ĐBSCL: Nỗi lo cho mùa tôm chính vụ

Chưa bao giờ người nuôi tôm sú ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) lại lo lắng về chất lượng tôm giống nhiều như hiện nay. Mấy năm gần đây, cứ vào vụ nuôi tôm sú, người nuôi lại gặp cảnh tôm giống không qua kiểm dịch (nhập lậu) và mang mầm bệnh chiếm tỷ lệ cao. Hậu quả là ngày càng có nhiều người nuôi tôm bị thiệt hại nặng…

* Tôm giống kém chất lượng: người nuôi lãnh đủ!

Sau khi kết thúc vụ nuôi tôm sú năm 2008, những ngày đầu năm 2009, nông dân các tỉnh vùng ĐBSCL đang khẩn trương chuẩn bị cho vụ nuôi mới. Người dân sên vét, cải tạo ao đìa và những ao nuôi được tẩy trắng xóa màu vôi trên nền đáy, nhiều ao được cán, đầm nén và san ủi đáy bằng phẳng phơi mình trong nắng. Theo báo cáo của ngành nông nghiệp các tỉnh khu vực ĐBSCL, năm 2008 chỉ có khoảng 35 - 50% diện tích nuôi tôm có lãi nhưng lợi nhuận thu được không cao và chỉ bằng 60% so với năm 2007. Nỗi lo lớn nhất của người nuôi tôm sú hiện nay vẫn là chất lượng tôm giống.

Anh Nguyễn Văn Sáu, ấp Động Cao, xã Đông Hải, huyện Duyên Hải (Trà Vinh), cho biết: “Vài năm gần đây, trên diện tích hơn 1,5 ha mặt nước tôi thả nuôi 40.000 - 50.000 con tôm giống mỗi đợt, nhưng chỉ thu hoạch được 150 kg, bán được 12,5 triệu đồng, tương đương 4.500 con tôm thịt (chiếm khoảng 10% số lượng con giống thả nuôi). Có vụ thời tiết không thuận lợi, tôm sú nuôi chỉ mới được 30 - 45 ngày tuổi bị chết đồng loạt, coi như mất trắng. Năm 2008, gia đình tôi rất thận trọng chọn mua tôm giống tốt, được kiểm dịch đạt yêu cầu, ao đìa cải tạo rất kỹ, tuân thủ đúng lịch thời vụ khuyến cáo của ngành chuyên môn, các yếu tố môi trường nước (độ mặn, độ pH, độ kiềm,...) khá ổn định, nhưng qua hai đợt thả giống khoảng 100.000 con cũng chỉ sống được 45 - 50 ngày thì bị chết sạch. Tôi bị mất trắng trên 16 triệu đồng về chi phí con giống, thức ăn và cải tạo ao đìa”.

Còn chị Nguyễn Thị Mỹ Hoa - ở ấp Giồng Dài, xã Hiệp Mỹ Tây, huyện Cầu Ngang (Trà Vinh) thả nuôi 150.000 con giống trên diện tích 5.500 m2 theo hình thức công nghiệp, sau 4,5 tháng thu hoạch, bán được hơn 11 triệu đồng. Chị Hoa than phiền bị thua lỗ hơn 8 triệu đồng, do tôm nuôi không lớn, thân tôm đen và bị sần sùi. Mô hình nuôi tôm luân canh trồng lúa của ông Nguyễn Văn Thưởng, ở ấp Bến Cát, xã Mỹ Long Bắc, huyện Cầu Ngang thả nuôi 50.000 con giống trên diện tích 2.500m2. Song chỉ sau thời gian 5 ngày tuổi coi như bị mất trắng. Sau đó ông tiếp tục cải tạo ao lại và thả nuôi 50.000 con giống nữa, nhưng đàn tôm này vẫn không sống qua được 40 ngày. Như vậy, trong hai lần thả giống cùng với chi phí cải tạo, thức ăn... gia đình ông Thưởng bị lỗ khoảng 7,5 triệu đồng. Còn anh Nguyễn Văn Rô ấp Cây Còng, xã Đôn Xuân, huyện Trà Cú thả nuôi theo hình thức quảng canh (tôm-rừng), với 3 đợt thả nuôi gần 500.000 con tôm giống trên diện tích gần 10 ha, trong thời gian khoảng 40 ngày tuổi tôm bị bệnh đốm trắng, đỏ thân và đầu vàng chết sạch, bị thua lỗ khoảng 15 triệu đồng,... Ông Dương Văn Dũng, ở ấp Bàu Sấu, xã Đôn Xuân, huyện Trà Cú thả nuôi lần đầu 150.000 con giống trên diện tích 20.000 m2 (2 ha) nuôi theo hình thức công nghiệp, sau thời gian 45 ngày tuổi tôm bị bệnh đốm trắng, đầu vàng chết sạch không thu được con nào, mất trắng khoảng 20 triệu đồng, ông tiếp tục sên vét cải tạo ao thả nuôi trở lại lần 2 thưa hơn trước, với số lượng 100.000 con cũng trên diện tích này, nhưng chưa qua 60 ngày nuôi phát hiện tôm nuôi có dấu hiệu của bệnh đốm trắng, đầu vàng và nuôi không lớn, tôm bắt đầu chết dần, gia đình ông Dũng quyết định thu hoạch 1 lần và bán chỉ được hơn 9,2 triệu đồng, ông Dũng than phiền bị lỗ hơn 10 triệu đồng, do tôm nuôi không lớn, phần nhiều 60 - 70 con/kg, thân tôm đen và bị sần sùi do tôm giống có dấu hiệu của bệnh còi...

* Bao giờ hết nạn “tôm giống cà rem”?

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Trà Vinh, năm 2008 toàn tỉnh có hơn 26.385 ha nuôi tôm sú chính vụ, trong đó có hơn 8.621 ha nuôi theo hình thức công nghiệp và bán công nghiệp và 17.764 ha nuôi quảng canh cải tiến. Có trên 2,3 tỉ con giống tôm sú được thả nuôi nhưng chỉ có 19,2% số lượng này được kiểm dịch, tương đương 453 triệu con, còn lại 1,907 tỉ con nhập vào từ nguồn không đảm bảo chất lượng, trong đó có cả tôm giống bị nhiễm bệnh. Nguồn tôm giống trôi nổi này được nhiều người ví von gọi là “tôm giống cà rem”.

Cà Mau là nơi có diện tích nuôi tôm sú nhiều nhất khu vực ĐBSCL với hơn 258.000 ha, mỗi năm thả nuôi trên 11 tỉ con giống, song chỉ thu hoạch được khoảng 70.000 tấn tôm thương phẩm, tương đương hơn 3,2 tỉ con giống. Còn lại gần 7,8 tỉ con giống bị hao hụt trong thời gian nuôi do nhiễm bệnh và chết. Tương tự, ở tỉnh Sóc Trăng thả nuôi hơn 5 tỉ con giống, nhưng chỉ kiểm dịch được khoảng 45% tương đương 2,25 tỉ con, số còn lại 2,75 tỉ con nhập ngoài tỉnh về không đảm bảo chất lượng. Còn ở Trà Vinh thả nuôi trên 2,36 tỉ con, nhưng kiểm dịch khoảng 50%, tương đương 1,2 tỉ con (tiêu hủy trên 37 triệu con giống nhiễm bệnh vượt mức qui định), số còn lại phần lớn là kém chất lượng và nhiễm bệnh,... Những năm gần đây, diện tích nuôi, số lượng tôm giống ở ĐBSCL liên tục tăng nhanh, nhưng sản lượng tôm nguyên liệu tăng không đáng kể, thậm chí đáng quan tâm hơn là năm 2008 sản lượng tôm sú thương phẩm cả vùng không tăng mà còn giảm đáng kể, đến thời điểm này sản lượng tôm sú sụt giảm khoảng 60.000 - 70.000 tấn so với cùng thời điểm năm 2007, không đáp ứng đủ nhu cầu cho hơn 22 nhà máy chế biến xuất khẩu trong khu vực.

Mỗi năm, khu vực ĐBSCL có nhu cầu thả nuôi 25- 30 tỉ con tôm sú giống, với diện tích trên 540.000 ha, nhưng nguồn tôm sú giống sản xuất tại chỗ mới chiếm khoảng 30 - 45%, số còn lại phải nhập từ các tỉnh khác về. Số tôm sú giống được nhập vào các tỉnh này được qua kiểm dịch bằng hệ thống PCR chiếm tỷ lệ còn rất ít. Hầu hết chưa qua kiểm dịch nên không đảm bảo chất lượng, không đủ kích cỡ nhưng vẫn được vận chuyển bằng đường thủy hoặc thuê xe dịch vụ len lỏi khắp nơi bán trực tiếp cho người nuôi. Theo đánh giá của cán bộ Chi cục Bảo vệ Nguồn lợi thủy sản các tỉnh ĐBSCL, những năm gần đây tỷ lệ tôm sú giống bị nhiễm bệnh chiếm khoảng 50 -60%, thế nhưng số tôm bị tiêu hủy là không đáng kể. Đối với đàn tôm giống khi bị phát hiện có nhiễm bệnh là yêu cầu đại lý giữ lại theo dõi và xử lý bệnh cho tôm, nhưng sau đó vẫn được xuất bán cho người nuôi, thế là những mẻ tôm bệnh như thế này vẫn được thả nuôi, nên việc tôm nuôi bị bệnh lây lan trên diện rộng rồi chết hàng loạt là điều không thể tránh khỏi.

Trong nhiều năm qua ở khu vực ĐBSCL đã tập trung đầu tư mua sắm máy PCR hiện đại và các thiết bị phục vụ kiểm tra mầm bệnh trên tôm sú giống, tôm sú bố mẹ, thành lập các trung tâm cảnh báo quan trắc môi trường các khu vực để theo dõi tình hình diễn biến các yếu tố môi trường theo từng thời điểm khi vào vụ mới. Đồng thời, có nhiều chính sách khuyến khích sản xuất tôm sú giống sạch bệnh, chất lượng cao, như: ưu đãi miễn giảm thuế sử dụng đất, được hỗ trợ tín dụng đầu tư, ưu tiên đầu tư xây dựng cơ bản trại sản xuất... Tuy nhiên do nguồn vốn còn hạn hẹp, cơ sở hạ tầng còn yếu kém, đồng thời chưa quy hoạch được vùng sản xuất giống tập trung để hạn chế mầm bệnh lây lan từ các trang trại nuôi tôm thịt xả nước thải ra môi trường công cộng, nên chủ trương này chưa đạt được hiệu quả.

Trước mắt, các tỉnh vẫn cần có giải pháp quản lý thật chặt chẽ nguồn tôm giống từ sản xuất, ương dưỡng tại chỗ và nhập từ ngoài tỉnh, góp phần loại bỏ những đàn tôm giống nhiễm bệnh, kém chất lượng, góp phần hạn chế đến mức thấp nhất rủi ro cho hàng ngàn hộ nuôi tôm ở ĐBSCL.

Nguyễn Dũng

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005