Thủy sản dễ bị tổn thương

Ngành thủy sản Việt Nam, dù hội nhập quốc tế khá sớm, có nhiều kinh nghiệm trong các vụ kiện chống bán phá giá, nhưng vẫn dễ bị tổn thương sau khi Việt Nam trở thành thành viên của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).  

Tại hội thảo “Đánh giá tác động hội nhập của ngành thủy sản sau hai năm gia nhập WTO” vào cuối tuần tại TPHCM, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Lương Lê Phương đã nhấn mạnh tới những yếu kém hiện nay của ngành thủy sản trong hội nhập.  

Dễ tổn thương  

Gần như những ai quan tâm tới ngành thủy sản đều biết đây là một trong những ngành hội nhập khá sớm, từ đầu những năm 80 của thế kỷ trước khi nhà nước cho phép ngành thủy sản xuất khẩu theo cách thu ngoại tệ để tự trang trải kinh phí. Rồi liên tiếp 2 vụ kiện chống bán phá giá cá tra, tôm sú tại thị trường Mỹ cũng phần nào nói lên thủy sản Việt Nam đã ra thị trường thế giới với khối lượng lớn, đáng để các đối thủ cạnh tranh e dè.  

Hội thảo "Đánh giá tác động hội nhập sau hai năm gia nhập WTO của ngành thủy sản" do Bộ Công Thương và Học viện Chính trị-Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức, trong một loạt 12 hội thảo đánh giá tác động của WTO lên 12 ngành hàng xuất khẩu lớn của Việt Nam. Bà Nguyễn Thị Hồng Minh, nguyên Thứ trưởng Bộ Thủy sản cũ (nay nhập vào Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn), người gắn bó với các doanh nghiệp chế biến thủy sản xuất khẩu nhiều năm khi bà còn làm Chủ tịch Hiệp hội chế biến thủy sản xuất khẩu Việt Nam (Vasep),  cho biết Việt Nam hiện đứng thứ 12 trên thế giới về khai thác thủy sản, đứng thứ 3 về sản lượng thủy sản nuôi trồng và đứng thứ 7 (có tài liệu nói là thứ 8) về giá trị xuất khẩu thủy sản.  

Trước khi Việt Nam trở thành thành viên WTO, ngành thủy sản Việt Nam đã phát triển với tốc độ nhanh, từ kim ngạch xuất khẩu 1 tỉ đô la Mỹ năm 2000 thì sang năm 2001 đã đạt gấp đôi và năm 2006, trước khi Việt Nam gia nhập WTO, kim ngạch ngành đã lên tới 3 tỉ đô la Mỹ.  

Hai năm sau gia nhập WTO, kim ngạch xuất khẩu thủy sản tiếp tục tăng ổn định như năm 2007 đạt 3,76 tỉ đô la Mỹ và 11 tháng đầu năm nay hơn 4,27 tỉ đô la Mỹ. “Có quá nhiều điều để nói về thành công, kinh nghiệm hội nhập của ngành thủy sản trong những năm qua, nhưng chúng ta không quên một điều là ngành này rất dễ tổn thương”, ông Lương Lê Phương cho hay.  

Theo ông Phương, đầu vào cho chế biến là khâu nuôi trồng có chi phí cao so với nhiều nước, bởi việc nuôi trồng thủy sản của nông dân hiện nay manh mún, trình độ nuôi trồng thấp, năng suất thấp. Mặc dù nhiều người gắn bó với ngành thủy sản khen là đã xuất hiện nhiều mô hình liên kết giữa người nuôi trồng và doanh nghiệp nhưng ông Phương cho rằng việc nhân rộng các mô hình này còn quá chậm chạp.   Ông Phương cũng nhận xét, 40% nhà máy chế biến thủy sản hiện có quy mô nhỏ, công nghệ lạc hậu và chủ yếu làm khâu sơ chế ban đầu. Ngoài ra, những chuyện như Nhật từng kiểm tra bắt buộc 100% lô hàng tôm và mực của Việt Nam do nhiễm dư lượng kháng sinh, Nga từng tạm dừng nhập khẩu cá tra trong quá khứ, cũng cho thấy từ nuôi trồng tới chế biến vẫn chưa gắn kết, vẫn chưa loại trừ hoàn toàn các hiểm họa về mất vệ sinh an toàn thực phẩm.  

“Một quốc gia xuất khẩu thủy sản đứng thứ 7 trên thế giới mà vẫn chưa có một chợ đầu mối giao dịch nguyên liệu ”, ông Phương nói và cho rằng Việt Nam vẫn còn thua xa Thái Lan ở điểm này, dù điều kiện nuôi trồng thủy sản của Thái Lan không bằng Việt Nam.  

Ông Phương còn nhấn mạnh, thủy sản Việt Nam đang dần “thua trên sân nhà” khi hàng đồ hộp thủy sản mang nhãn hiệu của các doanh nghiệp Thái tràn vào Việt Nam ngày một nhiều hơn.  

Nguy cơ chống bán phá giá  

Nguy cơ các vụ kiện chống bán phá giá đang treo lơ lửng trên đầu các doanh nghiệp thủy sản. Ông Phương cho biết là có thông tin nhóm ngư dân Tây Ban Nha đang đòi kiện con cá của Việt Nam tại thị trường nước này.

Rồi một quốc gia khác - vốn đang nhập nhiều thủy sản của Việt Nam, được các doanh nghiệp chế biến cá tra trong nước đặt nhiều kỳ vọng thì hiện cũng đang chuẩn bị áp đặt một số quy định tạm gọi là “hàng rào kỹ thuật” để hạn chế con cá tra.  

Hiện nay, ngành nông nghiệp đang có ba kịch bản xấu mà khủng hoảng tài chính toàn cầu tác động đến nông, thủy sản xuất khẩu Việt Nam.

Kịch bản thứ nhất rất bi quan, tức khủng hoảng còn kéo dài và kết thúc sau năm 2010. Kịch bản thứ hai là giữa năm 2009 khủng hoảng sẽ kết thúc, xuất khẩu thủy sản hồi phục mạnh. Kịch bản thứ ba là dung hòa giữa hai kịch bản nói trên.  

“Tôi tin là ngành thủy sản chúng ta còn khốn khó với khủng hoảng cho tới hết năm 2010, tức theo kịch bản thứ nhất”, ông Phương dự đoán.  

Một doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản cho biết do khủng hoảng tài chính nên 200 - 300 container hàng thủy sản xuất sang Nga phải quay đầu về kho dự trữ ở EU do khách hàng đòi hạ giá bán xuống còn 1 - 1,5 đô la Mỹ/kg sản phẩm. Nguyên nhân do một phần đồng rúp mất giá so với đô la Mỹ nên xuất khẩu thủy sản vào Nga thanh toán bằng đồng rúp cũng làm thiệt hại không ít cho doanh nghiệp Việt Nam.

Đây chính là tác động của cuộc khủng hoảng tài chính nhưng ông Phương cho rằng suy cho cùng, cũng là tác động của hội nhập quốc tế.

HỒNG VĂN

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005