Trồng rừng… hóa cà phê

Nguồn tin: Sài Gòn Giải Phóng, 06/02/2013
Ngày cập nhật: 8/2/2013

Được UBND tỉnh Đắk Lắk giao đất trồng rừng, nhưng Công ty TNHH Thương mại và sản xuất Lộc Phát lại đi trồng cà phê. Đến nay, cà phê đã được hơn 3 năm, tỉnh mới phát hiện ra và yêu cầu công ty phải chặt bỏ để trồng lại rừng.

Trồng cà phê thu lợi tiền tỷ...

Năm 2008, UBND tỉnh Đắk Lắk giao cho Công ty Lộc Phát (ở huyện Krông Năng) 326ha đất lâm nghiệp ở tiểu khu 106, xã Ea Hiao (huyện Ea H’leo) để trồng rừng nguyên liệu. Nhưng sau đó, công ty này lại vừa trồng rừng nguyên liệu vừa trồng cà phê.

Theo báo cáo của UBND huyện Ea H’leo, năm 2008, công ty đã trồng 250ha keo lai tại khoảnh 3, 4 và 7; trồng 26ha cà phê chè tại khoảnh 9 của tiểu khu 106. Từ năm 2009 đến năm 2012, công ty tiếp tục trồng 16ha cà phê chè tại khoảnh 9. Khi đoàn kiểm tra liên ngành của huyện Ea H’leo đến kiểm tra vào ngày 1-11-2012, công ty đang cho công nhân và máy móc san ủi hơn 6ha đất để trồng cà phê chè tại khoảnh 7 của tiểu khu 106.

Dù đã tự ý trồng cà phê trên đất lâm nghiệp sai mục đích dự án nhưng ông Hồ Đắc Dũng (Giám đốc Công ty Lộc Phát) lại cho rằng công ty đã vận dụng trồng cà phê theo Quyết định 178 ra ngày 12-11-2001 của Thủ tướng Chính phủ “về quyền hưởng lợi, nghĩa vụ của hộ gia đình, cá nhân được giao, được thuê, nhận khoán rừng và đất lâm nghiệp” để lấy ngắn nuôi dài và tạo thêm thu nhập cho công nhân (?). Nhưng ông Y Manh Ađrơng, Phó Chủ tịch UBND huyện Ea H’leo, cho biết, Công ty Lộc Phát đã trồng cà phê không đúng theo mục dự án được phê duyệt và không đúng đối tượng được thụ hưởng theo Quyết định 178.

Ngày 30-1, chúng tôi có mặt tại tiểu khu 106 thì công ty này vẫn đang cho công nhân trồng cà phê tại khoảnh 7, dù trước đó UBND huyện Ea H’leo đã yêu cầu công ty ngừng việc trồng cà phê. Nằm cạnh vườn cà phê trồng từ năm 2008 và 2009 đã cho thu hoạch, khu đất mới cũng đã phủ kín gần hết cây cà phê chè. Trong khi vườn cà phê xanh tốt, vườn keo nằm cạnh đó lại còi cọc, khẳng khiu và chưa biết đến bao giờ mới được thu.

Bà Cao Thị Vân, Đội trưởng Đội quản lý, chăm sóc và bảo vệ rừng của công ty, trần tình: “Đất ở đây bị nhiễm chất độc hóa học, trồng keo không tốt đâu, chỉ trồng được cà phê chè thôi (?). Vườn cà phê này do công nhân công ty góp vốn đầu tư hơn 5 tỷ đồng, bây giờ cây cà phê đã cho thu hoạch rồi, nếu chặt bỏ đi thì phí lắm”. Theo bà Vân, vườn cà phê của công ty đã cho thu hoạch 2 vụ rồi và bình quân mỗi vụ lãi hơn 1 tỷ đồng. Nhưng theo tiết lộ của một cán bộ huyện Ea H’leo, vườn cà phê này đã thu lợi về cho Công ty Lộc Phát khoảng 5 tỷ đồng. Vì thế, công ty đang tìm mọi cách để giữ lại vườn cà phê này.

Phát hiện quá muộn

Công ty Lộc Phát đã trồng cà phê tại tiểu khu 106 từ năm 2008, nhưng không hiểu sao đến ngày 1-11-2012 thì đoàn liên ngành của huyện Ea H’leo mới vào kiểm tra và báo cáo tỉnh xử lý. Ông Y Manh Ađrơng, Phó Chủ tịch UBND huyện Ea H’leo, cũng cho rằng: Sau hơn 3 năm mới phát hiện ra công ty này trồng cà phê trên đất lâm nghiệp là quá muộn. Trách nhiệm này thuộc về Hạt Kiểm lâm và Phòng NN-PTNT huyện vì đây là hai cơ quan giám sát, tham mưu cho huyện về các dự án lâm nghiệp nhưng họ đã không báo cáo kịp thời việc trồng cà phê trái phép của công ty này. Nhưng chính bà Cao Thị Vân lại cho biết: “Năm nào cán bộ huyện cũng đi kiểm tra dự án nhưng chẳng thấy họ nhắc nhở hay bảo dừng việc trồng cà phê gì cả. Đột nhiên, mới đây họ đi kiểm tra và bảo công ty chúng tôi trồng cà phê sai mục đích dự án” (?!).

Ngày 22-1, Sở NN-PTNT Đắk Lắk đã có báo cáo gửi UBND tỉnh đề nghị cho Công ty Lộc Phát được phá bỏ 48,178ha cà phê chè đã trồng trái phép trước ngày 15-2 và trồng lại rừng trên diện tích này trong năm 2013. Nếu sau thời hạn đó công ty không phá bỏ cà phê và trồng lại rừng, tỉnh sẽ thu hồi dự án này và không bồi thường tài sản trên đất công ty đã đầu tư.

Trong khi đó, Chi cục Kiểm lâm Đắk Lắk lại thống nhất thu hồi dự án này theo chỉ đạo tại công văn số 8448 vào ngày 28-12-2012 của UBND tỉnh. Nhưng theo ông Y Manh Ađrơng, tỉnh nên cho công ty trồng xen cây rừng vào diện tích cà phê, vẫn giữ cây cà phê để có thu nhập và trả chi phí đầu tư. Sau khi cây rừng đã khép tán, yêu cầu phá bỏ diện tích cà phê trồng trái phép cũng chưa muộn. Như vậy, đến nay cơ quan chức năng tỉnh Đắk Lắk vẫn chưa thống nhất ý kiến việc thu hồi hay không thu hồi dự án này của Công ty Lộc Phát.

Điều tra vụ mua bán dự án rừng

Theo ông Y Manh Ađrơng, Phó Chủ tịch UBND huyện Ea H’leo, công an đã vào cuộc điều tra vụ Công ty Lộc Phát bán dự án liên kết trồng rừng với Công ty Lâm nghiệp Ea H’leo tại tiểu khu 104 (thuộc địa phận xã Ea Hiao, huyện Ea H’leo) cho Công ty TNHH Nguyên liệu giấy Tân Hưng Long (Khánh Hòa). Vào năm 2008, Công ty Lộc Phát đã bán dự án này cho Công ty Tân Hưng Long hơn 3 tỷ đồng nhưng sau đó lại không làm thủ tục chuyển nhượng. Nhiều cán bộ của huyện Krông Năng cũng tham gia góp vốn và chia chác kiếm lời từ việc bán dự án này. Đây cũng là một trong những sai phạm dẫn đến việc cách chức nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk vào tháng 10-2012.

Công Hoan