Lên non nuôi cá hồi

Tháng 1-2005, Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản 1 bắt đầu triển khai dự án nuôi cá hồi thương phẩm tại thác Bạc, huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai. Mười hai vạn trứng cá hồi giống nhập từ Phần Lan đã nở trong điều kiện khí hậu và nguồn nước lý tưởng. Từ thành công của dự án, các hộ dân ở Sa Pa đã mạnh dạn đầu tư nuôi cá hồi trên vùng núi cao với hy vọng đây sẽ là cơ hội giúp họ đổi đời.

ĐƯA CÁ LÊN NÚI

Tiến sĩ Lê Thanh Lựu, Viện trưởng Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản 1, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, là một trong những người đầu tiên lặn lội lên thác Bạc, huyện Sa Pa, để triển khai dự án nuôi thử nghiệm cá hồi vân. Từ cuối năm 2004, khi dự án chuẩn bị triển khai, ông và các chuyên gia của Viện Nghiên cứu thủy sản Phần Lan và Trung tâm Đổi mới nghề cá Phần Lan đã nhiều lần đi ngược lên đầu nguồn nước ở thác Bạc, trên độ cao 1.700-1.800 mét so với mực nước biển, để khảo sát địa hình, nguồn nước và các điều kiện tự nhiên phục vụ cho việc nuôi cá.

Kết quả từ những chuyến đi của Tiến sĩ Lựu và chuyên gia Phần Lan đã dẫn tới việc Bộ Thủy sản (cũ) và tỉnh Lào Cai quyết định chọn thí điểm thác Bạc làm nơi nuôi cá hồi vân thương phẩm. Tháng 1-2005, dự án nuôi thử nghiệm cá hồi vân chính thức được khởi động với số vốn 4 tỉ đồng từ sự hỗ trợ của Đại sứ quán Phần Lan tại Việt Nam, Bộ Thủy sản và tỉnh Lào Cai.

Trại cá giống bao gồm 10 chiếc bể nhỏ, mỗi bể có đường kính từ 2-5 mét và ba bể lớn, mỗi bể có đường kính từ 10-15 mét được xây trong dãy nhà lợp mái tôn khá tuềnh toàng. Người ta đã đào xuống đất sâu khoảng 1,5 mét làm ba cái ao nuôi cá, lót bạt xanh bên dưới, rồi giăng lưới bên trên để che nắng mưa và sương muối.

Ba cái ao này đặt nối tiếp nhau theo kiểu ruộng bậc thang, có đặt máy sục nước, nhiệt độ ổn định ở mức 10-17 độ C. Theo Tiến sĩ Lựu, vào thời điểm lập trại, cơ sở vật chất và các trang thiết bị vẫn còn rất khiêm tốn, tất cả mọi người ai cũng phải lao vào làm việc hầu như không ngơi nghỉ để chăm sóc đàn cá giống. Điều khó khăn nhất là làm sao để con cá hồi xứ lạnh thích nghi với môi trường nhiệt đới và chống được bệnh tật cho cá… Nhờ tâm huyết của người nuôi, 98% trong số mười hai vạn trứng giống đã nở và đến cuối năm 2005 đã cho lứa cá thương phẩm đầu tiên. Năm 2006, trại nuôi cá được nâng cấp thành Trung tâm Nghiên cứu nuôi trồng cá nước lạnh.

CHẬP CHỮNG NGHỀ MỚI

Để hiểu rõ hơn nghề nuôi cá hồi, chúng tôi quyết định đến điểm nuôi cá của anh Nguyễn Thái Thịnh nằm gần bản Cát Cát, cách trung tâm huyện khoảng 4 ki lô mét. Anh Thịnh là một trong những người đầu tiên đến với nghề mới này ở Sa Pa. Cơ sở của anh Thịnh nằm chênh vênh trên sườn núi, từ đường cái đi vào chỉ có độc nhất tấm bảng sơ sài giới thiệu nơi bán cá, số điện thoại liên hệ. Leo một đoạn đường trơn trượt lên núi, chúng tôi đến cơ sở của anh Thịnh - nơi có năm hồ nuôi cá được lót bạt xanh, diện tích khoảng gần 100 mét vuông/hồ, nằm ở một vạt đất khá rộng.

Quyết - nhân viên nuôi cá, cho biết kỹ thuật nuôi cá hồi nghe qua thì đơn giản nhưng lại rất phức tạp. Trước hết phải chọn nguồn nước đầu nguồn chảy từ núi ra và nhất thiết phải sạch. Cá hồi rất kỵ nước bẩn. Chọn vị trí ở trên núi, anh Thịnh san ủi thành năm hồ nuôi cá, quây tròn rồi dùng bạt chống thấm lót đáy và lắp đường ống dẫn nước từ khe núi xuống các hồ. “Trước đây, năm hồ nuôi có thể cung cấp tối đa ba tạ cá hồi một ngày, ngày ít cũng được 40 ký. Tuy nhiên từ giữa tháng 9-2007, do người ta nổ mìn phá núi làm đường ngay từ đầu nguồn nên nước bị nhiễm bẩn, đàn cá chết hàng loạt. Bây giờ gia đình phải chuyển sang nuôi cá ở Tả Phìn, còn nơi đây chỉ nuôi cầm chừng”, Quyết kể với giọng buồn rầu.

Chúng tôi lại sang xã Tả Phìn, cách Sa Pa 15 ki lô mét. Chiều miền núi lạnh buốt. Thông tin duy nhất về cơ sở nuôi cá của anh Thịnh do vợ anh cung cấp khá mù mịt: “Gần nhà chủ tịch xã”. Trải qua những đoạn đường băng núi, vượt suối, cuối cùng chúng tôi cũng đến nơi. Đón chúng tôi là người đàn ông trung niên có dáng dấp như hảo hán Lương Sơn Bạc. Đó là ông chủ trại nuôi cá hồi Nguyễn Thái Thịnh. “Gần một tháng nay tôi thả khoảng một vạn cá hồi giống, tốn khoảng 140 triệu đồng, 10 tấn cám nhập từ Phần Lan hết 400 triệu đồng, xây bể nuôi cá gần 100 triệu nữa”, anh Thịnh cho biết.

“Đợt này chắc anh làm ăn lớn?”, tôi hỏi. Anh Thịnh cười: “Hồi tháng 6-2006, tôi thả 7.000 con cá giống trọng lượng khoảng hai lạng/con ở Cát Cát. Đến cuối năm đó, thu hoạch lứa đầu tiên nặng hai ký/con. Tổng số vốn đầu tư một tỉ đồng, sau khi thu hoạch trừ tiền vốn gia đình tôi lãi khoảng 300-400 triệu đồng. Cũng tạm ổn”. Nguồn cá hồi vân anh Thịnh mua từ Trung tâm Nghiên cứu nuôi trồng cá nước lạnh với giá 1,3-1,4 triệu đồng/ký cá giống.

Anh Thịnh đến với nghề nuôi cá hồi khá tình cờ. Tháng 4-2006, anh lên thác Bạc thăm cơ sở của trung tâm. Thấy cá hồi phát triển tốt, lại từng có kinh nghiệm nuôi cá trắm, cá chép, anh Thịnh nhận ra tiềm năng lớn ở con cá vùng Bắc Âu nên quyết định khảo sát thị trường và học kỹ thuật nuôi.

Hiện nay, ở Cát Cát gia đình anh Thịnh còn một tấn cá (khoảng 1,5 ki lô gam/con) chưa bán. Anh đang tập trung cho điểm nuôi ở Tả Phìn, nơi đang thuê hơn 1 héc ta ruộng của người Mông với giá 1,4 triệu đồng/năm. “Nuôi cá hồi quan trọng nhất là nguồn nước phải lạnh, càng lạnh càng tốt. Nguồn nước ở Tả Phìn là nước đầu nguồn chảy từ núi xuống, thích hợp với cá hồi nên tôi quyết định chọn nơi đây nuôi cá”, anh Thịnh quả quyết. Ở Sa Pa, ngoài gia đình anh Thịnh, Công ty Thiên Hà cũng có điểm nuôi cá hồi ở bản Khoang và một cơ sở của Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản 1 ở thác Bạc.

Mới đây, một khách hàng ở Hà Nội đã tìm gặp anh Thịnh đề nghị cung cấp mỗi ngày 1 tấn cá hồi để ông bán lại cho nhà hàng các nơi nhưng anh phải từ chối vì chưa chủ động được nguồn cung. Bếp trưởng khách sạn Melia Hanoi, Jurgen Krauz cho biết, mỗi tháng khách sạn đặt mua 450 ký cá hồi từ một cơ sở trên Sa Pa. Ông Krauz nói, chất lượng cá hồi Sa Pa cao, thịt thơm ngon không hề thua kém cá hồi Phần Lan nhưng tươi hơn và được thực khách ưa chuộng.

Theo Tiến sĩ Lựu, nhu cầu tiêu thụ cá hồi ở Việt Nam hàng năm lên tới 300 tấn cá. Riêng năm nay, sản lượng cá hồi nuôi trong nước chỉ mới đạt 120 tấn. “Thậm chí, nếu nghề nuôi cá hồi được đầu tư và phát triển tốt có thể cho sản lượng tới 3.000 tấn/năm. Nếu được quy hoạch và đầu tư lâu dài, nuôi cá hồi có thể trở thành nghề mới mở ra nhiều triển vọng ở các tỉnh miền núi, mang lại nguồn thu nhập cao cho nông dân”, Tiến sĩ Lựu cho biết.

Việt Nam là nước duy nhất trong khu vực Đông Nam Á nuôi được cá hồi nhờ khu vực miền núi phía Bắc và cao nguyên Trung bộ có khí hậu ôn đới và nguồn nước lạnh. Theo Tiến sĩ Lê Thanh Lựu, cá hồi chỉ có thể sống khỏe mạnh ở nhiệt độ từ 10-17 độ C, hàm lượng oxy hòa tan từ 5,5-6,5 mg/lít, mật độ nuôi thích hợp từ 18-20 ki lô gam/mét khối. Do vậy, những vùng núi cao như Sa Pa, Lai Châu, Cao Bằng, Hà Giang, Lâm Đồng, Kontum có thể nuôi cá hồi.

Thành Trung

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005