Cảnh giác với bột cá giả do trộn với Melamine

Melamine là một chất hữu cơ có công thức là C3H6N6, hàm lượng N chiếm 66% trong phân tử. Melamine có thể được chế tạo từ urê, cứ 6 phân tử urê cho một phân tử melamine.

Melamine được dùng kết hợp với formaldehyde để sản xuất nhựa melamine (một chất dẻo rất bền với nhiệt) hoặc để sản xuất bột melamin (một chất trùng hợp dùng để tẩy rửa, làm sạch), làm keo dán và chất cháy chậm. Melamine cũng là thành phần chính của sắc chất vàng 150, một chất mầu trong mực in và trong chất dẻo.

Melamine cũng được dùng để chế tạo phân bón. Dẫn chất melamine của thuốc arsenic dùng để điều trị bệnh tiêm mao trùng (trypanosomiasis), một bệnh khá nguy hiểm ở châu Phi.

Melamine được dùng như một nguồn nitơ phi protein cho bò từ năm 1958, tuy nhiên đến 1978 thì các nghiên cứu khoa học đã kết luận rằng melamine không có thể là một nguồn nitơ phi protein được chấp nhận cho loài nhai lại vì sự thủy phân của nó trong cơ thể bò khá chậm và không hoàn toàn như khô dầu bông hay urê.

Người ta ít biết về độc tính của melamine đối với người. Đối với động vật, nhiều nghiên cứu cho biết melamine không được chuyển hóa trong cơ thể chuột, nó được bài tiết ra ngoài không biến đổi.

Liều LD50 của melamine là trên 3.000 mg/kg thể trọng dựa trên những khảo sát ở chuột, liều độc này không nguy hiểm vì muối ăn cũng có LD50 tương tự (liều LD50 là liều làm cho 50% số động vật thí nghiệm bị chết). Những nghiên cứu từ năm 1945 trên chuột, thỏ và chó thấy rằng đưa vào đường miệng một liều lớn melamine đã không thấy có ảnh hưởng độc rõ rệt. Không thấy có những báo cáo về ngộ độc cấp tính trực tiếp gây ra bởi melamine trên người.

Tuy nhiên năm 2007 đã nổ ra một cuộc khủng hoảng về thức ăn cho thú cảnh ở Mỹ khi một số chó và mèo bị ốm và chết do suy thận cấp. Nguyên nhân của bệnh được cho là do con vật ăn các thức ăn bị dây lẫn melamine. Cục Thực phẩm và Thuốc của Hoa kỳ (FDA) báo cáo rằng đã phát hiện thấy những hạt melamine trong thức ăn cho thú cảnh, đồng thời người ta cũng tìm thấy melamine trong các hạt sỏi kết tinh ở thận và nước tiểu của những con vật bị ốm hay chết. Sau báo cáo này, toàn bộ thức ăn cho thú cảnh đã bị thu hồi.

Người ta cũng phát hiện thấy các nguồn protein thực vật nhập từ nước ngoài như gluten lúa mì, gạo, ngô, đỗ tương hay protein đỗ tương… bị dây lẫn melamine, những nguồn protein này đã được dùng để nuôi lợn và gia cầm.

Bộ Nông nghiệp và tổ chức FDA của Hoa kỳ cũng đã có những đánh giá về tác hại trên người khi ăn thịt lợn hay thịt gia cầm nuôi bằng thức ăn nhiễm melamine. Rất may mắn là các khảo sát này đều đi đến kết luận rằng có ít rủi ro cho sức khỏe người khi ăn các loại thịt này.

Melamine trộn vào thức ăn chăn nuôi tuy nguy cơ gây hại cho sức khỏe người không rõ rệt nhưng lại làm tăng giả tạo hàm lượng protein trong thức ăn. Cứ 100 g melamine chứa 66 g nitơ có giá trị tương đương 412,5 g protein thô (66 x 6,25 = 412,5), nếu 1.000 g bột cá có hàm lượng protein là 500 g được trộn thêm 33 g melamine (có giá trị tương đương: 412,5/3 = 137,5 g protein) thì bột cá từ 50% sẽ tăng lên 63,75% protein. Phần protein của bột cá tăng lên do melamine hoàn toàn không có giá trị sinh học vì cơ thể động vật không sử dụng và loại khỏi cơ thể. Tuy nhiên người bán bột cá sẽ kiếm lời vì giá bột cá 50% protein thấp hơn rất nhiều so với giá bột cá trên 60% protein.

Trước đây một số người buôn bán vô lương tâm thường trộn urê để tăng hàm lượng protein của bột cá, tuy nhiên việc trộn urê dễ bị phát hiện (có mùi amoniac rất rõ), do vậy bọn họ đã thay bằng melamine, melamine là một chất bột mầu trắng, ít tan trong nước và khó phát hiện bằng mùi vị.

GS VŨ DUY GIẢNG

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005