Quảng Ngãi: Đột biến giá tôm, bất ổn thị trường

Giá tôm tăng, lẽ thường người nuôi và doanh nghiệp (DN) Quảng Ngãi phấn khởi. Ấy vậy mà vừa qua, tôm đột ngột tăng giá lại khiến “dân cười, DN mếu”. Quả thật về lâu dài, động thái này dễ khiến thị trường bất ổn, còn hoạt động nuôi tôm cũng bị đảo lộn...

Cách đây một tuần, giá tôm đạt 160.000-165.000 đồng/kg (loại 75 con/kg); 140.000 - 150.000 đồng/kg (loại 100 con/kg). Mức giá này được xem là tương đương, thậm chí cao hơn một số thời điểm “vàng” như lễ, Tết. Điều đáng nói là tôm được thương lái Trung Quốc nâng giá và tận thu đúng vào thời điểm giao mùa nên dễ khiến người dân ồ ạt thả nuôi trái vụ; còn DN thì bị khan hiếm nguyên liệu xuất khẩu.

Giá tăng: Mừng ít lo nhiều

Nhiều chủ hồ tôm bảo rằng, có nằm mơ họ cũng không ngờ giá tôm lại cao ngất ngưởng ngay vụ chính. Vì thông thường, mức giá trên chỉ được xác lập vào các dịp lễ, tết hay trái vụ. Đã thế, thương lái thu mua tôm đợt này rất dễ tính. Tức là họ không những không “kén” tôm như mọi khi, mà còn “quên” yêu cầu kiểm tra dư lượng kháng sinh. Bởi, theo các chủ hồ tôm ở xã Đức Phong (Mộ Đức - Quảng Ngãi) thì những vụ trước, thương lái thường làm khó nông dân bằng cách chê tôm tối màu, độ đồng đều không cao; thậm chí còn đòi lấy mẫu xác định lượng kháng sinh tồn dư… để ép giá. “Nhưng đợt vừa rồi, tôi bất ngờ khi thấy họ vét sạch tôm-cả con lớn lẫn nhỏ mà vẫn vui vẻ, chẳng chê lấy một lời”, chủ hồ N.V.B. ở xã Đức Phong cho hay.

Dù gặp nhiều rủi ro nhưng hiện giờ, không ít nông dân vẫn cho hồ tôm hoạt động với hy vọng trúng sản lượng và được giá.

Quả thật, xét về khía cạnh tiêu thụ thì việc tôm có giá là tín hiệu mừng vì điều này sẽ tạo động lực kích cầu thị trường, tăng hiệu quả sản xuất cho nông dân. Tuy nhiên, giá tôm bất ngờ “vọt” trong thời gian vừa qua không xuất phát từ phía DN trong nước, mà là vì thương lái Trung Quốc ráo riết tận thu. Và ai cũng biết, hệ lụy của cách làm này sẽ khiến thị trường bất ổn do “khan” hàng và sốt giá ảo. Điều này không chỉ đẩy các DN kinh doanh xuất khẩu tôm rơi vào thế “mua thì lỗ, không mua thì bù lỗ”; mà còn khiến người dân ồ ạt thả nuôi tôm trái vụ, bất chấp rủi ro cũng như khuyến cáo của các ngành chức năng.

Nhưng quan ngại nhất là khi tôm sốt giá, người dân rất dễ phá vỡ quy trình nuôi an toàn. Tức là để nhanh có sản phẩm xuất ra thị trường, họ sẽ tái sử dụng chất tăng trọng, tăng trưởng. Đến lúc đó, không ai dám chắc thương lái Trung Quốc sẽ vẫn dễ dãi và “quên” kiểm tra chất lượng tôm như bây giờ. Và, nếu con tôm bị phát hiện dư lượng kháng sinh vượt mức cho phép thì không chỉ DN, mà nông dân cũng sẽ “điêu đứng”. Điều này thì ngay ông T.V.P., chủ hồ tôm ở xã Đức Thắng (Mộ Đức) cũng thừa nhận rất dễ xảy ra. Vì sự dễ tính vừa rồi của thương lái như ngầm khuyến khích người nuôi giữa lúc họ nôn nóng tìm cách gỡ gạc chi phí sau mấy vụ thua lỗ.

Sớm đưa tôm vào “guồng”

Không chỉ con tôm mà lâu nay, rất nhiều mặt hàng nông-lâm-thủy hải sản của nông dân đã nếm “quả đắng” sau khi thương lái Trung Quốc ồ ạt gom hàng. Nhưng dường như, bài học này đã bị nhiều người lãng quên mỗi khi có sản phẩm sốt giá. Tuy nhiên, nếu các sản phẩm của nông dân được “đỡ đầu” thì liệu nó có bị những đối tượng trên thao túng? Ngay như con tôm. Dù đã từng giảm nghèo cho hàng nghìn hộ dân nhưng rốt cuộc, số phận của nó vẫn bị buộc chặt vào thương lái. Và câu hỏi được đặt ra là, DN đã ở đâu giữa lúc nông dân và con tôm cần họ?. Phải chăng chính DN cũng không mặn mà trong việc xây dựng mối quan hệ bền vững với người nuôi tôm?

Giá tôm tăng đột biến, dễ khiến người dân ồ ạt xuống giống và “phá” vỡ quy trình nuôi an toàn.

Thực tế, sau khi con đường xuất ngoại của tôm thẻ chân trắng được mở rộng thì nhu cầu tiêu thụ nó cũng tăng đột biến. Nhưng hiện tại, nguồn cung của đối tượng này lại hạn hẹp do ảnh hưởng thiên tai, dịch bệnh. Tuy nhiên, nhiều chủ hồ than rằng dù tôm “khan” hàng, các DN vẫn không tăng giá thu mua, hoặc nếu có thì cũng chỉ nhích từng chút một. “Đây chính là nguyên nhân khiến thương lái Trung Quốc có cơ hội làm giá và khống chế thị trường” - Trưởng phòng NN & PTNT huyện Bình Sơn Phan Diệp thẳng thắn chia sẻ. Ông Diệp cũng cho rằng, lâu nay nghề nuôi tôm luôn được xem là yếu hạ tầng, thiếu “bà đỡ” nên nông dân cứ phải tự bơi. Mà đã thế thì ngoài giá cả, họ cũng chẳng quan tâm nhiều đến đối tác tiêu thụ, diễn biến thị trường hay số phận DN. Do đó, chuyện họ bỏ mối cũ, bán sản phẩm cho mối mới cũng chẳng có gì lạ.

Tuy nhiên điều đáng nói là, dù đã gây sóng gió cho thị trường nội địa nhưng lâu nay, kiểu “ăn xổi ở thì” của thương lái nước ngoài vẫn nhởn nhơ tồn tại mà chưa vấp phải rào cản nào từ phía các ngành chức năng lẫn DN. Mà để tạo được rào cản này thì trước hết, DN phải chủ động gỡ bức tường khoảng cách của mình với nông dân. Cụ thể là điều chỉnh mối quan hệ và bắt tay hợp tác với họ trong việc đầu tư hạ tầng vùng nguyên liệu, bao tiêu sản phẩm với giá cả hợp lý. Về phía các ngành chức năng, cần nghiên cứu hoạch định cơ chế chính sách hỗ trợ DN và nông dân, đẩy mạnh công tác chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, các biện pháp kiểm soát đầu vào nhằm đảm bảo hoạt động nuôi tôm đạt hiệu quả bền vững.

*Giám đốc Sở NN&PTNT Dương Văn Tô:

Để nâng cao hiệu quả nuôi tôm, bên cạnh việc khuyến cáo người dân kiểm soát các yếu tố đầu vào thì sắp tới, Sở sẽ tăng cường công tác quản lý chất lượng con giống, bảo đảm an toàn vùng nuôi cũng như thực hành sản xuất tốt (GMP). Đồng thời nghiên cứu xen canh, thâm canh các đối tượng mới, có đầu ra ổn định. Về chuyện thương lái nước ngoài đẩy giá thu mua, trong khi chờ các Bộ, ngành TƯ có biện pháp giám sát, chúng tôi sẽ phối hợp với chính quyền địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, khuyến khích người dân cẩn trọng, không trúng kế của đối tượng trên để cho ra đời sản phẩm tôm kém chất lượng. Bởi không loại trừ khả năng thương lái Trung Quốc dùng giá cao để “gài” nông dân phá vỡ quy trình nuôi. Đến lúc đó, thông tin tôm bị nhiễm kháng sinh, dư lượng chất tăng trọng, tăng trưởng cao được họ lan truyền sẽ khiến uy tín tôm Việt Nam trên thị trường thế giới suy giảm, con đường xuất ngoại bị bó chặt, kéo theo ngành nuôi trồng và hoạt động xuất khẩu đình trệ. Thiệt hại kinh tế vì thế sẽ rất lớn.

*Trưởng Phòng NN&PTNT huyện Tư Nghĩa Trần Thiên Thanh:

Tôm được xem là mặt hàng có sức tiêu thụ lớn nhất, lại khó xảy ra tình trạng khủng hoảng thừa vì nguồn cung đang rất hạn chế. Vì vậy chuyện các DN, đại lý trong và ngoài nước cạnh tranh nguồn nguyên liệu bằng cách phá giá thu mua là điều khó tránh khỏi. Do đó, để không bị thương lái nước ngoài “cuỗm” tay trên, các DN nên xây dựng kế hoạch làm ăn trực tiếp với nông dân theo hướng bền vững, đôi bên cùng có lợi. Đồng thời để đảm bảo tính cạnh tranh công bằng, các ngành chức năng cũng phải xem xét động cơ, mục đích phá giá của các cá nhân, tổ chức nước ngoài để tránh “quả bóng” thị trường bị họ tùy ý điều khiển.

*Phó Chủ tịch UBND xã Đức Phong (Mộ Đức) Đinh Văn Bé:

Chính quyền địa phương chỉ quản lý hoạt động nuôi trồng, khuyến cáo nông dân tuân thủ lịch thời vụ cũng như áp dụng quy trình nuôi tôm an toàn bằng cách dùng chế phẩm sinh học…Còn chuyện mua bán giữa nông dân và thương lái, chúng tôi không can thiệp. Vì cơ chế thị trường là thuận mua vừa bán. Ai trả mức giá cao hơn, tất được sản phẩm. Do đó, trước khi trách thương lái nước ngoài khuấy đảo thị trường, DN và các đơn vị liên quan hãy tự thẩm vấn bản thân vì sao không tạo ra được những mức giá thu mua có lợi nhất cho nông dân?

*Bà Võ Thị Kim Tiến, thôn Minh Tân Bắc, xã Đức Minh (Mộ Đức):

Nuôi tôm được ví như đánh bạc. Nhưng đây là canh bạc mưu sinh của nông dân khi mà tất cả tài sản, công sức và cả số phận gia đình đều phụ thuộc vào nó. Ấy thế nhưng khi chúng tôi bị thiệt hại do thiên tai, thì chẳng được ai hỗ trợ, giúp đỡ. Thậm chí mấy năm liền, người nuôi tôm lao đao, khốn khổ nhưng có DN hay đại lý nào tự nguyện chia sẻ gánh nặng ấy không? Ấy thế mà lúc tôm được mùa, họ lại kì kèo, ép giá. Với cách hành xử này, làm sao chúng tôi dám chung tình với một “mối”.

MỸ HOA

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005