Đừng tiêu đời theo giá hồ tiêu

Nguồn tin: Báo Công Thương, 31/01/2013
Ngày cập nhật: 1/2/2013

Hiện nước đang đứng đầu thế giới về xuất khẩu hồ tiêu, chiếm tới hơn 50% thị phần. Sản xuất trong nước với đà phát triển mạnh, ồ ạt! Nếu năm 1995 diện tích trồng hồ tiêu của Việt Nam mới chỉ đạt con số 7.000 ha thì đến nay đã lên đến con số trên 55.400 ha, tăng gấp gần 8 lần! Thật là đáng kính nể.

Vì sao có sự tăng trưởng cao vọt đến vậy?

Số là hồ tiêu đang là cây trồng mang lại hiệu quả kinh tế cao, người trồng hồ tiêu dễ giàu dễ phất, vì giá bán khá cao. Cho nên người tại một số địa phương, nhất là Tây Nguyên đã không ngừng mở rộng diện tích trồng hồ tiêu trên mọi loại đất kể cả những vùng đất không phù hợp với cây hồ tiêu. Thậm chí, người ta còn “thẳng tay” phá bỏ những cây trồng khác (vì lợi nhuận thu về chỉ bằng ¼ đến 1/3 cây hồ tiêu) để trồng hồ tiêu.

Tây Nguyên là khu vực trồng nhiều hồ tiêu nhất, chiếm 50% sản lượng cả nước mỗi năm thu hoạch khoảng 52.000 tấn. Tại các tỉnh như Đắc Nông, Đắc Lắc, Gia Lai chỉ tính từ đầu mùa mưa 2012 đến nay đã trồng mới thêm hàng ngàn ha hồ tiêu, đưa tổng diện tích hồ tiêu toàn vùng lên tăng lên trên 24.883 ha tăng 3.200 ha so với cùng kỳ năm trước. Riêng tại Đắc Lắc, theo quy hoạch thì diện tích trồng hồ tiêu đến năm 2015 là 4.500 ha nhưng thực tế hiện nay đã đạt con số 6.000 ha. Các tỉnh khác như Lâm Đồng, Đắc Nông diện tích trồng hồ tiêu cũng tăng đáng kể. Mặc cho những lời khuyến cáo của các ngành chức năng đã được đưa ra! Với thực tế này thì khả năng tăng sản lượng là rất lớn và lúc đó giá hồ tiêu sẽ rớt mạnh, lợi nhuận như đang thấy hiện nay sẽ chỉ là ảo mộng.

Việc đua nhau mở rộng diện tích trồng hồ tiêu sẽ phải đối mặt với những thách thức không nhỏ. Như giá hồ tiêu giống tăng cao do nhu cầu cao, hiện giá dây tiêu giống ở Tây Nguyên tăng gấp 3 - 4 lần so với năm trước; Do được trồng cả trên những vùng đất trũng không thích hợp, việc tiêu thoát nước chậm sẽ ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm cây trồng, năng suất thấp, thêm vào đó phải đầu tư tăng cường phân bón nhiều hơn dẫn đến chi phí sản xuất cao. Dây tiêu giống do mua ồ ạt nên cũng chẳng mấy ai quan tâm đến nguồn gốc, chất lượng nên dễ lây lan dịch bệnh gây thiệt hại lớn. Lúc đó thì lợi bất cập hại!

Mở rộng diện tích trồng mới, sau một vài năm đến thời thu hoạch, sản lượng hồ tiêu khi đó chắc chắn sẽ là con số “kỷ lục”, nguy cơ đối mặt với giá hồ tiêu xuất khẩu giảm là không tránh khỏi. Theo nhận định của các chuyên gia Hiệp hội hồ tiêu quốc tế nhu cầu thương mại hồ tiêu trên toàn thế giới chỉ ở mức 200.000 tấn/năm, trong khi đó sản xuất hồ tiêu của Việt Nam sẽ đạt 150.000 tấn/năm (như mục tiêu mà Hiệp hội hồ tiêu Việt Nam đặt ra vào năm 2020) thì số lượng hồ tiêu này của Việt Nam sẽ “tiêu” ra sao, nếu chỉ trông vào xuất khẩu! vì tiêu thụ trong nước của Việt Nam rất thấp chỉ vào khoảng gần 5.000 tấn (trung bình 52 gr/người). Trong thương mại hồ tiêu thế giới giá cả không phải lúc nào cũng ổn định hoặc dao động với biên độ ngắn mà nó rất bấp bênh, biến động khó lường. Do vậy nguy có thiệt hại từ giá là rất lớn, nếu cứ bất chấp chạy theo cái lợi trước mắt mà trồng nhiều hồ tiêu thì khả năng trả giá đắt của người trồng hồ tiêu sẽ rất cao!

Theo nhận định của chuyên gia Viện Khoa học kỹ thuật Nông lâm nghiệp Tây Nguyên, việc đua nhau trồng hồ tiêu theo phong trào như hiện nay là rất mạo hiểm. Bởi chỉ làm bài toán đơn giản là thấy ngay hệ quả: chi phí đầu tư cho một vụ hồ tiêu cao gấp nhiều lần so với các cây trồng khác, thường phải trên 500 triệu đồng/ha và khi thu hoạch giá đảo chiều xuống thấp thì người trồng hồ tiêu sẽ lỗ nặng. Đó là chưa kể đến dịch bệnh, khiến cây chết hàng loạt, bài học ở Bình Phước còn đó. Mấy năm trước Bình Phước vốn được mệnh danh là thủ phủ của cây hồ tiêu, do trồng đại trà, không quản lý được dịch bệnh nên cây hồ tiêu đã chết dần chết mòn và “tiêu” luôn cả danh hiệu thủ phủ hồ tiêu! hoặc do chỉ lo mua được cây giống nên khi đem trồng thì năng suất thấp, chất lượng không cao và lẽ đương nhiên giá bán sẽ chẳng cao. Và làm giảm uy tín chung của hồ tiêu Việt Nam.

Kim Hiền