An Giang: Mùa cá đồng

Đối với các vùng nông thôn, người có đất nhiều thì sống nhờ ruộng rẫy và chăn nuôi thêm, còn gia đình ít đất hoặc không đất chỉ mong mùa nước lên. Tháng chín âm lịch, khi con nước ngập đồng thì mọi người tranh thủ khai thác thủy sản cho bữa ăn cả nhà, vừa bán đi để tạo nguồn thu nhập. Đây cũng là thời điểm cá đồng sinh sôi, kéo dài đến Tết âm lịch.

Đa dạng ngành nghề đánh bắt:

Mùa nước lên, không chỉ có cá linh, mà còn nhiều thứ như: Cá sặc, cá rô, mè vinh, cá chài, cá éc, thác lác, cá heo, cá trê, cá lóc… được người miệt vườn gọi nôm na là “cá trắng” và “cá đen”, ám chỉ cho từng thời điểm đánh bắt trước, trong và sau mùa nước rút. “Thông thường, đầu mùa và khi nước đạt đỉnh rồi, đánh bắt được chủ yếu là cá trắng, còn cá đen đợi lúc cạn đồng mới nhiều hơn” – ông Võ Thanh Hồng, ở ngọn Móc Sắt, thị trấn Phú Hòa (Thoại Sơn - An Giang), giải thích. Dân làm ra con cá, ai cũng khoái ăn “cá trắng” đầu mùa do mới lớn, thịt ngọt và chế biến nhiều món ăn ngon miệng. Chẳng hạn, con cá mè vinh tuy có xương nạng nhưng nhiều người rất thích nướng, chiên, kho lạt, nấu canh chua, còn hấp cơm là món “độc nhất vô nhị” của dân chuyên sống nghề đồng nước.

Con cá rô đồng đầu mùa không mấy gì ngon, song nó xuất hiện từ lúc mưa già đến khi nước lên và bao giờ cũng có mặt trên đồng. “Cây lúa mùa nổi hổng còn, dân giăng lưới men theo mấy dòng cỏ phất phơ trên bờ đê, bủa cặp hàng cây gáo, trâm bầu giữa đồng trống, rồi thả thêm mồi xác mắm. Cực kỳ đã” – ông Đào Văn Út, ở Lung Mây, phường Mỹ Thới (Long Xuyên), chỉ. Giăng lưới là cách bắt thông thường, chống xuồng ra đồng sẽ thấy đặt xà di bắt cá rô còn tài tình hơn, đổ một cái được cỡ 5 – 7 con, lắm lúc trúng đến trên chục con. “Nghề đặt xà di có từ lâu lắm, tui chỉ là hậu sinh, nhưng kiếm ăn cũng được. Năm nào nước lên sớm, mần cỡ vài chục cái, xong mùa trừ chi phí còn dư chút ít, đủ lo cho mấy đứa nhỏ” – anh Võ Văn Mười, ngọn Bờ Ao, phường Mỹ Thới, hồ hởi.

Nói về nghề đánh bắt thủy sản mùa nước thì nhiều vô kể, thủ công đơn giản thôi, mà ngẫm nghĩ hay lắm. “Có những nghề kể ra, chắc ít người biết, thí dụ như cái xà di bắt cá rô chẳng hạn. Nghề nghiệp mần ăn phải theo, trúng hoặc thất, còn đòi hỏi nước lớn hay nhỏ nữa” – ông Trần Văn Bảy, khóm Tây Huề 1, phường Mỹ Hòa, tỏ ra am hiểu. Do cánh đồng Mỹ Hòa, Mỹ Thới, Mỹ Thạnh (Long Xuyên) tiếp giáp thị trấn Phú Hòa xả lũ nên tháng chín âm lịch, nước ngập sâu ngang ngực. Một số ngành nghề đánh bắt thủy sản mùa nước vẫn còn duy trì, như: Giăng lưới thưa bắt cá mè vinh, đặt xà di bắt cá rô, đặt lọp đường giăng bắt “cá trắng” và “cá đen”… tạo ra sản lượng khá lớn cung cấp tại các chợ nông thôn và đưa về chợ nội ô thành phố.

Thiếu vắng một số loài ngon:

Tứ giác Long Xuyên được xem là khu vực “vựa cá đồng”, mùa nước lên, người ta thường giăng lưới, thả câu, cắm câu hoặc làm cần đi nhấp cá lóc. Vậy nên, loài này trở nên khan hiếm và sản lượng đánh bắt được gần như ngày càng ít đi. Ông Đào Văn Hùng (xã Vĩnh Trạch, Thoại Sơn) kể, những năm 1980 - 1990, tại khu vực ngã ba Ba Bần vẫn còn dấu tích “làng nghề” đặt lọp đường giăng và nhiều người phất lên nhờ bám với nghề. “Nước ngập đồng, đem đăng đi đóng và đặt lọp bắt mấy thứ ngon không hà. Nào là “cá đen” và có cả tôm càng xanh, ếch, lươn, rùa, rắn ri voi. Đến khi nước cạn, mới đem lọp xuống kênh đặt (gọi là lọp cặm) chuyên bắt cá lóc và cá trê vàng” – ông Hùng nhớ lại. Cái lọp đường giăng bện mình thưa nên bắt cá lớn, toàn thứ đặc sản. Bến đóng phải chọn lung sâu, đăng kéo dài vài chục thước, rồi xuống lọp bắt cá ăn mãn mùa.

Kênh xáng Ba Thê, Huệ Đức, Hai Trân, Trường Tiền… rất quen thuộc với dân đặt lọp đường giăng và lọp cặm thời bấy giờ. Nhắc tới mùa cá đồng, người lớn tuổi ở miệt vườn luôn nhớ con cá dầy (y chang như cá lóc, màu da lại giống cá bống tượng) cặp gấp nướng hoặc kho tiêu rất ngon. “Cỡ tuổi 25 - 30 ngày nay khó mà biết mặt con cá này. Nó là đặc sản đồng nước, người ta thường nói như thế” – ông Khưu Nhật Thành (núi Chóc, xã Vọng Đông, Thoại Sơn) so sánh. Còn con cá heo thì khỏi phải chê, nấu canh chua, nướng tươi, kho tiêu… ăn cơm với gạo đỏ không có gì bằng. Dân dã, bắt được con cá thì ăn trước, mới tính chuyện bán sau. “Ở đây, bây giờ ít cá lóc, cá rô đồng. Còn cá trèn bầu, cá kết, cá éc, cá rầm… mần gì có. Mùa nước, phần nhiều vẫn là cá tạp, khác xa so với hồi trước” – bà Nguyễn Thị Sánh (ngã tư Kênh Làng, xã Tây Phú) cho hay.

Cá rô đồng cỡ trên hai ngón tay 60.000 đ/kg, tép rong 80.000 – 100.000 đ/kg, cá lóc 75.000 – 85.000 đ/kg… phổ biến ở các chợ nông thôn hiện nay, khiến người đánh bắt có nguồn thu nhập đáng kể. Các loại mè vinh, cá linh thì rẻ hơn chút ít, song sản lượng đánh bắt cũng chưa dồi dào. “Nước phân đồng, giăng lưới ban ngày, mấy thứ cá trắng ít dính, mà phải để ngâm ban đêm. Gặp lúc mưa nắng thất thường, con cá dường như ít di chuyển, giăng lưới cũng ít luôn” – ông Hoàng Văn Thắng (kênh 13, xã Núi Tô, Tri Tôn) chia sẻ kinh nghiệm. Sau đợt triều cường rằm tháng chín trở đi, sản lượng đánh bắt sẽ được nhiều hơn, do đây là thời điểm nước bắt đầu rút và cao điểm khai thác mùa cá đồng hàng năm.

Trọng Ân

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005