Cà Mau: Mô hình sản xuất lúa – tôm: hướng mở cho sản xuất bền vững

Nền sản xuất của Cà Mau thật sự bước sang trang mới vào những năm 2000 khi Cà Mau thực hiện chủ trương chuyển dịch cơ cấu sản xuất từ trồng lúa sang nuôi tôm với quy mô lớn. Vũ khúc con tôm ngự trị trên đồng đất Cà Mau những năm đầu chuyển dịch. Nhưng rồi, vị trí độc tôn của con tôm không còn nữa, sau nhiều năm nuôi tôm thất bát, nông dân lại nhận ra tính bấp bênh, kém hiệu quả của mô hình sản xuất chuyên tôm.

Phần lớn diện tích nuôi tôm ở Cà Mau ứng dụng mô hình nuôi quảng canh truyền thống, quy mô nuôi nhỏ lẻ. Bình quân mỗi hộ chỉ nuôi trên dưới 2 ha, nên năng suất và hiệu quả tôm nuôi không cao.

Qua khảo sát thực tế, hầu hết người nuôi tôm đều thả nuôi quanh năm và không có mùa vụ rõ ràng. Chất lượng con giống kém cùng với sự ô nhiễm môi trường do quá trình cải tạo ao đầm đồng loạt trên diện rộng, cơ sở hạ tầng, nhất là hệ thống thủy lợi chưa đáp ứng yêu cầu, kỹ thuật nuôi tôm của người dân chưa cao.

Loại hình nuôi lạc hậu, năng suất thấp

Tính từ năm 2005 đến nay, Cà Mau chỉ tập huấn khuyến ngư cho 41.359/147.000 hộ nuôi trồng, sản xuất, kinh doanh giống thủy sản, đạt 28%. Chính những yếu tố đó tác động ảnh hưởng đến năng suất và hiệu quả tôm nuôi ở Cà Mau trong thời gian qua.

Tình trạng tôm nuôi bị nhiễm bệnh và chết trở thành chuỗi phản ứng dây chuyền chưa thể khắc phục được.

Nuôi trồng thủy sản ở Cà Mau tồn tại đa dạng các loại hình nuôi nước lợ, mặn, nước ngọt; với các phương thức nuôi thâm canh, bán thâm canh, nuôi tôm sinh thái, nuôi quảng canh cải tiến năng suất cao, tôm - lúa, tôm - rừng, chuyên tôm. Nhưng loại hình nuôi tôm quảng canh truyền thống vẫn là chủ yếu với hơn 185.252 ha.

Đây là loại hình nuôi lạc hậu, năng suất bấp bênh tồn tại nhiều năm qua Cà Mau chưa chuyển đổi được. Từ đó, năng suất và hiệu quả tôm nuôi ở Cà Mau đạt thấp. Năm 2008 vừa qua, năng suất tôm nuôi bình quân của Cà Mau chỉ đạt 356 kg/ha, thấp nhất so với các tỉnh trong khu vực.

Mô hình sản xuất lúa - tôm đã manh nha hình thành nhiều năm nay trên đồng đất Cà Mau. Khi mới bắt tay vào thực hiện chủ trương chuyển dịch cơ cấu sản xuất, năm 2001, Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau đã phê duyệt quy hoạch bố trí sản xuất 90.000 ha đất trồng lúa kém hiệu quả sang mô hình sản xuất luân canh một vụ lúa - một vụ tôm. Nhưng do sự quyến rũ của con tôm quá mạnh, một số nơi nông dân ồ ạt phá đập đưa nước mặn vào ruộng lúa nuôi tôm làm phá vỡ quy hoạch.

Theo số liệu thống kê, diện tích nuôi trồng thủy sản của tỉnh Cà Mau cuối năm 2000 là 77.000 ha, nhưng chỉ trong nửa đầu năm 2001 với bước chuyển dịch đồng loạt đã nâng diện tích nuôi tôm của tỉnh lên 202.000 ha. Đến nay diện tích nuôi tôm trong tỉnh là 264.500 ha.

Do diện tích chuyển dịch tăng nhanh, trong khi sự chuẩn bị về kết cấu hạ tầng phục vụ cho sản xuất chưa đáp ứng nổi; nhất là hệ thống thủy lợi, thủy nông nội đồng chưa đồng bộ, chưa đáp ứng tốt kịp thời phục vụ cho sản xuất luân canh lúa - tôm, nên hiệu quả sản xuất lúa - tôm trong những năm đầu mới chuyển dịch chưa cao.

Bước khởi đầu cho một mô hình

Còn nhớ, năm 2001, toàn tỉnh gieo cấy 26.573 ha diện tích lúa - tôm. Đến cuối vụ thu hoạch được 26.000 ha, năng suất lúa đạt bình quân 2,9 tấn/ha.

Kết quả này tuy chưa đạt theo mong muốn, nhưng đây được xem là bước khởi đầu khá lý tưởng, mở ra mô hình sản xuất mới trên đồng đất Cà Mau lúc bấy giờ.

Tuy nhiên, do đây là một mô hình sản xuất mới nên sự hiểu biết về kỹ thuật canh tác của người nông dân còn hạn chế. Hơn nữa, cùng với sự cuốn hút từ con tôm nên người dân đầu tư cho nuôi tôm nhiều hơn; đa số người dân không tuân thủ điều kiện bố trí mùa vụ luân canh lúa - tôm mà cứ thả tôm nuôi gối vụ liên tục trong năm, quay lưng lại với cây lúa.

Mặc dù sang năm 2002, toàn tỉnh gieo sạ hơn 26.000 ha lúa - tôm, nhưng do việc phân vùng bố trí sản xuất chưa khép kín đồng bộ, tình trạng xâm nhập mặn diễn ra nhiều nơi cùng với nhiều nguyên nhân khác nhau làm thiệt hại hoàn toàn diện tích lúa - tôm, từ đó nông dân không còn tha thiết với cây lúa.

Cùng với sự chỉ đạo thiếu kỳ quyết của chính quyền địa phương, những năm sau đó, vùng chuyển dịch sản xuất ở Cà Mau hầu như người nông dân hoàn toàn bỏ sản xuất lúa mà chỉ quan tâm đầu tư cho nuôi tôm. Với điều kiện sản xuất như thế, đã dần dần biến vùng chuyển dịch sản xuất ở Cà Mau thành vùng sản xuất chuyên tôm, không thể tránh khỏi sự suy thoái về môi trường sinh thái và dịch bệnh xảy ra ảnh hưởng đến năng suất và hiệu quả tôm nuôi.

Chuyển dịch cơ cấu sản xuất nhằm khai thác tốt tiềm năng sẵn có ở địa phương, để tăng thêm hiệu quả kinh tế trong sản xuất nông nghiệp, đáp ứng đòi hỏi bức xúc của đại đa số nông dân đang mong muốn được đổi đời trên mảnh đất cả đời mình gắn bó. Tuy nhiên, quá trình đó cần phải được chuẩn bị tốt các khâu và có lộ trình thực hiện một cách căn cơ thì việc chuyển dịch mới phát triển một cách ổn định, bền vững./.

ĐỨC TOÀN

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005