Để con nghêu Bến Tre đạt chuẩn MSC

Bà Trần Thị Thu Nga - Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Bến Tre là người đã dày công cùng với các HTX xây dựng dự án con nghêu Bến Tre đạt chuẩn MSC. Hằng năm, sản lượng nghêu thịt của Bến Tre đạt từ 8.000 – 9.000 tấn và khoảng 500 tấn nghêu giống. Về vấn đề đi tìm thương hiệu MSC cho con nghêu, bà Trần Thị Thu Nga nhấn mạnh:

Tổ chức tốt mô hình quản lý cộng đồng, khai thác bền vững nguồn lợi nhuyễn thể là điều kiện để được chứng nhận tiêu chuẩn MSC. Sau năm 1990, chủ trương của UBND tỉnh Bến Tre tổ chức mô hình hợp tác xã, tập đoàn quản lý, khai thác nghêu nhưng hoạt động chưa hiệu quả. Năm 1997, HTX Rạng Động được củng cố thành lập mới. Cơ chế đồng quản lý được thực hiện, đảm bảo nguyên tắc công khai dân chủ.

Về thu hoạch, phương pháp thu hoạch thủ công, theo đó chọn lọc nghêu lớn bổ sung nghêu bố mẹ, giữ lại nghêu giống trên bãi. Hình thức phân bố lao động HTX dựa trên sản lượng ước tính và giá trị hợp đồng để xác định qui mô diện tích thu hoạch. Căn cứ định mức công điểm để huy động số lượng lao động. Còn về nguyên tắc bảo tồn, xã viên sử dụng công cụ phù hợp với kích cỡ nghêu thu hoạch, đảm bảo duy trì tỷ lệ 20% tổng sản lượng nghêu được giữ lại trên bãi.

Về tiêu thụ, năm 1997 Bến Tre có 4 HTX đi đầu trong việc áp dụng chương trình kiểm soát thu hoạch nhuyễn thể 2 mảnh vỏ do NAFIQACEN (NAFIQAD) phối hợp với Sở Thủy sản thực hiện là điều kiện để con nghêu Bến Tre được phép xuất khẩu vào thị trường châu Âu và từ đó nghề nuôi nghêu của Bến Tre thật sự phát triển trở thành một trong những ngành chủ lực được ngành thủy sản tỉnh đưa vào chương trình quản lý đồng thời với chương trình phát triển cộng đồng.

* Các vùng nuôi nghêu tại Bến Tre đang là đối tượng để Hội đồng bảo tồn Biển Quốc tế (Marine Stewardship Council) cấp chứng nhận thương hiệu MSC. Nguyên tắc chứng nhận MSC ra sao ?

Công ty tư vấn Moody Marine đã đưa ra 3 nguyên tắc cơ bản:

1. Không gây ra tình trạng khai thác quá mức hoặc cạn kiệt cho quần thể đối tượng khai thác, và với quần thể bị cạn kiệt, nghề cá phải được tiến hành theo cách thức hướng tới sự khôi phục của quần thể đó.

2. Khai thác phải đảm bảo duy trì cấu trúc, sức sản xuất, chức năng và sự đa dạng hóa của hệ sinh thái.

3. Nghề cá phải được đặt trong một hệ thống quản lý hiệu quả, tôn trọng pháp luật và tiêu chuẩn của địa phương, quốc gia và quốc tế, có một khuôn khổ về thể chế và hoạt động chặt chẽ đòi hỏi phải sử dụng nguồn lợi một cách có trách nhiệm và bền vững.

Hiện nay, việc xét cấp chứng nhận thương hiệu MSC cho các vùng nuôi nghêu tại Bến Tre đang ở vào giai đoạn cuối (phản biện).

* Những bài học kinh nghiệm cần rút ra ?

- Cần phải có quá trình và sự nỗ lực phối hợp tập trung của Đảng bộ, nhà nước, ngành thủy sản, các ngành chức năng và cộng đồng ngư dân để thực hiện chương trình phát triển bền vững nguồn tài nguyên thiên nhiên của Bến Tre. Trên cơ sở phát triển nguồn tài nguyên thiên nhiên cần có chính sách tập trung đầu tư nâng cao chất lượng cuộc sống cộng đồng. Xây dựng mô hình quản lý cộng đồng kiểu mới theo cơ chế đồng quản lý có sự đồng thuận của người dân và phù hợp với luật pháp của nhà nước. Áp dụng chương trình kiểm soát thu hoạch nhuyễn thể hai mảnh vỏ nhằm đảm bảo tiêu chí an toàn về vệ sinh chất lượng sản phẩm để đảm bảo sức khỏe người tiêu dùng trong nước và mở rộng thị trường xuất khẩu sang các quốc gia phát triển.

Về bảo vệ nguồn lợi con nghêu, phải khai thác đúng qui mô, địa điểm, mùa vụ, kích cỡ và tỷ lệ cho phép để duy trì và phát triển sản lượng đàn nghêu bố mẹ và nghêu giống. Đầu tư quan trắc môi trường và kiểm soát dịch bệnh để dự báo và cảnh báo thời điểm thu hoạch, san thưa, di dời nhằm hạn chế rủi ro thiệt hại cho đàn nghêu. Vận động phát triển hệ sinh cảnh và bảo tồn đa dạng sinh học nhằm bảo vệ môi trường sống của giống loài và các đối tượng thủy sinh khác. Giáo dục và phát triển văn hóa cộng đồng thông qua các chương trình giáo dục văn hóa truyền thống, văn hóa du lịch, xây dựng nếp sống văn minh cộng đồng và đầu tư kết cấu hạ tầng nông thôn…tạo tiền đề để thu hút đầu tư phát triển mọi mặt của địa phương.

* Cần có thêm giải pháp nào khả dĩ giúp các vùng nuôi nghêu phát triển bền vững?

- Hình thành liên minh HTX nuôi nghêu của tỉnh để các HTX trong tỉnh có thể hỗ trợ nhau cùng phát triển (giống, vốn, nguồn nhân lực,…) phối hợp bảo vệ an ninh vùng nuôi và vùng biển trong khu vực HTX quản lý.

Nhà nước đã có chính sách giao thêm đất có thời hạn sử dụng lâu dài và không thu thuế cho các HTX nuôi nghêu theo mô hình đồng quản lý… Tăng cường sự phối hợp của các cơ quan chức năng trong việc bảo vệ, bảo tồn để phát triển nguồn nghêu giống và nghêu bố mẹ.

Cần củng cố phát triển và nhân rộng mô hình quản lý của HTX Rạng Đông (Thới Thuận, Bình Đại) cho các HTX hoạt động còn yếu trên địa bàn tỉnh.

Xây dựng mô hình thí điểm quản lý tổng hợp vùng bờ để các HTX có thể hỗ trợ giải quyết chuyển nghề cho các hộ ngư dân đang hoạt động khai thác ven biển, khu vực cửa sông bằng ngư cụ bị cấm sử dụng (mang tính chất hủy diệt nguồn lợi).

Đẩy mạnh việc áp dụng kết quả nghiên cứu khoa học vào các lĩnh vực sinh sản nghêu giống, công nghệ làm sạch nghêu, quan trắc môi trường, chăm sóc phòng trừ bệnh nghêu, công nghệ nuôi kết hợp với các đối tượng kinh tế.

Xây dựng chương trình quản lý và quảng bá chứng nhận MSC cho nghêu dựa trên cơ sở tổ chức đồng quản lý đã được hình thành tại các HTX nuôi nghêu tại Bến Tre. Mô hình này sẽ được đúc kết và nhân rộng ra cho tất cả các cộng đồng quản lý, khai thác thủy sản trong tỉnh Bến Tre và một số tỉnh lân cận nhằm đảm bảo phát triển bền vững...

Chính phủ cần có cơ chế chính sách giao đất cho cộng đồng khai thác quản lý nuôi nghêu theo mô hình HTX. Hỗ trợ đầu tư kết cấu hạ tầng nông thôn cho các vùng nuôi nghêu. Hỗ trợ kinh phí, phương tiện cho lao động chuyển nghề khai thác thủy sản bị cấm sang nuôi nghêu. Hiệp hội thủy sản cần có chính sách hỗ trợ hoạt động gắn kết trách nhiệm và quyền lợi của các thành viên Liên hiệp HTX. Vận động các tổ chức quốc tế kiểm tra chứng nhận thương hiệu cho các vùng nuôi bền vững và an toàn vệ sinh thực phẩm nhằm khuyến khích và bảo vệ quyền lợi cho người nuôi. Hỗ trợ thiết lập hệ thống thông tin quan trắc cảnh báo môi trường, dịch bệnh. Thông tin về kinh tế thị trường và các tiêu chuẩn môi trường và chất lượng sản phẩm. Đào tạo nâng cao năng lực quản lý điều hành cho các ban quản lý các HTX và nâng cao nhận thức cho cộng đồng thông qua các chương trình mục tiêu phát triển bền vững.

Phan Lữ Hoàng Hà

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005