Thời tiết không thuận lợi, chi phí đầu tư cao, năng suất thấp, tiêu thụ khó khăn... là những tồn tại đối với nông dân canh tác lúa vụ hè thu. Giảm dần diện tích trồng lúa, tăng diện tích trồng màu trong vụ sản xuất này là chuyện đã được bàn thảo nhiều lần. Tuy nhiên, thay thế bằng loại cây gì, trồng ở đâu, diện tích bao nhiêu, đầu ra như thế nào… thì các cơ quan chức năng vẫn chưa có câu trả lời cụ thể.

Vụ hè thu năm nay, trong khi nhiều nông dân trên địa bàn vất vả thu hoạch lúa trong mưa bão, giá bán thấp khiến người thuê đất thua lỗ thì nông dân ở một số nơi lại thành công với vụ màu. Mô hình sản xuất 2 lúa - 1 màu cho thấy hiệu quả cao hơn rất nhiều so với canh tác 3 vụ lúa liên tục.

Ở xã cù lao Mỹ Hòa Hưng (TP. Long Xuyên, An Giang), dù hệ thống đê bao vùng sản xuất lúa chưa hoàn chỉnh nhưng nông dân vẫn có thể tận dụng canh tác 3 vụ/năm. Trong đó, có 1 vụ trồng mè xen giữa 2 vụ lúa. Ông Nguyễn Hữu Phước, nông dân ấp Mỹ Thuận, cho biết, sau khi thu hoạch sớm 2 héc-ta lúa đông xuân, ông tranh thủ xuống giống mè đen ngay trong chân ruộng. Chỉ mất khoảng 2 tháng canh tác, mè đã cho thu hoạch với năng suất 200 kg/công tầm cắt (gần 1.300m2). Tuy khâu xử lý vất vả hơn lúa do phải thuê người cắt, gom lại dựng bó phơi trong ruộng, sau đó đem ủ ấm rồi mới cho vào máy suốt nhưng giá bán luôn ở mức cao, trên dưới 30.000 đồng/kg. So với lúa, chi phí đầu tư trồng mè thấp hơn, bình quân từ 800.000 – 1 triệu đồng/công, nhưng lợi nhuận luôn cao hơn gấp 2 – 3 lần. Do thời gian canh tác mè ngắn nên vừa thu hoạch xong, ông Phước tiếp tục dọn đất xuống giống lúa hè thu muộn. Cách nay hơn nửa tháng, ông cũng đã thu hoạch dứt điểm 2 héc-ta lúa với năng suất 750 kg/công tầm cắt (gần 5,8 tấn/héc-ta), giá bán 4.500 đồng/kg lúa tươi. “Lợi thế của việc trồng mè xen canh giữa 2 vụ lúa là giúp đất luôn tốt, không bị bạc màu, giúp giảm chi phí phân bón đáng kể. Hơn nữa, khi thu hoạch lúa hè thu xong thì nước lũ tràn về, cung cấp phù sa cho đất”, ông Phước nói. Đồng thời, ông cho biết thêm, ở cù lao Mỹ Hòa Hưng, đa số nông dân canh tác lúa đều trồng xen canh mè. Đầu ra của mè đen không phải lo bởi sản lượng chưa đủ đáp ứng nhu cầu của thị trường.

Trồng đậu nành tương xen canh giữa 2 vụ lúa ở xã cồn Bình Thủy.

Tại xã cù lao Bình Thủy (Châu Phú), bên cạnh 79 héc-ta chuyên canh màu, nông dân ở tiểu vùng 1 đã biết áp dụng mô hình 2 lúa – 1 màu trên diện tích 500 héc-ta từ nhiều năm nay. Theo anh Nguyễn Thành Nên, nông dân ấp Bình Phú, đa số bà con nơi đây đều chọn xuống giống mè hoặc đậu nành tương xen giữa 2 vụ lúa. Anh cho biết, chi phí canh tác 1 công mè khoảng 800.000 đồng, đậu nành tương thì hơn 1 triệu đồng. Mè đạt năng suất từ 160 – 200 kg/công, giá bán hơn 30.000 đồng/kg. Trong khi đó, đậu nành tương cho năng suất từ 250 – 300 kg/công, giá bán từ 12.000 – 15.000 đồng/kg. Sau khi trừ chi phí, 1 công đậu nành tương cho lợi nhuận khoảng 3 triệu đồng, còn mè thì hơn 4 triệu đồng/công. Bên cạnh lợi thế tốn ít nước, chi phí sản xuất thấp, việc trồng màu xen canh giữa 2 vụ lúa còn giúp cải tạo đất, giảm phân bón, giúp năng suất lúa đông xuân đạt từ 8 - 9 tấn/héc-ta, còn vụ thu đông (sau vụ màu) từ 6 - 8 tấn/héc-ta.

Bên cạnh mè và đậu nành tương, bắp cũng là loại cây trồng có thể nghiên cứu đưa vào thay thế cây lúa trong vụ hè thu. Ông Nguyễn Thanh Phong, Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh, cho rằng, trong khi chúng ta phải tốn nhiều tiền nhập các loại nguyên liệu thức ăn chăn nuôi (TĂCN) từ nước ngoài như bắp, đậu nành thì nông dân trong nước hoàn toàn có thể sản xuất được. Vấn đề là Nhà nước cần có quy hoạch vùng nguyên liệu, liên kết với các doanh nghiệp TĂCN để tiêu thụ và có chính sách bảo hộ hàng hóa trong nước. Đồng thời, cần đẩy mạnh nghiên cứu giống bắp, đậu nành cho năng suất không thua kém nước ngoài nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất, tăng lợi nhuận cho nông dân. Theo ông Phạm Đức Bình, Phó Chủ tịch Hiệp hội TĂCN Việt Nam, trong nhiều năm qua, dù ngành sản xuất TĂCN lâm vào tình trạng “đói” nguyên liệu dài hạn, nhưng diện tích trồng bắp, đậu nành không những không mở rộng mà ngày càng thu hẹp thêm, khiến doanh nghiệp phải lệ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu. Ông Bình cho biết, nếu trong nước tự chủ được nguyên liệu thì doanh nghiệp sẽ không phải tốn thêm các chi phí vận chuyển (khoảng 1.000 đồng/kg) hay thuế nhập khẩu nguyên liệu (5%)... Từ đó, góp phần giúp doanh nghiệp giảm giá thành sản xuất TĂCN, nông dân nuôi heo, gà, cá… cũng “dễ sống” hơn.

Ngô Chuẩn

Các tin mới:

 

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007 | 2006: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119