Người có duyên với… tôm hùm

Trước đây, khi chưa có nghề nuôi tôm hùm, người dân chủ yếu khai thác tự nhiên, được bao nhiêu, bán hết bấy nhiêu nên trọng lượng tôm không cao. Thế nhưng, kể từ năm 1994 đến nay, khi kỹ thuật nuôi tôm hùm ra đời, người dân đã nhanh chóng tiếp cận, đưa sản lượng tôm hùm ngày một tăng, mang lại hiệu quả kinh tế cao. Người góp phần làm nên điều kỳ diệu này là Tiến sĩ Nguyễn Thị Bích Thúy - Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản (NTTS) III.

MỘT ĐỜI TÂM HUYẾT VỚI NGHỀ

Trước mặt tôi là người phụ nữ dịu dàng, nữ tính, da trắng, dáng thanh. Nhìn chị, không ai nghĩ rằng người PN mảnh mai ấy lại có thể xắn quần lặn lội xuống tận các đìa tôm ở ven biển miền Trung để tìm hiểu về con tôm hùm. Chị đã dầm mưa dãi nắng cùng những người dân chân lấm tay bùn, bỏ công nghiên cứu, tìm cách làm cho tôm hùm mang lại lợi ích kinh tế cao.

Chị Thúy cho biết, trước đây chị chưa bao giờ nghĩ rằng mình sẽ gắn bó với công việc chuyên nghiên cứu NTTS. Trong thời gian học ở khoa Nuôi trồng, trường Đại học Thủy sản (nay là trường Đại học Nha Trang), chị đã cùng các thầy cô, bạn bè có những chuyến đi thực tập tại các địa phương. Tiếp xúc với những người dân chuyên khai thác tôm hùm tự nhiên, chị bắt đầu đặt ra những câu hỏi: Tại sao những người dân quanh năm vất vả với con tôm hùm, nhưng kết quả lại không cao? Tại sao mình không thử tìm cho người dân một hướng đi mới? Ý nghĩ “làm gì để giúp đỡ bà con thu được lợi nhuận cao từ con tôm hùm” luôn canh cánh bên chị. Sau những chuyến thực tập ấy, về đến trường chị lại cặm cụi tra tìm tài liệu về con tôm hùm. Chị bắt đầu nhen nhúm đề tài nghiên cứu kỹ thuật nuôi tôm hùm vào năm học cuối. Nhưng vì điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường khi ấy còn thiếu thốn nên chị không thể thực hiện được. Năm 1981, sau khi tốt nghiệp, chị đã thử sức với nhiều công việc khác nhau nhưng cuối cùng lại trở về khoa Nuôi trồng của trường Đại học Nha Trang. Sau này, Khoa tách ra thành Trung tâm Nghiên cứu thủy sản III (nay là Viện Nghiên cứu NTTS III). Chính tại đây, trong một môi trường làm việc thuận lợi, chị đã phát huy được sở trường của mình. Không những nghiên cứu kỹ thuật nuôi nâng cấp con tôm hùm, chị còn nghiên cứu các loại tôm càng xanh (TCX), ghẹ, cua… “Tôi cũng chẳng biết là nghề chọn mình hay mình chọn nghề nữa. Nhưng có lẽ tôi sinh ra đã có duyên với nghiệp nuôi” - chị Thúy tâm sự.

DUYÊN NỢ VỚI… TÔM

Chị Thúy (giữa) đang thả vật bám cho ghẹ.

Năm 1985, đề tài đầu tiên chị tham gia thực hiện là “Nghiên cứu kỹ thuật sản xuất giống và nuôi TCX thương phẩm”. Đề tài thực hiện được 3 năm thì anh chủ nhiệm đề tài chuyển công tác. Chị tiếp quản công việc, gặp nhiều khó khăn do còn trẻ, chưa có kinh nghiệm. Nhưng với sự động viên, giúp đỡ của đồng nghiệp, cuối cùng chị đã hoàn thành đề tài. Chị đem con TCX đến nuôi thử nghiệm tại xã Diên Sơn, Diên Khánh. Sau thời gian nuôi, thấy tôm phát triển tốt, chị bắt đầu vận động người dân tham gia. Nhưng vì TCX lúc đó không chiếm lĩnh được thị trường nên người dân đã không thể phát triển rộng rãi mô hình nuôi trồng này.

Sau khi nghiên cứu về TCX, chị bắt đầu cuộc hành trình tìm hiểu về thị trường tôm hùm. Ngày đó, tôm hùm đã trở thành một mặt hàng xuất khẩu rất được ưa chuộng trên thị trường quốc tế. Nhưng thực tế tại địa phương, nguồn tôm hùm khai thác ngày càng cạn kiệt; nguồn lợi tôm hùm bắt đầu giảm sút nghiêm trọng, vì tỷ lệ tôm nhỏ chưa đạt kích cỡ đã bị khai thác chiếm 20 - 30% sản lượng. Vì vậy, để góp phần bảo vệ nguồn lợi và định hướng nghề nuôi tôm hùm ở vùng ven biển miền Trung, chị bắt tay vào đề tài “Nghiên cứu kỹ thuật nuôi nâng cấp một số loài tôm hùm có giá trị kinh tế ở ven biển miền Trung”. Để thực hiện đề tài, chị đã lặn lội đến các khu vực ven biển miền Trung đang triển khai nuôi thử nghiệm tôm hùm để xác định yếu tố môi trường, cùng ăn, cùng ở, cùng làm với người dân địa phương. Khi đó, con chị mới tròn 9 tháng tuổi. Nhiều đêm xa nhà, nhớ con, lòng chị quặn thắt… Khi các con lớn hơn một chút, nhiều lần đi công tác xa, chị phải mang theo 2 con, gửi chúng vào nhà dân để yên tâm làm công tác nghiên cứu. “Mỗi ngày ra đìa tôm trở về nhìn các con lấm lem bụi đất, tôi xót lắm. Nhưng công việc của mình như vậy, biết phải làm sao?” - chị tâm sự. Đã có lúc, chị lưu lại Quảng Trị nuôi tôm hùm cả năm trời. Chứng kiến cảnh cực khổ của người dân khi nhiều bữa phải ăn cơm trộn khoai, chị cảm thấy mình còn “mắc nợ” bà con quá nhiều. Những lúc ấy, chị càng mong sớm nghiên cứu thành công kỹ thuật nuôi nâng cấp tôm hùm để giúp người dân “đổi đời” với nghề nuôi tôm…

Không chỉ đi thực tế ở những vùng ven biển miền Trung, chị còn đi các nước Úc, Nhật Bản… để học hỏi kinh nghiệm nuôi tôm của họ. 4 năm miệt mài nghiên cứu, cuối cùng công trình kỹ thuật nuôi nâng cấp tôm hùm của chị cũng thành công. Công trình đã nhận được giải thưởng VIFOTEC. Nhưng với chị, có lẽ giải thưởng cao quý nhất chính là được người dân hưởng ứng, tham gia nhiệt tình. Nhiều hộ gia đình đã phất lên nhờ nuôi tôm hùm.

Năm 1995, sau khi đề tài kết thúc, chị bảo vệ luận án thạc sĩ với đề tài “Nghiên cứu đặc điểm sinh học, sinh sản của tôm hùm bông”. Năm 1998, chị tiếp tục bảo vệ luận án tiến sĩ với đề tài “Nghiên cứu một số đặc điểm sinh học nhằm góp phần bảo vệ nguồn lợi tôm hùm ở vùng biển các tỉnh miền Trung Việt Nam”. Cho đến giờ, tuy rất thành công trong các đề tài về tôm hùm nhưng chị vẫn canh cánh một điều không nghiên cứu được con giống phục vụ người dân. Hiện giống tôm hùm giống vẫn phải dựa vào khai thác tự nhiên nên khó đảm bảo về chất lượng.

TẤT CẢ VÌ KHOA HỌC

Nam giới nghiên cứu khoa học đã vất vả, với PN càng vất vả gấp trăm lần. Vừa phải có sức khỏe, nhanh nhạy cập nhật thông tin, vừa phải thực hiện thiên chức làm vợ, làm mẹ, làm dâu… Thế nhưng với chị Thúy, tất cả đều vẹn toàn. Không chỉ thành công trong nghiên cứu khoa học, chị còn là người vợ, người mẹ đảm đang, người con dâu hiếu thảo. Chị đã chinh phục mẹ chồng bằng sự chân thành và tấm lòng hiếu thảo của một người con. Chị Thúy không giấu được sự tự hào khi tâm sự chính mẹ chồng chị là chỗ dựa tinh thần, chia sẻ với chị mọi khó khăn vất vả trong công việc, cũng như trong cuộc sống…

Chị Thúy cùng với lãnh đạo Viện kiểm tra sự phát triển của tôm hùm nuôi thử nghiệm trong bể.

Nói về bí quyết thành công, chị chia sẻ: “Bạn bè, đồng nghiệp và gia đình đã giúp tôi rất nhiều. Tôi đam mê công việc và cống hiến hết mình cho khoa học”. Nói về chuyện PN làm nghiên cứu khoa học, chị Thúy khẳng định: “Nữ giới cũng chẳng kém gì nam giới, vấn đề là phải có năng lực và lòng đam mê”.

Có một gia đình hạnh phúc và những chỗ dựa tinh thần vững chắc, chị Thúy như được tiếp thêm sức mạnh để theo đuổi những công trình khoa học của mình. Hàng ngày chị vẫn say mê với công việc nghiên cứu con tôm hùm, lắng nghe hơi thở của chúng và tiếp tục cuộc hành trình đi tìm giống tôm hùm tốt cho người dân.

CẨM VÂN

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005