Nháo nhác… Vũng Rô!

Sau khi UBND tỉnh Phú Yên đưa ra thời hạn cuối cùng để di dời toàn bộ lồng bè nuôi trồng thủy sản (NTTS) ra khỏi khu vực Vũng Rô (xã Hòa Xuân Nam, huyện Đông Hòa, tỉnh Phú Yên), hàng trăm hộ nuôi tôm, cá…, trong đó có không ít ngư dân ở Khánh Hòa đứng ngồi không yên. Họ đang tìm mọi cách để di chuyển lồng bè tới các vùng lân cận, và vịnh Vân Phong đang đối mặt với nguy cơ hàng ngàn lồng nuôi “tháo chạy” về đây.

Những người một ngày ăn cơm 2 tỉnh

Vũng Rô mấy hôm nay trời mưa liên miên làm cho không khí càng trở nên ảm đạm. Ông Mười Hổ (tên thật là Phạm Sào, ở xã Đại Lãnh, huyện Vạn Ninh, Khánh Hòa) như ngồi trên đống lửa, hết lo thời tiết lại lo việc sắp di dời khỏi Vũng Rô. Cả gia nghiệp đều đổ dồn vào bè cá, nay bị giải tỏa, khiến gia đình ông đang đứng trước cảnh trắng tay. Ngồi trầm ngâm nhìn về phía khơi xa, ông Mười Hổ thở dài: “Từ tháng 6-2012, UBND tỉnh Phú Yên đã có thông báo cho các hộ và doanh nghiệp NTTS tại Vũng Rô phải dừng việc đầu tư mới, tự tháo dỡ di dời lồng, bè, trả lại mặt nước trước tháng 10-2013 mà không nói về bất kỳ khoản đền bù nào. Lý do di dời là Vũng Rô đã được quy hoạch xây dựng cảng biển tổng hợp. Tôi cùng với mấy chục hộ dân khác ở Khánh Hòa ra đây NTTS từ mười mấy năm nay. Vốn liếng bỏ cả vào lồng bè, thậm chí nhà cũng thế chấp ngân hàng để vay vốn làm ăn. Nay bị di dời chỉ có nước ra đường mà ở”. Đã 3 năm liên tiếp, con tôm hùm, con cá bớp làm gia đình ông lao đao. Vốn vay ngân hàng 70 triệu đồng nay không còn khả năng chi trả.

Toàn cảnh khu vực bãi Hương, Vũng Rô, nơi nuôi trồng tập trung của các ngư dân Vạn Ninh.

Theo thống kê sơ bộ, ở Vũng Rô hiện có khoảng gần 40 hộ dân với gần 100 lao động là người dân Vạn Ninh đang NTTS ở đây. Họ không định cư ở đây mà chỉ sáng ra Phú Yên, tối về lại Khánh Hòa để lo mua thức ăn cho tôm, cá. Số bè nuôi của họ chiếm khoảng 1/10 tổng số bè của cả vùng. Phần lớn ngư dân ở Khánh Hòa ra đây nuôi trồng đều biết mình làm như vậy là không đúng, song họ chỉ có một suy nghĩ đơn giản, người dân Phú Yên vào Đầm Môn (xã Vạn Thạnh, huyện Vạn Ninh) nuôi được thì họ cũng ra đây nuôi được. Ngư dân Nguyễn Văn Trọng (xã Đại Lãnh, huyện Vạn Ninh) phân trần: “Chúng tôi ở Đại Lãnh nên nuôi trồng rất khó khăn. Bãi ở đó trống gió, mùa đông không trụ được với bão nên kéo ra đây nuôi cho thuận tiện. Buổi sáng chúng tôi đưa thức ăn từ Khánh Hòa ra cho tôm ăn, chiều lại trở về. Một chốn đôi quê nhưng nuôi ở Vũng Rô thuận tiện hơn nuôi ở Đầm Môn rất nhiều, nhất là với người dân ở Đại Lãnh. Hiện tỉnh Phú Yên đang hối thúc người dân di dời, nhưng chúng tôi không biết đi đâu. Về địa phương thì không ai cho, ở lại thì không được. Gia nghiệp mấy trăm triệu đồng này không khéo lại trắng tay”. Nỗi lo của anh Trọng cũng chính là nỗi lo của rất nhiều ngư dân khác, bởi khu vực Vũng Rô có diện tích mặt nước khoảng 1.640ha, số lồng bè NTTS tự phát tại đây lên đến 355 bè/8.660 ô lồng, trong đó người dân tại thôn Vũng Rô chỉ có 137 bè/2.245 ô lồng. Đến nay, một số lồng bè NTTS đã di dời ra khỏi khu vực Vũng Rô, nhưng công tác di dời lồng bè đang gặp nhiều khó khăn, do tất cả các địa phương lân cận Vũng Rô đều từ chối tiếp nhận.

Cuộc “tháo chạy” âm thầm

Người dân cố gắng chăm sóc hải sản để có thể bán trước thời điểm bị giải tỏa.

Bị di dời, nhưng không có nơi tiếp nhận đang đẩy người dân NTTS ở Vũng Rô rơi vào thế tiến thoái lưỡng nan. Không chỉ có ngư dân ở Khánh Hòa mà cả ngư dân ở Phú Yên cũng đang lên kế hoạch di dời lén lút. Điểm tập kết cho cuộc “tháo chạy” chính là vịnh Vân Phong. Đến khu vực này, người dân vừa ít tốn kém tiền công lai dắt, nước ở đây sâu, kín gió, quá lý tưởng cho việc nuôi lâu dài. Chở chúng tôi ra thăm bè tôm hùm ở khu vực bãi Ngà, ngư dân Nguyễn Văn Lộc (xã Hòa Xuân Nam, huyện Đông Hòa, tỉnh Phú Yên) than vãn về sự khắc nghiệt và bạc bẽo của nghề nuôi tôm. Nghề này đưa gia đình anh trở thành tỷ phú, nhưng nó cũng khiến anh trở thành “con nợ” của ngân hàng. Dường như sự “vinh quang” của một thời ăn nên làm ra không đủ khỏa lấp khó khăn trước mắt. Nhắc đến chuyện sắp bị di dời, giọng anh Lộc chợt chùng xuống buồn thiu: “Kiểu này chết chắc! Nhà tôi vay vốn ngân hàng làm bè với 123 lồng, nuôi 4.000 con tôm hùm và gần 1.000 con cá bớp tốn mấy tỷ bạc, nay di dời thì có nước sạt nghiệp. Mà có di dời thì về các địa phương khác cũng đâu có nhận. UBND huyện Đông Hòa đã có văn bản đề nghị UBND tỉnh Phú Yên chỉ đạo UBND thị xã Sông Cầu và UBND huyện Tuy An tiếp nhận lồng bè thủy sản từ Vũng Rô về vùng nuôi Lao Mái Nhà (xã An Hải, Tuy An) và các vùng nuôi ở vịnh Xuân Đài, đầm Cù Mông (thị xã Sông Cầu), song đến nay các địa phương này cũng chưa đồng ý. Bằng mọi cách phải tìm được nơi neo đậu, nếu không ai nhận chúng tôi chỉ có cách kéo vô Đầm Môn của Khánh Hòa tá túc”.

Theo tiết lộ của các hộ nuôi tôm ở Vũng Rô, hiện họ đang chuẩn bị cho một kế hoạch di chuyển ồ ạt khi thời hạn cuối cùng đã cận kề (31-10-2013). Có thể sẽ kéo lồng bè lén lút đến các địa phương khác, hoặc tháo dỡ rồi nhờ người dân địa phương nơi đến đứng tên để có thể đàng hoàng nuôi trồng mà không sợ bị đuổi. Vừa qua, Công ty TNHH Thuận Hoàng (tỉnh Bạc Liêu) đã di chuyển trót lọt vào Đầm Môn (xã Vạn Thạnh, huyện Vạn Ninh) để tiếp tục nuôi trồng. Đây là tiền đề để các ngư dân khác lấy Đầm Môn làm đích đến cho cuộc “tháo chạy”.

Các ngư dân Khánh Hòa đang bàn tính kế hoạch di dời khỏi Vũng Rô.

Ghé thăm bè tôm của anh Phạm Trung Cang (xã Đại Lãnh, huyện Vạn Ninh) khi anh vừa cho tôm ăn xong. Cầm trên tay con tôm hùm mới chết, giọng anh chua xót: “Tôm dịch chết đã khổ, giờ bị di dời khiến chúng tôi càng khốn đốn. Không địa phương nào cho phép nên chúng tôi chỉ có nước làm liều kéo về Đại Lãnh, sau đó tìm cách đưa về Đầm Môn. Ai muốn đuổi cũng mặc, muốn kéo đi đâu thì kéo chứ tụi tui hết cách rồi. Sống ở biển không nuôi trồng biết lấy gì mà ăn. Hôm rồi cũng có 2 bè của ông Nhiệm Kỳ và Hai Hoan (dân Tuy An, Phú Yên) kéo vô Đầm Môn nhưng bị chính quyền địa phương bắt phạt. Nếu 2 bè đó mà di chuyển trót lọt là chúng tôi kéo theo vô rồi”.

Sớm có hướng giải quyết

Việc gần 9.000 lồng tôm, cá ở Vũng Rô đang nháo nhác tìm nơi di dời không chỉ ảnh hưởng tới các hộ nuôi khác ở vịnh Vân Phong, mà ngay cả chính quyền địa phương cũng không khỏi ái ngại. Nhiều xã của huyện Vạn Ninh lo lắng trước nguy cơ ngư dân di chuyển ồ ạt lồng bè từ Vũng Rô vào. Gặp chúng tôi, ông Trần Đình Thú - Chủ tịch UBND xã Đại Lãnh, huyện Vạn Ninh băn khoăn: “Hiện đã có khoảng 10 bè nuôi ở Vũng Rô kéo về neo đậu, song Đại Lãnh không phải là nơi nuôi trồng đặc dụng, lại có cảng nên không thể để họ nuôi thủy sản ở đây được. Bên cạnh đó, bãi biển Đại Lãnh là bãi ngang, nơi hứng gió nên có nuôi trồng thì mùa bão lụt biết trú tránh ở đâu? Vùng Vũng Rô từ xưa vốn là vùng nuôi thủy sản chung của ngư dân 2 tỉnh Khánh Hòa và Phú Yên, nay giải tỏa toàn bộ chắc chắn họ sẽ tìm cách di dời đến các địa điểm lân cận, trong đó có Đại Lãnh. Khi đó sẽ rất nhiều các vấn đề phát sinh, ảnh hưởng đến địa phương. Chúng tôi sẽ kiến nghị UBND huyện sớm có kế hoạch giải quyết vấn đề này”.

Nỗi buồn tôm chết và nỗi lo không nơi neo đậu luôn hiển hiện với ngư dân ở Vũng Rô.

Cùng chung nỗi lo, ông Trương Thái Hùng - Chủ tịch UBND xã Vạn Thạnh cho biết: “Vừa rồi đã có tình trạng lồng bè ở Vũng Rô kéo về Đầm Môn để nuôi trồng, nhưng chúng tôi lập tức ngăn chặn và xử phạt. Thời gian tới, cần có sự phối hợp chặt chẽ hơn nữa giữa ngành chức năng và chính quyền địa phương, bởi thời điểm giải tỏa ở Vũng Rô đã cận kề nên chắc chắn tình hình sẽ còn phức tạp. Hiện Đầm Môn có quá nhiều lồng bè, mật độ nuôi trồng dày đặc, nếu phát sinh thêm lồng nuôi mới, nguy cơ dịch bệnh sẽ càng cao”. Nỗi lo về việc di dời lồng bè từ Vũng Rô giờ không còn của riêng ai. Thế nhưng, để cân bằng được quyền lợi của các ngư dân là điều không dễ. Ngư dân ở Phú Yên không được kéo lồng bè đến Vạn Ninh để nuôi trồng là điều dễ hiểu. Còn mấy chục hộ dân ở Vạn Ninh đã nuôi tôm, cá ở Vũng Rô cả chục năm nay, giờ bị trả về địa phương thì phải giải quyết ra sao? Hàng chục tỷ đồng của ngư dân đang đi nuôi trồng ở ngoại tỉnh sẽ có nguy cơ tan theo bọt nước nếu chúng ta không có hướng giải quyết. Thời hạn cuối cùng để giải tỏa lồng bè ở Vũng Rô gần đến, UBND huyện Vạn Ninh cần sớm có phương án để xử lý tình trạng này một cách hài hòa nhất.

Ông Lê Văn Trúc - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên: “Tạm thời chấp nhận cho các doanh nghiệp và hộ gia đình nuôi thủy sản sử dụng mặt nước đến hết vụ nuôi, nhưng thời gian di dời muộn nhất phải kết thúc trước ngày 31-10-2013, đặc biệt là ngoại tỉnh. Các hộ nuôi phải tự tháo dỡ hoặc di chuyển lồng bè để hoàn trả mặt nước cho Cảng Vũng Rô mà không có bất kỳ một khoản bồi thường nào. Dân địa phương nào về lại địa phương đó, việc nơi nuôi trồng mới có chấp nhận cho họ nuôi hay không phụ thuộc vào chủ tịch các huyện, UBND tỉnh Phú Yên không giải quyết”.

Ông Trần Kim Bảo - Phó Chủ tịch UBND huyện Vạn Ninh: “Chúng tôi cương quyết không cho lồng bè địa phương khác kéo về địa phận huyện Vạn Ninh neo đậu để nuôi trồng. Tất cả các điểm NTTS ở Vạn Ninh nay đã quá tải. Nếu để cho những hộ nuôi ở Vũng Rô kéo về dễ xảy ra tình trạng tranh giành mặt nước, phá vỡ quy hoạch nuôi trồng và nguy cơ dịch bệnh. Đối với những ngư dân là người Vạn Ninh đang nuôi ở Vũng Rô chúng tôi sẽ cho thống kê lại rồi tìm hướng giải quyết”.

Đình Lâm

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005