Etanol từ khoai mì: Tốt cho cả môi trường lẫn nông dân

Nguồn tin: ND, 16/3/2007
Ngày cập nhật: 17/3/2007

Việc giá dầu thô tăng cao trong những năm gần đây đã biến ethanol, biodiesel trở thành nguồn nhiên liệu giá rẻ và mở ra cơ hội lớn cho ngành này phát triển.

Công ty cổ phần Dịch vụ du lịch Dầu khí (Petrosetco) đã ký với tập đoàn Itochu bản ghi nhớ nhằm tiến tới liên doanh đầu tư nhà máy sản xuất ethanol công suất 100 triệu lít/năm tại khu công nghiệp Hiệp Phước, TP Hồ Chí Minh. Nếu mọi việc diễn ra theo đúng kế hoạch, thì đến đầu năm 2009 Việt Nam sẽ có nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học ở quy mô công nghiệp đầu tiên. Đây là bước khởi đầu cho sự hình thành ngành công nghiệp này. “Dự án không chỉ giúp Việt Nam giảm sự lệ thuộc vào nguồn nhiên liệu từ dầu mỏ, mà còn góp phần đáng kể vào việc giảm ô nhiễm môi trường”, ông Trần Công Tào, Chủ tịch Petrosetco, khẳng định.

Giá rẻ, ít độc hại

Từ nhiều năm qua, Việt Nam là một trong những nguồn cung cấp sắn lát, một trong những nguyên liệu để sản xuất ethanol, cho Trung Quốc và Hàn Quốc, với số lượng xuất khẩu khoảng 1,2 triệu tấn mỗi năm, rồi sau đó lại nhập thành phẩm được chế biến từ chính nguồn nguyên liệu thô đó. Là một trong những nhà xuất khẩu sắn lát hàng đầu, Petrosetco hiểu rõ sự bất hợp lý này, nhưng vào thời điểm cách nay 6-7 năm nhu cầu ethanol phục vụ cho ngành công nghiệp lại chưa đủ để hình thành một nhà máy sản xuất quy mô lớn.

Cùng lúc đó, các nhóm nghiên cứu thuộc Viện Hóa học, Viện Môi trường, Đại học Quốc gia Hà Nội và Đại học Bách khoa TP Hồ Chí Minh cũng triển khai nghiên cứu công nghệ sản xuất diesel sinh học từ dầu, mỡ động thực vật. Tuy nhiên, các kết quả đã không thể ứng dụng vào thực tế, do giá thành nhiên liệu sinh học không thể cạnh tranh được với dầu mỏ, lúc ấy giá chỉ dưới 30 USD/thùng. Việc giá dầu thô tăng vọt trong những năm gần đây đã biến ethanol, biodiesel trở thành nguồn nhiên liệu giá rẻ và mở ra cơ hội lớn cho ngành này phát triển.

Ông Đặng Xuân Thọ, Giám đốc Xí nghiệp Dịch vụ và Thương mại Dầu khí thuộc Petrosetco, cho biết giá thành sản xuất ethanol từ sắn lát khoảng 7.000 - 8.000 đồng/lít. Các tính toán khác về giá thành sản xuất diesel sinh học từ dầu thực vật và mỡ động vật cũng dao động quanh mức 6.000 đồng/lít. Ngoài ra, về mặt kỹ thuật, có thể pha ethanol vào xăng và biodiesel vào dầu với tỷ lệ 10% mà không cần thay đổi bất kỳ một chi tiết nào trong động cơ.

Bên cạnh đó, nhiên liệu sinh học còn có ưu thế vượt trội so với dầu mỏ về mặt môi trường. Kết quả thực nghiệm ở Việt Nam cho thấy, động cơ sử dụng loại nhiên liệu này giảm đến 65-80% lượng hydocarbon trong khí thải, còn hàm lượng các hạt khói bụi giảm gần một nửa. Đồng thời, nó còn giúp tăng hiệu suất sử dụng nhiên liệu do đạt độ cháy sạch cao hơn 75% so với xăng và dầu.

Ngành sản xuất nhiên liệu sinh học phát triển không chỉ tốt cho môi trường, mà còn có lợi cho nông dân vì nó giúp cải thiện giá cả và ổn định đầu ra cho hàng nông sản.

Nguyên liệu để sản xuất ethanol là sắn lát, gạo, rỉ đường và các loại ngũ cốc khác... Nhiều nông sản đang được xuất khẩu hoặc bán trên thị trường nội địa với giá thấp. Hơn nữa, thị trường tiêu thụ lại bấp bênh. Nếu đưa vào chế biến thành nhiên liệu sinh học, chẳng những ổn định được thị trường mà còn góp phần cải thiện đáng kể giá cả. Chẳng hạn giá xuất khẩu một tấn sắn lát hiện khoảng 110 USD và với 1,2 triệu tấn, hàng năm sản phẩm này chỉ mang lại cho Việt Nam 132 triệu USD. Nhưng nếu sử dụng làm nguyên liệu sản xuất ra 480.000 tấn ethanol (2,5 tấn sắn lát sản xuất được một tấn ethanol) thì Việt Nam sẽ tiết kiệm được khoảng 330 triệu USD dùng để nhập xăng. Ngoài ra, Việt Nam có thể sử dụng giống biến đổi gen cho năng suất cao để sản xuất nguyên liệu cho ngành nhiên liệu sinh học, qua đó giúp nâng cao thu nhập cho nông dân.

Với những ưu thế kể trên, nhiều nước trong khu vực đang đẩy mạnh ngành sản xuất nhiên liệu sinh học, trong đó Malaysia là một trong những quốc gia phát triển mạnh nhất. Hiện nước này đã có ba nhà máy diesel sinh học với công suất 276.000 tấn/năm và dự kiến sẽ nâng lên một triệu tấn vào năm 2008, khi các nhà máy đang xây dựng khác đi vào hoạt động.

Triển vọng lớn, nhưng ẩn số còn ở phía trước

Ở Việt Nam, triển vọng thị trường nhiên liệu sinh học khá tốt. Ông Đỗ Hữu Hào, Thứ trưởng Công nghiệp, cho biết hiện tại với mức tiêu thụ 15-16 triệu tấn xăng, dầu mỗi năm, nếu chấp nhận cho pha 10% nhiên liệu sinh học, thì mỗi năm Việt Nam cần gần xấp xỉ 1,5 tỷ lít ethanol và biodiesel. Vì vậy, theo ông Hào, bên cạnh dự án của Petrosetco, một số doanh nghiệp khác trong nước cũng đang lên kế hoạch đầu tư để sản xuất sản phẩm tương tự. Ngoài ra, một nhà đầu tư Nhật có ý định xây nhà máy sản xuất biodiesel từ dầu dừa ở tỉnh Quảng Nam và Đại học Bách khoa TP Hồ Chí Minh, Công ty Agifish cũng đang triển khai dự án sản xuất biodiesel từ dầu ăn phế thải và mỡ cá ba sa.

Theo ông Trần Ngọc Cảnh, Tổng giám đốc PetroVietnam, ngoài dự án do Petrosetco và Itochu đang thực hiện, PetroVietnam còn có ý định đầu tư thêm nhiều nhà máy sản xuất ethanol khác.

Cơ hội khá lớn nhưng ngành công nghiệp nhiên liệu sinh học có tận dụng được cơ hội này hay không lại phụ thuộc nhiều vào chính sách của Nhà nước đối với loại nhiên liệu này. Ông Đỗ Hữu Hào thừa nhận ẩn số lớn nhất hiện nay là liệu người tiêu dùng có chấp nhận mua xăng, dầu pha nhiên liệu sinh học hay không. Chính sách khuyến khích ngành công nghiệp này phát triển cũng chưa có và đây cũng là điều mà các nhà đầu tư, trong đó có PetroVietnam, đang chờ đợi. “Chúng ta phải tuyên truyền, vận động người tiêu dùng. Có lẽ Bộ Công nghiệp sẽ không đề nghị Chính phủ ban hành quy định bắt buộc pha nhiên liệu sinh học vào xăng, dầu, một phần là do nguồn nhiên liệu này ở trong nước còn quá ít”, ông Hào nói. Nhưng theo một số nhà doanh nghiệp, quy định chính thức từ Chính phủ cho phép pha ethanol, biodiesel vào xăng, dầu sẽ kích thích ngành công nghiệp nhiên liệu sinh học phát triển mạnh và nhanh chóng đáp ứng đủ nhu cầu trong nước.

Kết quả thực nghiệm ở Việt Nam cho thấy, động cơ sử dụng nhiên liệu sinh học giảm đến 65-80% lượng hydocarbon trong khí thải, còn hàm lượng các hạt khói bụi giảm gần một nửa.

Thời báo kinh tế Sài Gòn