Lúa BC15 tại Hà Nội bị lép hạt: Mất mùa vì chưa thận trọng

Nguồn tin: Kinh Tế Đô Thị, 25/05/2013
Ngày cập nhật: 27/5/2013

Thời điểm này, người nông dân đang bước vào vụ thu hoạch lúa xuân 2013. Trái với niềm vui được mùa như những năm trước, nhiều nông dân ở các huyện ngoại thành Hà Nội lại như ngồi trên đống lửa vì không ít diện tích cấy giống lúa BC15 bị lép hạt, năng suất đạt rất thấp.

Năng suất giảm

Vừa gặt xong hai sào lúa tập kết lên bờ để thuê máy phụt, chị Phùng Thị Bảy, thôn Đụn Dương, thị trấn Liên Quan, huyện Thạch Thất buồn bã cho biết, toàn bộ 6 sào ruộng trong vụ xuân 2013 nhà chị cấy giống lúa BC15 đều bị lép hạt, năng suất chỉ đạt 30kg/sào. Trong khi đó, những vụ trước giống lúa này đều cho năng suất trên 200kg/sào. "Mọi năm ruộng lúa 2 sào này nhà tôi phải gặt cả buổi sáng mới xong, nhưng vụ này lúa lép, ba mẹ con chỉ một lúc là hết" - chị Bảy ngậm ngùi.

Tương tự, tại xã Hương Ngải, huyện Thạch Thất, trên cánh đồng đang gặt dở, nhiều ruộng lúa cấy giống BC15 cũng bị lép hạt, ngọn lúa thẳng đơ, nhiều bông đã khô trắng. Theo HTX Nông nghiệp Hương Ngải, vụ xuân 2013, toàn xã gieo cấy 307ha lúa, trong đó diện tích cấy giống BC15 chiếm 165ha (53,7%). Thời điểm này, người dân đã thu hoạch khoảng 70% diện tích, năng suất chỉ đạt 70 - 80 kg/sào, giảm hơn 30% so với vụ trước. Thống kê ban đầu cho thấy, diện tích lúa BC15 bị thiệt hại nặng là 162ha, diện tích bị thiệt hại nhẹ khoảng 2ha và chỉ còn 1ha lúa không bị ảnh hưởng. Được biết, trong các vụ trước, lúa BC15 trên địa bàn xã Hương Ngải vẫn đạt năng suất 220kg/sào.

Nông dân buồn bã vì mất mùa.

BC15 là một trong những giống lúa chủ lực của huyện Thạch Thất trong vụ xuân 2013. Ông Nguyễn Văn Toàn, Phó Trưởng phòng Kinh tế huyện Thạch Thất cho biết, trong số 4.750ha lúa vụ xuân thì huyện có tới 2.000ha cấy giống lúa BC15 (chiếm 42%).

Về nguyên nhân gây lép hạt, mất mùa, ông Toàn cho rằng, giống BC15 có đặc tính mẫn cảm với thời tiết lạnh, mặc dù huyện đã khuyến cáo người dân gieo cấy đúng thời vụ, song nhiều người dân gieo mạ sớm hơn khung thời vụ. Do đó khi lúa trỗ gặp gió mùa và mưa dẫn đến năng suất lúa bị ảnh hưởng.

Theo ông Nguyễn Đỗ Ban, Chủ nhiệm HTX Nông nghiệp xã Hương Ngải, năng suất lúa giảm còn do chất lượng giống chưa đảm bảo. Hiện nay, người nông dân chủ yếu mua giống lúa BC15 tại các đại lý của Tổng Công ty Giống cây trồng Thái Bình. Giống lúa BC15 có đặc tính vỏ trấu hở, dễ bị mọt, nếu không bảo quản tốt, chất lượng giống sẽ không đảm bảo, ảnh hưởng đến năng suất lúa. "Ngoài ra, nhiều nông dân còn mua giống tại các đại lý trôi nổi trên thị trường, không thể kiểm soát được hết chất lượng giống" - ông Ban cho biết.

Thận trọng với khâu chọn giống

Theo ông Nguyễn Bá Sướng, Giám đốc Trung tâm Phát triển cây trồng Hà Nội, BC15 là giống lúa cho năng suất cao, chất lượng gạo ngon nhưng lại có một số nhược điểm là dễ nhiễm đạo ôn và mẫn cảm với nhiệt độ thấp, chịu rét kém nên thành phố chưa đưa vào cơ cấu giống lúa.

Qua theo dõi vụ xuân 2011 - 2012, giống lúa BC15 bị bệnh đạo ôn lá và đạo ôn cổ bông nên Trung tâm Phát triển cây trồng đã khuyến cáo không gieo trồng trên địa bàn, nhưng ở nhiều địa phương, người dân vẫn đưa vào gieo trồng.

Theo báo cáo của phòng kinh tế các quận, huyện, thị xã, vụ xuân 2013 này, diện tích gieo cấy giống lúa BC15 toàn thành phố là gần 8.000ha, tập trung ở một số huyện: Thạch Thất (2.000ha), Thanh Oai (1.400ha), Đông Anh (1.200ha), Gia Lâm (1.000ha), Quốc Oai (1.000ha)… Trong đó, diện tích bị ảnh hưởng, lép hạt là 626ha, tập trung chủ yếu ở huyện Thạch Thất và một phần nhỏ rải rác ở một số huyện. Số còn lại trên địa bàn các huyện Gia Lâm, Đông Anh, Thanh Oai đều được mùa, dự kiến cho năng suất 6,2 - 6,5 tấn/ha.

Theo ghi nhận của chúng tôi, tại những địa phương có diện tích lúa BC15 bị lép hạt, hầu hết người dân được hỏi vẫn khẳng định sẽ tiếp tục gieo cấy giống lúa BC15 trong những vụ tới vì ưu thế về năng suất, chất lượng của giống lúa này. Do vậy, nhiều người dân đề nghị, các cơ quan chức năng cần kiểm soát tốt chất lượng giống trên thị trường, thiết lập hệ thống cung ứng giống đảm bảo chất lượng cho người nông dân.

Hiện, với diện tích lúa BC15 bị lép hạt tại Hà Nội, cơ quan chuyên môn đang thống kê để báo cáo UBND TP. Theo thông tin từ Cục Trồng trọt, đối với những diện tích lúa BC15 bị mất mùa ở một số tỉnh, Bộ NN&PTNT sẽ vận dụng Quyết định 142 về hỗ trợ thiệt hại do thiên tai và Quyết định 42 về hỗ trợ đất lúa để hỗ trợ cho người dân.

Bên cạnh đó, phía đơn vị cung ứng giống lúa này cũng phải có phương án hỗ trợ thiệt hại cho người dân. Trước mắt, người dân có diện tích lúa BC15 bị thiệt hại tại Hà Nội kiến nghị UBND TP có chính sách hỗ trợ thiệt hại cho họ. Tuy nhiên, để tránh những sự việc mất mùa xảy ra trong vụ tới, người dân cần thận trọng hơn trong việc lựa chọn giống lúa nói riêng và giống cây trồng nói chung. Bên cạnh đó, các địa phương cần sát sao hơn nữa trong công tác chỉ đạo, hướng dẫn bà con nông dân gieo cấy đúng khung thời vụ.

Tính đến ngày 24/5/2013, diện tích lúa đã thu hoạch trên địa bàn thành phố là 18.027ha, đạt 18% so với kế hoạch, sơm hơn 10 ngày so với vụ xuân 2012. Năng suất lúa xuân 2013 ước đạt 61,25 tạ/ha, sản lượng ước đạt 626.832 tấn.

Vụ xuân 2013, Tổng Công ty Giống cây trồng Thái Bình (TSC) cung ứng ra sản xuất đại trà hơn 3.000 tấn giống BC15 cho Thái Bình, Hà Nội và các tỉnh Nam đồng bằng sông Hồng, Bắc Trung bộ, Trung du miền núi phía Bắc, Nam Trung bộ và Nam bộ.

Theo báo cáo của Cục Trồng trọt, tính đến thời điểm này, tại các tỉnh đã có trên 16.000ha lúa BC15 bị thiệt hại trong vụ xuân 2013. Trong đó, ngoài Hà Nội, một số tỉnh có diện tích bị thiệt hại lớn là Thanh Hóa có hơn 6.700ha, tỉnh Nghệ An có 6.600ha, Hải Dương 1.100ha... Sau khi có kiến nghị của nông dân và chỉ đạo của Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT), TSC đã có phương án hỗ trợ 500 tấn giống lúa BC15 cho hai tỉnh Thanh Hóa và Nghệ An.

Nam Bắc - Thiên Tú - Ánh Ngọc