Hiểm họa từ những sinh vật ngoại lai

Cá lau kính là sinh vật ngoại lai xâm hại môi trường sống của các loài thủy sinh bản địa

Sau khi Báo Người Lao Động ra ngày 21-4-2008 có bài viết “Cá quỷ đầy sông Sài Gòn”, nhiều nhà khoa học cảnh báo, hiện nay ở Việt Nam có rất nhiều sinh vật ngoại lai và nếu không kiểm soát được thì chúng sẽ gây ra những hậu quả khôn lường.

Tôm càng Úc và mối lo đê bao sông Hồng

Gần đây, giới nuôi tôm ở tỉnh Phú Thọ xôn xao về một giống tôm càng được nhập từ Úc về có khả năng đem lại lợi nhuận cao. Tuy nhiên, trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động, TS Nguyễn Tuần, Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản II, lại cho rằng đây là loài tôm... phá hoại. TS Tuần cho biết, tôm càng Úc có tên tiếng Anh là Yabby, tên Latin là Cherax destructor, là một loài tôm nước ngọt lớn nhất ở Úc, trọng lượng tối đa 320 g. Lý do chúng có tên Cherax destructor, có nghĩa là kẻ phá hoại vì chúng đào hang phá hoại các bờ sông, vách đập nước. Chúng có màu nâu, xanh lá cây hoặc xanh biển nhạt, có khả năng chịu đựng trong điều kiện nước xấu. Đây là loài ăn tạp, thức ăn bao gồm các loài động vật, thực vật, phân các loại, chất hữu cơ. Khi quần đàn đông chúng làm mất cân bằng chuỗi thức ăn tự nhiên, khi đói chúng có thể tấn công và ăn bất cứ thứ gì chúng gặp kể cả gỗ”.

Theo TS Nguyễn Tuần, tôm càng Úc cực kỳ nguy hiểm đối với các công trình thủy lợi, vì chúng có tập tính đào hang sâu từ 50 cm đến 2 mét vào trong vách đập, bờ sông. Do đó nếu các hộ nuôi tôm ở tỉnh Phú Thọ để loại tôm này sổng ra ngoài thì chúng sẽ phá hoại đê bao sông Hồng. Vậy tại sao giống tôm này vẫn được cho nuôi ở Úc? Khi chúng tôi nêu câu hỏi này, TS Tuần giải thích: Vì đây là tôm bản địa của Úc, hơn nữa các khu vực nuôi tôm ở Úc không có các công trình thủy lợi.

Tôm càng Úc được gọi là "kẻ phá hoại" (ảnh do tiến sĩ Nguyễn Tuần cung cấp)

Càng lạ, càng phải cảnh giác

Theo các nhà khoa học, nguyên nhân một số loài sinh vật có hại nhưng vẫn được nhập vào Việt Nam là do các cơ quan chức năng không tìm hiểu kỹ trước khi cấp phép, điển hình nhất là vụ ốc bươu vàng. Ngoài ra, tình trạng nhập lậu, du nhập tự nhiên qua đường vận chuyển hàng hóa, thông thương... cũng dẫn đến tình trạng phát sinh sinh vật ngoại lai. TS Bùi Tuấn Việt, chuyên gia nghiên cứu về côn trùng của Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật, cho biết loại kiến gió hay ăn các loại đường, sữa chúng ta thường thấy hằng ngày cũng là loài du nhập từ nước ngoài vào Việt Nam. “Hiện nay ở Hồng Kông và Trung Quốc đang xuất hiện một loại kiến lửa đỏ và chúng cũng có khả năng du nhập vào Việt Nam. Đây là loại kiến hay tấn công người, gia súc và phá hỏng các vật dụng như dây điện, sách vở... nên rất tai hại khi chúng du nhập vào nước ta” - TS Việt khuyến cáo.

Bác sĩ Phan Văn Nghiệm, Trưởng Phòng Nghiệp vụ y - Sở Y tế TPHCM, còn cho biết trước đây ngành y tế TP đã từng phát hiện và tiêu hủy một lượng trứng muỗi nhập từ nước ngoài vào TPHCM.

Những trứng muỗi này được cho dính trên một tờ giấy, mắt thường không thể nhìn thấy nhưng ngâm vào nước thì nở ra ấu trùng. Lúc đó, nếu không phát hiện, tiêu hủy kịp thời có khả năng những trứng muỗi này sẽ sinh ra một loài muỗi lạ, nguy hiểm”.

Theo TS Nguyễn Tuần, ở nhiều nước trên thế giới, việc quản lý sinh vật ngoại lai rất chặt chẽ. Khi nhập về một sinh vật lạ họ đều nghiên cứu rất kỹ lưỡng về đặc tính của chúng vì các sinh vật ngoại lai không chỉ ăn thịt các loài khác, cạnh tranh thức ăn nơi sống với sinh vật bản địa mà còn truyền bệnh và ký sinh trùng... PGS-TS Lã Văn Kính, Phó Viện trưởng Viện Khoa học Kỹ thuật nông nghiệp miền Nam, cho rằng cần phải siết chặt việc quản lý, ngăn chặn kịp thời những sinh vật ngoại lai gây hại, đừng để lặp lại những bài học như ốc bươu vàng, cá chim trắng, rùa tai đỏ...

Thực vật bản địa cũng cần được bảo vệ

TS Nguyễn Đăng Nghĩa, Giám đốc Trung tâm Chuyển giao tiến bộ kỹ thuật nông nghiệp, cho rằng hiện nay ngoài việc quản lý sinh vật ngoại lai ở nước ta còn quá lỏng lẻo, còn xảy ra tình trạng “chảy máu” gien các loài thực vật quý. Theo TS Nghĩa, tất cả các loại gien thực vật bản địa như lan rừng, thanh long... chúng ta đều cho xuất khẩu, trong khi đây là các loại gien quý cần phải được bảo vệ.

TRUNG THANH

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005