Lại “sốt” cá

Thu hoạch cá da trơn ở ĐBSCL.

Ngay từ đầu năm 2008, tình hình xuất khẩu cá da trơn đã diễn tiến hết sức thuận lợi. Hàng loạt doanh nghiệp đã và đang tăng công suất nhà máy. Nếu như năm trước, nông dân đổ xô đào ao nuôi cá, thì bây giờ doanh nghiệp ào ạt xây thêm nhà máy…

Cá lại lên ngôi!

Ngay từ mùng 4 Tết (âm lịch), công nhân của Công ty cổ phần Nam Việt (NAVICO) đã đồng loạt “xông đất” các phân xưởng chế biến. Hiện tại, công suất chế biến tại công ty “đại gia” trong ngành chế biến cá ở An Giang này hầu như đạt khoảng 100%, tương đương 1.000 tấn nguyên liệu/ngày. Chưa đầy hai tháng đầu năm, kim ngạch xuất khẩu của NAVICO đã đạt hơn 18 triệu đô la Mỹ - tăng khoảng 8% so cùng kỳ.

“Thị trường xuất khẩu cá đã hồi phục trở lại, riêng Nam Việt đã nối lại thị trường tiêu thụ tại 65 quốc gia”, một đại diện của NAVICO cho biết. Theo ông này, nếu đúng thông lệ hàng năm thì tình hình xuất cá chỉ tăng mạnh vào đợt hàng cho Giáng sinh và Tết Dương lịch, sau đó chựng lại đôi chút vào những tháng đầu năm, nhưng diễn biến hiện nay lại khác hẳn. Vào tháng 9-10 của năm 2007 - thời điểm xuất khẩu mạnh theo quy luật, giá cá nguyên liệu lại giảm chỉ còn 12.200-12.500 đồng/ki lô gam và lượng hàng xuất khẩu cũng không tăng mấy. Còn từ đầu năm, xuất khẩu lại rục rịch tăng mạnh, đương nhiên cá nguyên liệu cũng tăng theo để đạt mức trên 14.500 đồng/ki lô gam vào đầu tuần này.

Tại Cần Thơ, ông Lê Văn Hừng, Phó giám đốc Sở Thương mại cũng phấn khởi xác nhận thông tin khả quan về thị trường xuất khẩu cá da trơn. “Theo tính toán, các doanh nghiệp trên địa bàn sẽ xuất bình quân trên 40 triệu đô la Mỹ/tháng trong hai tháng đầu năm nay - tăng khoảng gấp đôi so cùng kỳ”, ông nói.

Lý giải chuyện cá trúng vụ “trái mùa” như vậy, theo một số doanh nghiệp xuất khẩu cá da trơn thì nguyên nhân phần lớn do các nhà nhập khẩu. Trước Giáng sinh, do nắm được thông tin các doanh nghiệp Việt Nam đang rất dồi dào khả năng cung ứng, nên các nhà nhập khẩu cố tình án binh bất động chờ thời cơ “ém giá”. Rốt cuộc, nguồn hàng cung cho người tiêu dùng trong nước sắp cạn nhưng giá cá phía Việt Nam vẫn không giảm mấy, nên các nhà nhập khẩu buộc phải “mở cửa” trở lại.

Có thể các nhà nhập khẩu nắm thông tin không sai, chỉ có điều hiện nay các doanh nghiệp Việt Nam phần lớn chủ động được kho trữ lạnh, người nuôi - hiện phần lớn có vốn nhiều và nuôi với quy mô lớn, nên đều có khả năng giữ cá chờ giá.

“Thị trường xuất khẩu cá da trơn hiện nay khá ổn định và giá cá nguyên liệu trên dưới 15.000 đồng cũng tạm hài lòng cả doanh nghiệp và nông dân”, ông Bửu Huy, Phó giám đốc Công ty XNK Nông sản thực phẩm An Giang nhận định. Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN & PTNT), dự kiến cả năm 2008, sản lượng nguyên liệu cá tra chế biến xuất khẩu đạt 1,2 triệu tấn, trị giá 1,2 tỉ đô la Mỹ, tăng 20% so với năm 2007. Và mới đây, đoàn thanh tra của Cục Kiểm dịch động thực vật Liên bang Nga (VPSS) đã sang kiểm tra điều kiện sản xuất và vệ sinh thủy sản của 24 doanh nghiệp có tên trong danh sách xuất khẩu vào Liên bang Nga, đồng thời kiểm tra ít nhất 15 doanh nghiệp có nhu cầu xuất khẩu vào Nga, trong đó tập trung vào các đơn vị sản xuất và xuất khẩu cá tra, basa và cá biển các loại. Nếu VPSS bổ sung thêm số lượng doanh nghiệp được phép xuất khẩu vào Nga, thì kim ngạch xuất khẩu cá sang thị trường tiềm năng này càng tăng mạnh.

Đón đầu quá sớm?

“Điều lo nhất là tốc độ tăng sản lượng nguyên liệu, tăng kim ngạch xuất khẩu cá lại không bằng tốc độ tăng công suất chế biến cá”, ông Nguyễn Hữu Khánh, Chủ tịch Hội Nghề cá Việt Nam, lo lắng. Theo ông, hiện tại nhu cầu thị trường có thể chỉ tăng từ 10-15%/năm, trong khi công suất chế biến tăng 50-70%!

Như Công ty Nam Việt, vào tháng 4 này sẽ đưa thêm một nhà máy vào hoạt động, có công suất chế biến tối đa 700 tấn nguyên liệu/ngày! Còn ở Cần Thơ, Công ty TNHH Công nghiệp thủy sản miền Nam sau khi nâng công suất chế biến từ 100 lên 200 tấn nguyên liệu/ngày, cũng rục rịch đầu tư thêm một nhà máy chế biến cùng kho trữ lạnh có sức chứa 10.000 tấn…

Thống kê sơ bộ tại An Giang, sẽ có bốn nhà máy với tổng công suất 74.200 tấn thành phẩm/năm đi vào hoạt động trong năm 2008 này. Chưa hết, tỉnh này còn có năm dự án để nâng công suất chế biến lên thêm 134.400 tấn thành phẩm/năm sắp triển khai. Như vậy, nếu tính thêm chín dự án mới thì các doanh nghiệp tại An Giang có tổng công suất chế biến tối đa đến 0,4 triệu tấn thành phẩm/năm - tương đương 1,2 triệu tấn nguyên liệu/năm!

Còn tỉnh lân cận là Đồng Tháp - hiện có tám nhà máy chế biến cá tra xuất khẩu với tổng công suất khoảng 100.000 tấn thành phẩm/năm, cũng đang có năm dự án đăng ký và triển khai xây dựng để nâng tổng công suất lên gấp đôi.

“Họ phát triển rất tự phát! Lo nhất là vấn đề môi trường. Chúng tôi đã nhiều lần lên tiếng can ngăn nhưng không ai nghe! UBND các tỉnh lại tỏ ra rất hăng hái với các dự án này”, ông Khánh phân bua.

Có lẽ trong “cơn lốc” cá, các doanh nghiệp cá đều say mê mà quên “ngó” sang chia sẻ nỗi khổ của các đồng nghiệp chế biến tôm. Cách đây vài năm, “cơn lốc” tôm cũng kéo theo hàng loạt nhà máy, phân xưởng ào ạt mọc lên. Nhưng hiện nay? Theo Bộ NN & PTNT, hiện hầu hết các nhà máy chế biến tôm đều giảm từ 30-50% công suất chế biến vì thiếu nguyên liệu, đồng thời phải kiến nghị Bộ NN & PTNT giảm thuế nhập khẩu tôm nguyên liệu còn 0% để đảm bảo hiệu quả.

Nhưng tôm nguyên liệu còn có thể nhập vì Thái Lan, Ấn Độ... đều có nuôi trồng. Nhưng còn con cá da trơn? Hầu như hiện chỉ có mặt ở vùng ĐBSCL của Việt Nam và tổng sản lượng dự kiến trong năm 2008 chỉ đủ cho các nhà máy ở An Giang hoạt động hết công suất - 1,2 triệu tấn!

Không cần phải đợi lâu, ngay bây giờ các doanh nghiệp xuất khẩu cá cũng đã thấm thía “trái đắng” của phong trào rầm rộ xây nhà máy. Tiền lương phải trả cho công nhân đã tăng bình quân khoảng 0,5 triệu đồng/tháng so với năm trước, nhưng công nhân vẫn nghỉ liên tục do sức “hút” về chế độ ưu đãi từ các nhà máy khác. Như ở Nam Việt, hiện có nhu cầu tuyển 8.000 công nhân cho nhà máy mới, nhưng chẳng biết khi nào mới đủ.

Hồ Hùng

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005