Từ lâu, giống được xem là yếu tố quan trọng hàng đầu của quá trình canh tác lúa. Do đó, nông dân Hậu Giang luôn chủ động lựa chọn những loại giống thích hợp với điều kiện thổ nhưỡng, mùa vụ đối với từng địa phương trong tỉnh để gieo sạ nhằm mang lại hiệu quả cao nhất.

Nói là vậy, nhưng để có đủ nguồn lúa giống cung ứng cho hàng chục ngàn héc-ta gieo sạ cùng lúc trong mỗi vụ lúa trên địa bàn tỉnh là chuyện không đơn giản chút nào. Vì thế, bên cạnh giải pháp tranh thủ nguồn giống từ các viện, trường, trung tâm giống thì hầu như người dân trong tỉnh tận dụng tối đa nguồn giống cộng đồng do nông hộ, các tổ hợp tác, câu lạc bộ, cũng như hợp tác xã nhân giống tại địa phương sản xuất.

Hiệu ứng giải pháp xã hội hóa

Theo ngành nông nghiệp tỉnh, hàng năm, người dân Hậu Giang canh tác khoảng 210.000ha lúa. Với diện tích như thế thì toàn tỉnh cần khoảng 25.000 tấn lúa giống (bình quân 120 kg/ha) các loại để gieo sạ. Thế mà, do những khó khăn nhất định, chủ yếu là kinh phí hạn chế nên ước tính Trung tâm Giống của tỉnh chỉ đáp ứng khoảng 10% nhu cầu giống trong dân. Phần còn lại lấy từ nguồn giống tại chỗ do nông hộ tự sản xuất, cùng các tổ hợp tác, câu lạc bộ, hợp tác xã ở địa phương.

Ảnh: Phước Nết.

Cũng không thể phủ nhận rằng các viện, trường, cùng công ty, đại lý vật tư nông nghiệp trong và ngoài tỉnh đã tích cực tham gia vào hệ thống cung cấp nguồn giống chất lượng, hầu hết là giống nguyên chủng, xác nhận cho người dân trong tỉnh. Ngặt nỗi nguồn giống này chưa được người dân sử dụng nhiều vì giá luôn ở mức cao, còn giá cả, thị trường lúa hàng hóa biến động thất thường. Trong khi đó, nguồn giống được sản xuất bởi các tổ hợp tác, câu lạc bộ khuyến nông, hợp tác xã nhân giống cao hơn lúa hàng hóa khoảng 15-20% nên thường được nông dân chọn mua về canh tác.

Với kinh nghiệm nhân giống lúa hơn 7 năm qua, ông Nguyễn Văn Thành, Chủ nhiệm CLB khuyến nông ấp 7B1, xã Vị Thanh, huyện Vị Thủy cho rằng, tuy chưa đăng ký được bao bì, nhãn hiệu nhưng giống lúa xác nhận được sản xuất trên diện tích hơn 6ha (2 vụ Đông xuân và Thu đông) của CLB đều được người dân trong và ngoài địa bàn, thậm chí là tỉnh bạn ở Kiên Giang thu mua về gieo sạ trong những năm qua. Đó là nhờ CLB tuyển chọn những bộ giống nguyên chủng, có năng suất cao ở các viện, trường và phù hợp với nhu cầu sử dụng của người dân. Chưa kể là trong quá trình sản xuất được khử lẫn nghiêm ngặt. Còn giá bán ra thấp hơn đáng kể so với các công ty, đại lý giống.

Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Lê Văn Đời đánh giá, chính nhờ đẩy mạnh thực hiện giải pháp xã hội hóa trong công tác nhân giống mà đã từng bước làm thay đổi tập quán sử dụng giống thông thường sang xác nhận của nhà nông. Nếu như năm 2004, toàn tỉnh chỉ có khoảng 30% nông dân dùng giống xác nhận để gieo sạ trong mỗi mùa vụ thì hiện nay đã tăng lên con số trên 70%. Việc này đã góp phần vào mục tiêu nâng cao giá trị, sản lượng lúa hàng năm của tỉnh. Đây là kết quả đáng ghi nhận của ngành nông nghiệp tỉnh, trong đó có sự quan tâm phối hợp với các viện, trường tập huấn, chuyển giao kỹ thuật nhân giống cộng đồng.

Nâng cao chất lượng các nguồn cung

Theo mục tiêu của dự án “Nâng cao khả năng cạnh tranh của các hợp tác xã sản xuất lúa trong vùng lúa chất lượng cao” do ông Trần Nghĩa Bình, Phó Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã tỉnh làm chủ nhiệm cho thấy, nhằm giữ vững sản lượng lúa khoảng 1,1 triệu tấn/năm và tập trung cho sản phẩm lúa xuất khẩu từ nay đến năm 2015 thì những giải pháp quan trọng cần thực hiện đồng bộ mà trong đó chất lượng hạt giống là giải pháp cần được ưu tiên. Bởi trên thực tế, hệ thống cung cấp giống chất lượng chỉ đáp ứng khoảng 30% tổng nhu cầu giống, còn lại 70% là hệ thống giống cộng đồng chưa đạt tiêu chuẩn.

Hệ thống sản xuất giống cộng đồng góp phần quan trọng giải quyết bài toán thiếu giống trong mỗi mùa vụ.

Ông Nguyễn Trung Chánh, Chủ nhiệm HTX nhân giống Phước Thuận, xã Trường Long Tây, huyện Châu Thành A cho hay, trong vụ Đông xuân 2012-2013 vừa qua, HTX đã mua trên 0,5 tấn giống Jasmine nguyên chủng từ công ty ở An Giang, với giá trên 16.000 đồng/kg để gieo sạ 5ha lúa giống. Toàn bộ sản lượng giống xác nhận do HTX nhân ra đều được công ty MêKông kiểm tra chất lượng và chấp nhận thu mua với giá 7.200 đồng/kg, cao hơn giá lúa hàng hóa cùng loại 1.200 đồng/kg. Tiềm năng có nhưng vụ Đông xuân tới đây sẽ không mở rộng thêm diện tích vì HTX thiếu trang thiết bị phục vụ quá trình nhân giống. Mặt khác, khó xác định được nhu cầu sử dụng, loại giống trong dân, liên kết với doanh nghiệp bao tiêu để phát triển quy mô sản xuất hợp lý.

Rõ ràng, phương thức xã hội hóa trong công tác nhân giống được xem là giải pháp cần thiết giúp gia tăng tỷ lệ sử dụng giống xác nhận, góp phần tiết giảm chi phí canh tác, nâng cao hiệu quả canh tác cho loại cây trồng chủ lực cho người dân tỉnh nhà. Tuy nhiên, chỉ có giải pháp chuyển giao khoa học kỹ thuật, khuyến khích phong trào nhân giống cộng đồng không chưa đủ mà cần có chính sách hỗ trợ thêm trang thiết bị sản xuất như máy tách hạt, cũng như quy trình đăng ký chứng nhận chất lượng sản phẩm, bao bì, nhãn hiệu để khẳng định chất lượng giống cho các tổ hợp tác, CLB, HTX nhân giống của tỉnh trở nên rất cần thiết.

Ông Lê Văn Đời khẳng định, giống là yếu tố rất quan trọng trong quá trình canh tác của người dân. Nó không những giúp cải thiện năng suất mà còn nâng cao chất lượng vùng lúa nguyên liệu đáp ứng nhu cầu chế biến gạo xuất khẩu. Cho nên, trong thời gian tới, bên cạnh khuyến khích phát triển phong trào nhân giống lúa cộng đồng trên cơ sở chính sách hỗ trợ đầu tư thiết bị máy móc thì các cơ quan chức năng thuộc ngành nông nghiệp tỉnh sẽ hỗ trợ xây dựng nhãn hiệu, tạo điều kiện liên kết đầu ra cho các đơn vị sản xuất giống. Đồng thời tăng cường công tác kiểm tra, quản lý nguồn giống do các cơ sở, đại lý vật tư nông nghiệp cung ứng nhằm nâng cao chất lượng các nguồn cung cấp lúa giống trên địa bàn tỉnh.

Năm qua, năng suất lúa bình quân của tỉnh trên 5,5 tấn/ha, tăng khoảng 0,8 tấn/ha so với năm 2004. Kết quả này cho thấy sự quan tâm đầu tư đúng hướng của ngành nông nghiệp tỉnh, trong đó có giải pháp đầu tư ngay từ bước khởi đầu cho công tác giống.

Gia Nguyễn

Các tin mới:

 

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007 | 2006: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119