Muốn giàu, nuôi cá

Muốn giàu thì nuôi cá. Đó là câu nói của ông cha ta đúc kết từ rất lâu, nhưng đến nay vẫn còn giữ nguyên giá trị, bởi cá và các đối tượng nuôi mới đang được các nhà khoa học nghiên cứu và đưa vào nuôi trồng mang lại giá trị kinh tế cao, giúp cho nhiều nhà nông thực hiện tốt chuyển đổi diện tích kém hiệu quả sang nuôi trồng thủy sản. Xung quanh vấn đề này, Nhà báo Hồng Tươi (Đài PT - TH Thái Bình) đã có cuộc phỏng vấn Kỹ sư Nguyễn Đức Phụng Phó Giám đốc Trung tâm Khảo nghiệm Khuyến nông tỉnh Thái Bình về một đối tượng nuôi mới, đó là cá rô phi lai xa.

Hỏi: Thưa kỹ sư, Nguyễn Đức Phụng, nhiều năm nay người nuôi cá đã rất quen thuộc với con cá rô phi đơn tính, nhưng mới đây, Trung tâm Khuyến ngư tỉnh đã nhân giống và lai tạo một giống cá có tên lạ: Cá rô phi lai xa, thưa ông vậy đây có phải là đối tượng nuôi mới không?

Kỹ sư Nuyễn Đức Phụng (KS NĐP): Cá rô phi lai xa là cá rô phi đơn tính được tạo ra bằng hình thức lai khác loài giữa con cái là cá rô phi vằn (0. niloticus) dòng thuần Đài Loan với con đực là cá rô phi xanh(0.aureus) được nhập từ Anh. Cá rô phi lai xa có tỉ lệ cá đực chiếm 95 – 100% trong quần đàn. Về cơ bản, cá rô phi lai xa không khác nhiều so với cá rô phi đơn tính được xử lý bằng hoocmon. Tuy nhiên về hình thái, cá rô phi lai xa mình ngắn, đầu nhỏ, lưng cao, tỉ lệ thịt nhiều, chiếm 35% trọng lượng cơ thể, cỡ thu hoạch đồng đều và có tốc độ sinh trưởng nhanh hơn do được lai tạo từ đàn cá bố mẹ thuần chủng. Nuôi 5 – 6 tháng có thể đạt trọng lượng trung bình từ 0,5 – 0,6kg/con. Hình thức lai xa để tạo ra cá rô phi đơn tính không sử dụng bất cứ loại hoá chất và hoocmon nên không có ảnh hưởng đến môi trường và thịt cá. Chất lượng thịt cá rô phi lai xa thơm, ngon được thị trường trong và ngoài nước chấp nhận. Cá rô phi lai xa có khả năng chịu nhiệt độ thấp 6 – 8oC, hàm lượng ô xy thấp 0,45mg/lít, pH từ 5 – 9, có thể nuôi trong nước ngọt, lợ, mặn đến 35%o.

Hỏi: Được biết Bộ Thuỷ sản đã hoàn thành dự án phát triển cá rô phi đơn tính từ 2003 - 2010, trong đó ngành dự kiến đầu tư 27 tỉ đồng để đưa rô phi trở thành sản phẩm chủ lực trong tiêu thụ nội địa và xuất khẩu. Vậy con rô phi lai xa có nằm trong chương trình mục tiêu của thủy sản Thái Bình không, thưa ông ?

KS NĐP: Để đẩy mạnh phát triển nuôi thuỷ sản nước ngọt, năm 2006 UBND tỉnh đã có Đề án số 03/ĐA-UBND về phát triển thuỷ sản nước ngọt tỉnh Thái Bình giai đoạn 2006 – 2010. Đề án xác định: ngoài phát triển nuôi các đối tượng truyền thống và các đối tượng khác có giá trị kinh tế, cá rô phi là một trong những đối tượng được xác định cần tập trung phát triển. Các phương thức nuôi: từ quảng canh cải tiến chuyển dần sang nuôi bán thâm canh và thâm canh để nâng cao năng suất, sản lượng và hiệu quả kinh tế góp phần tăng nhanh sản lượng, giá trị và tỉ trọng trong cơ cấu kinh tế nông nghiệp của tỉnh. Mục tiêu của đề án xác định đến năm 2010 đưa diện tích nuôi cá rô phi đơn tính trong đó có rô phi lai xa lên 1.000ha, sản lượng đạt 8.000 tấn, giá trị đạt 104,0 tỷ đồng. Để đạt được mục tiêu trên, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn chỉ đạo tiếp tục xây dựng các mô hình nuôi cá rô phi lai xa với phương thức nuôi bán thâm canh, thâm canh để làm cơ sở chuyển giao mở rộng sản xuất. Khuyến cáo các vùng chuyển đổi diện tích trồng lúa kém hiệu quả sang nuôi trồng thuỷ sản phát triển nuôi cá rô phi lai xa để tạo sản phẩm hàng hoá đáp ứng nhu cầu của thị trường trong nước và tiến tới xuất khẩu.

Hỏi: Một vấn đề mà tất cả những người nuôi thủy sản đều quan tâm đó là người nuôi sẽ phải tìm nguồn giống ở đâu cho đảm bảo?

KS NĐP: Một trong những biện pháp kỹ thuật để có con giống cá rô phi lai xa đạt chất lượng là khâu chọn lọc, quản lý và lưu giữ đàn cá bố mẹ gốc thuần. Nếu trong quá trình quản lý, lưu giữ đàn cá bố mẹ gốc không tốt thì chất lượng con lai không đảm bảo được yêu cầu.

Hiện nay, tại Trung tâm giống thuỷ sản Quảng Ninh liên kết với đối tác Đài Loan xây dựng trại chuyên sản xuất giống cá rô phi đơn tính bằng phương pháp lai xa có công suất 100 triệu giống/năm tại xã Đồng Thái, huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh có thể đáp ứng nhu cầu giống cho các tỉnh phía Bắc. Tại Thái Bình, để phục vụ chương trình nuôi cá rô phi các trại cá Vũ Lạc, trại thực nghiệm nuôi thuỷ sản Hoà Bình thuộc Trung tâm Giống thuỷ sản Thái Bình hàng năm đều nhập cá bột từ trại giống Đông Triều về ươm nuôi thành cá giống cung ứng cho nhu cầu của sản xuất.

Năm 2009, được sự quan tâm của UBND tỉnh, Sở Khoa học công nghệ và Sở Nông nghiệp & Phát triển nông thôn đã quyết định giao cho trại thực nghiệm nuôi thuỷ sản Hoà Bình triển khai đề tài “ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ vào sản xuất giống cá rô phi đơn tính đực bằng phương pháp lai xa ở Thái Bình”. Chắc chắn trong các năm tới, Thái Bình có thể chủ động cung cấp đủ giống cá rô phi lai xa, đáp ứng được nhu cầu sản xuất.

Hỏi: Thưa ông nhiều người nuôi cá đã quá quen với việc nuôi rô phi đơn tính nhưng còn rô phi lai xa thì kỹ thuật nuôi có gì khác và cần phải có những điều kiện gì?

KS NĐP: Nuôi cá rô phi đơn tính nói chung, cá rô phi lai xa nói riêng đều áp dụng quy trình chung đã được Bộ Thuỷ sản, nay là Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn ban hành. Nuôi cá rô phi không khó, tuy nhiên để nuôi cá rô phi đạt năng suất và hiệu quả cao bà con cần chú ý một số yêu cầu sau:

Ao nuôi cá rô phi có diện tích từ 500m2 đến 1 ha, thích hợp nhất từ 1.000 – 5.000m2. Độ sâu ao từ 1,5 – 2m. Độ dày bùn đáy 15 – 20cm. Nguồn nước cấp vào ao phải chủ động, chất nước tốt, không bị ô nhiễm, nhiễm chất độc. Có hệ thống cấp thoát nước chủ động.

Trước khi thả giống phải tiến hành cải tạo ao, dùng vôi bột với lượng 7 - 15kg/100m2 để tẩy trùng. Bón phân gây màu bằng phân chuồng ủ mục với lượng 30 – 50kg/100m2 ao, phân xanh 30 - 50kg/100m2. Lọc nước vào ao nuôi qua lưới lọc. Khi nước ao lên màu xanh lá chuối non hay màu vỏ đỗ xanh bắt đầu thả giống.

Thời vụ thả giống bắt đầu từ tháng 3 hàng năm, khi nhiệt độ ổn định từ 20oC trở lên. Cá giống thả phải khoẻ mạnh, không bị bệnh, không dị hình, không sây sát. Cỡ giống thả từ 5 – 7cm. Mật độ thả tuỳ theo điều kiện của từng hộ có thể thả từ 2,5 – 3con/m2 với phương thức nuôi bán thâm canh; từ 4 con/m2 trở lên với phương thức thâm canh.

Hàng tuần bón thêm phân chuồng ủ mục, phân xanh với lượng 20 – 30kg/100m2; phân vô cơ 0,6kg/100m2 (tỉ lệ đạm/lân là 2/1). Đối với ao nuôi cá rô phi, cần thường xuyên giữ màu nước ao xanh đậm. Đối với phương thức nuôi bán thâm canh, thâm canh phải cho cá ăn thức ăn có hàm lượng đạm cao từ 18 – 35%, đây là yêu cầu kỹ thuật rất quan trọng, quyết định đến năng suất và hiệu quả kinh tế. Lượng thức ăn hàng ngày khoảng 3 – 7% trọng lượng thân, tuỳ theo cỡ cá và được chia làm 2 – 3 lần/ngày. Ngoài việc sử dụng thức ăn công nghiệp, để tiết kiệm chi phí, bà con có thể tự chế biến thức ăn từ nguồn phụ phẩm của nông nghiệp theo 1 trong 3 công thức sau:

Công thức 1: Cám gạo 77%; bột cá 23%. Công thức 2: Cám gạo: 70%; bột đậu tương 30%.Công thức 3: Cám gạo 49%; bột cá 15%; bột đậu tương 10%; bột ngô 25%; vitamin 1% .

Hàng tháng kiểm tra tốc độ sinh trưởng của cá để điều chỉnh lượng thức ăn cho hợp lý. Hàng ngày kiểm tra ao, nếu thấy hiện tượng bất thường cần xử lý kịp thời. Duy trì mức nước trong ao ổn định suốt quá trình nuôi. Theo dõi chặt chẽ màu nước ao để có kế hoạch bón phân hợp lý.

Cá rô phi lai xa sau 5 – 6 tháng nuôi có thể đạt trọng lượng từ 0,5 – 0,6kg/con, tỉ lệ sống đạt 80% trở lên. Khi nhiệt độ xuống thấp từ 20oC trở xuống bắt đầu thu hoạch. Đây là loại cá nuôi có sức đề kháng tốt, ít bệnh. Tuy nhiên, nuôi theo phương thức bán thâm canh, thâm canh mật độ dầy, nếu không thực hiện tốt quy trình kỹ thuật thì cá rất có thể nhiễm bệnh, gây thiệt hại. Vì vậy để hạn chế bệnh xẩy ra bà con cần áp dụng các biện pháp phòng bệnh tổng hợp từ khâu cải tạo ao, mùa vụ thả, chất lượng cá giống, quản lý màu nước ao, cho ăn đủ về số lượng và chất lượng.

Hỏi: Nuôi cá rô phi lai xa dễ nuôi, năng suất và hiệu quả kinh tế cao, nhưng khả năng tiêu thụ đối với sản phẩm này ở thị trường trong nước và quốc tế như thế nào?

KS NĐP: Trên cơ sở dự báo về khả năng sản xuất và nhu cầu thị trường thế giới trong các năm tới, Bộ Thuỷ sản (nay là Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) đã xác định đây là đối tượng nuôi cần được chú ý phát triển mạnh để đưa mặt hàng cá rô phi nhanh chóng có sản lượng hàng hoá lớn và trở thành một trong những sản phẩm có giá trị xuất khẩu cao. Nhu cầu tiêu thụ về cá rô phi trong nước và ngoài nước rất lớn .

Hiện nay Thái Bình đã có cơ sở chế biến thuỷ sản đông lạnh 100% vốn nước ngoài, công suất 3.000 tấn/năm. Ngoài các sản phẩm đông lạnh như tôm, mực… nhà máy đã có kế hoạch thu mua cá rô phi để làm nguyên liệu chế biến xuất khẩu. Tuy nhiên, yêu cầu nguyên liệu phục vụ chế biến xuất khẩu rất khắt khe về vệ sinh an toàn thực phẩm và cỡ cá khi thu hoạch, vì vậy cần phải tuân thủ các biện pháp kỹ thuật.

Hồng Tươi

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005