Cây dong riềng trên đồng đất Bắc Kạn

Nguồn tin: Báo Bắc Kạn, 04/07/2013
Ngày cập nhật: 5/7/2013

Vào những ngày cuối tháng 6 đầu tháng 7/2013, đến các xã ở 2 huyện Ba Bể và Na Rì xen lẫn màu vàng của những thửa ruộng đang vụ thu hoạch là những vạt dong xanh mướt trổ hoa đỏ rực rỡ. Bên cạnh niềm vui và hy vọng được mùa, người nông dân vẫn canh cánh nỗi lo về khâu tiêu thụ của củ dong riềng.

Diện tích trồng dong riềng tăng nhanh ngoài dự kiến

Gần 3.000ha dong riềng được trồng năm nay, ước tính sản lượng toàn tỉnh dạt khoảng 193.000 tấn củ, trong khi diện tích kế hoạch năm nay của tỉnh chỉ là 2.100ha, diện tích trồng dong đã tăng tới 140%. Riêng huyện Na Rì, diện tích được giao chỉ có 800ha, nay dân đã trồng lên tới 1.133ha; Chợ Đồn thực hiện 257ha/100ha; Bạch Thông 300ha/150ha; Ba Bể 786/700ha kế hoạch được giao. Riêng huyện Ngân Sơn diện tích thực hiện thấp hơn kế hoạch 81ha/150ha, nguyên nhân một phần do tâm lý người dân lo ngại huyện không có cơ sở chế biến.

Cơ sở chế biến tinh bột dong riềng tại xã Giáo Hiệu (Ba Bể).

Giống như hàng nghìn hộ dân trồng dong riềng, ông Nông Văn Tiếp- trưởng thôn Nà Rào, xã Chu Hương (Ba Bể) bộc bạch: “Năm nay nhà ông trồng 1.000m2 cây dong riềng, diện tích tăng gấp đôi so với năm ngoái. Gia đình đã đầu tư 25kg phân bón tổng hợp NPK, đã làm cỏ 2 lần, tốn không ít công sức nhưng không biết bán có được giá không?”.

Diện tích trồng dong riềng năm nay tăng đột biến là vì nhiều nông dân đã thấy hiệu quả rõ rệt của loại cây trồng này. Cây dong dễ trồng, dễ chăm sóc, tuy nhiên phải trồng ở những nơi thuận đường giao thông thì mới có lãi nhiều. Chị Cao Thị Hồng Thắng- cán bộ của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn khi đi kiểm tra ở cơ sở cho hay: Hầu như bà con nông dân ít đầu tư thâm canh cho cây dong riềng. Có những hộ vùi củ giống xuống đất, cây tự mọc và chỉ làm cỏ một lần. Thậm chí có hộ còn không làm cỏ, bón phân lần nào. Thực tế cho thấy nếu được đầu tư đúng kỹ thuật, năng suất chắc chắn sẽ cao hơn rất nhiều. Nếu trồng ở những nơi khó khăn, đường vận chuyển xa thì bà con sẽ tốn công sức, chi phí và hiệu quả không cao. Vụ trồng dong riềng năm 2012, huyện Na Rì còn tới gần 200ha bà con bỏ không thu hoạch vì xa đường giao thông, Pác Nặm còn khoảng 10 tấn củ.

Năng lực của các cơ sở chế biến dong riềng

Hiện nay toàn tỉnh có 108 cơ sở chế biến dong riềng, trong đó có 18 cơ sở vừa chế biến tinh bột vừa sản xuất miến dong, 77 cơ sơ chế biến tinh bột, 13 cơ sở chỉ sản xuất miến dong. Hầu hết các cơ sở chế biến dong riềng trên địa bàn tỉnh đều có quy mô nhỏ, nổi lên chỉ có cơ sở Nhất Thiện, Hoàng Giang và Quang Minh là đầu tư dây chuyền quy mô lớn hơn. Tuy nhiên theo tính toán, với diện tích 3.000ha, dự kiến tổng sản lượng khoảng trên 190.000 tấn thì chắc chắn sẽ vượt quá khả năng của các cơ sở chế biến tại tỉnh. Năm ngoái một số cơ sở còn tồn kho tinh bột chưa bán được, năm nay sẽ chủ yếu vào làm miến chứ không chế biến tinh bột. Ví dụ Công ty TNHH Hoàng Giang còn tồn gần 800 tấn tinh bột khô và hàng trăm tấn bột ướt. Công ty đã lắp đặt xong dây chuyền sản xuất 2,5 tấn miến/ngày, trước mắt công ty tập trung vào làm miến để giải quyết số tinh bột còn tồn từ năm ngoái. Cơ sở Nhất Thiện năm nay đầu tư mới dây chuyền sản xuất tinh bột công suất 50-60tấn/ngày.

Đồng chí Đỗ Thị Minh Hoa- Chủ tịch UBND huyện Ba Bể cho biết: Hiện nay huyện có 9 hợp tác xã, 34 cơ sở chế biến hộ gia đình có thể giải quyết được khoảng ½ sản lượng củ dong. Còn tại huyện Na Rì, với khoảng 76.000 tấn củ, năng lực các cơ sở chế biến chỉ đáp ứng tiêu thụ được gần ½ sản lượng này.

Năm nay việc chuyển đổi công năng sản xuất của Nhà máy Gang Cẩm Giàng sang chế biến dong riềng với công suất 400 tấn củ/ngày chưa thể thực hiện được vì còn vướng thủ tục thanh lý tài sản của công ty. Do vậy nhà máy không thu mua được củ dong ngay trong vụ này. Ngoài ra các huyện cũng đã chủ động rà soát, cân đối khả năng chế biến tinh bột ngay tại địa phương. Ví dụ huyện Pác Nặm sản lượng năm nay ước khoảng 13.000 tấn, ngoài 2 cơ sở cũ, còn có thêm 02 cơ sở chế biến được đầu tư mới, tuy nhiên sản lượng tiêu thụ chỉ đáp ứng được 2/3, sẽ thừa khoảng 4.000 tấn củ.

Như vậy việc tìm đầu ra để tiêu thụ hết sản lượng củ dong riềng theo hướng xuất bán ra ngoài tỉnh là điều chắc chắn phải tính đến trong thời điểm sắp sửa bước vào vụ thu hoạch năm nay. UBND tỉnh và các ngành chức năng đang nỗ lực tìm giải pháp tháo gỡ khó khăn cho các cơ sở chế biến, đồng thời tìm nguồn tiêu thụ cho củ dong riềng tại các tỉnh có nhu cầu./.

Phương Thảo