý thì đăng ký danh sách với trưởng thôn để công ty vận chuyển cây giống đến tận nơi. Theo công ty thì giống một cây sưa đỏ giá 26 nghìn đồng, người dân chỉ thanh toán một nửa số tiền, số còn lại khấu trừ sau khi thu hoạch cây bán cho công ty. Họ cho biết sẽ cam kết với người dân thu mua với giá 500 - 800 nghìn đồng/kg gỗ sưa đỏ tươi. Công ty khẳng định ở vùng đất đồi núi như Đakrông, một cây sưa sau 7 năm sẽ cho khoảng 7-10 kg gỗ tươi. Thấy hiệu quả kinh tế quá cao nên người dân trồng rất nhiều. Riêng người dân xã Hải Phúc thống kê chưa đầy đủ cũng hơn 2.000 cây được dân trồng quanh vườn”.

Chúng tôi đi khảo sát ở các thôn của xã Hải Phúc, ông Hồ Văn Diệp, thôn 5 khẳng định: “2.000 cây sao được, hơn 50% người dân ba thôn: Tà Long, Văn Vận, thôn 5 đều mua giống cây sưa đỏ về trồng quanh vườn nhà. Cán bộ có điều kiện thì mua với số lượng nhiều hơn. Tính sơ sơ cũng gần 5.000 cây ấy chứ”.

Tuy nhiên khi đề cập đến giá cả cây giống thì ông Lê Quang Thao, Chủ tịch Hội Nông dân xã Hải Phúc lại lo lắng: “Nếu tính dân thanh toán một nửa số tiền cây giống (13 nghìn đồng/cây) thì đã quá đắt đỏ rồi, nói gì đến 26 nghìn đồng/ cây. Tôi xem giá cả rao trên mạng không đến mức này. Vừa rồi, chúng tôi hỏi mấy người quen ở Quảng Bình, họ cho biết ngoài kia hô giá lên 60 nghìn đồng/ cây. Tôi thắc mắc thì người đại diện công ty trả lời là: “Vì ở Quảng Bình mới xảy ra vụ chặt trộm cây sưa đỏ tiền tỷ nên phải hô giá lên như thế dân mới mua nhiều cây giống”.

Với nhiều ưu đãi của công ty, không chỉ xã Hải Phúc, mà người dân xã Triệu Nguyên cũng đổ xô đi mua cây giống về trồng. Ông Võ Thương, Chủ tịch UBND xã Triệu Nguyên cho biết: “Người dân trên địa bàn xã Triệu Nguyên trồng hơn 1.000 cây, đến nay số lượng cây được trồng không ngừng tăng thêm. Một nghịch lý là trồng rồi, thanh toán tiền rồi, nhưng người dân lại hoang mang không biết đây là loại cây gì, có phải giống cây sưa đỏ như công ty giới thiệu không? Sau 7 năm đầu ra sẽ như thế nào?”.

Trao đổi thêm về băn khoăn của người dân, ông Nguyễn Xuân Quang, Chủ tịch UBND xã Ba Lòng là người khá am hiểu về loại cây sưa: “Cây sưa có rất nhiều loại, lại khó phân biệt. Chỉ có sưa đỏ mới quý hiếm, nếu trồng phải sưa trắng thì không có hiệu quả kinh tế. Cách đây vài năm, một số người dân ở đây đã trồng thử giống sưa trắng nhưng bị rỗng ruột, lại không có đầu ra. Người dân chặt bỏ vô số”.

Người dân nên thận trọng

Tuy Phòng Nông nghiệp - Phát triển nông thôn huyện Đakrông cấp giấy giới thiệu cho Công ty TNHH MTV Hưng Yên, nhưng qua phản ánh của người dân, UBND huyện Đakrông đã kiểm tra và kịp thời gửi công văn đến các địa phương chỉ đạo tăng cường kiểm tra giám sát việc mua bán và trồng cây sưa đỏ trên địa bàn huyện.

Công văn nêu rõ: “Hiện nay trên địa bàn huyện Đakrông có một số công ty ở tỉnh Hưng Yên vào bán giống sưa đỏ cho người dân mà chưa đủ hồ sơ chứng minh nguồn gốc, chất lượng giống, chưa có sự kiểm tra giám sát của cơ quan chức năng tỉnh Quảng Trị, nên tiềm ẩn nhiều nguy cơ rủi ro, thiệt hại kinh tế cho người trồng. Mặt khác, sưa đỏ là cây chưa có trong danh mục các loại cây trồng rừng trên địa bàn tỉnh Quảng Trị. Đây là loại cây lâu năm và đầu ra không ổn định. UBND huyện khuyến cáo người dân không nên quá tin tưởng và đề cao giá trị kinh tế của cây sưa đỏ mà đầu tư mua cây giống với số lượng lớn”.

Ngày 10/9/2013, ông Hoàng Nam, Chủ tịch UBND huyện Đakrông cho biết: “Chúng tôi chỉ đạo các địa phương kiểm tra các doanh nghiệp, tư thương bán cây giống sưa đỏ trên địa bàn. Cụ thể yêu cầu xuất trình đầy đủ các loại giấy tờ liên quan đến chất lượng giống cây trồng như: nguồn gốc xuất xứ lô hạt giống; giấy chứng nhận lô cây con do ngành chức năng cấp; giấy đủ điều kiện sản xuất kinh doanh giống cây lâm nghiệp của Sở Nông nghiệp-Phát triển nông thôn sở tại cấp, giấy xác nhận cây con đủ tiêu chuẩn của cơ quan lâm nghiệp địa phương cấp. Nếu người bán không có đầy đủ các loại giấy tờ nêu trên thì UBND các xã, thị trấn kiên quyết xử lý, yêu cầu họ dừng ngay việc bán giống cây và tiến hành xử phạt vi phạm theo quy định tại Nghị định số 57/2005/NĐ-CP của Chính phủ về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực cây giống”.

MINH TUẤN