Tìm giải pháp nâng cao chất lượng cá ngừ

Trước tình hình chất lượng cá ngừ xuất khẩu của Việt Nam đang giảm sút mạnh, có nguy cơ mất thương hiệu trên thị trường thế giới, Bộ NN-PTNT vừa đưa ra hướng dẫn kỹ thuật và phương pháp thu câu, xử lý, sơ chế, bảo quản cá ngừ khai thác bằng nghề câu, đồng thời xây dựng và chuẩn bị triển khai đề án thí điểm tổ chức khai thác, thu mua, chế biến, tiêu thụ cá ngừ theo chuỗi.

NHIỀU TỒN TẠI

Theo Tổng cục Thủy sản (Bộ NN-PTNT), thời gian gần đây, số lượng tàu hành nghề câu tay kết hợp ánh sáng đèn cao áp để đánh bắt cá ngừ tăng nhanh. Hiện cả nước có khoảng 3.455 tàu chuyên khai thác cá ngừ, nhưng đã có hơn 1.200 tàu hành nghề câu tay kết hợp ánh sáng đèn cao áp. Riêng tỉnh Bình Định có khoảng 1.035 tàu hoạt động bằng nghề này. Từ cuối năm 2011, nghề câu tay kết hợp ánh sáng đèn cao áp xuất phát từ một số ngư dân ở tỉnh Bình Định hành nghề chụp mực bốn tăng gong. Đây là một nghề mới phát sinh, chưa có trong danh mục nghề khai thác thủy sản ở nước ta. Ngư dân Hồ Thanh Tân ở huyện Hoài Nhơn (Bình Định), cho biết: “Hiện nay hầu hết các tàu câu cá ngừ truyền thống ở tỉnh Bình Định đều chuyển sang nghề mới này, trung bình mỗi chuyến biển, một tàu có thể đánh bắt từ 50 đến 140 con cá ngừ (tương đương khoảng 2 đến 7 tấn) và khoảng 1 tấn mực. Nghề mới này chi phí mua ngư lưới cụ rất thấp, thời gian đánh bắt được rút ngắn còn khoảng từ 10 đến 15 ngày, số lượng thuyền viên cũng giảm còn khoảng 4 người; chi phí nhiên liệu giảm còn 1/3 so với trước, kỹ thuật câu thì đơn giản. Tuy giá bán chỉ bằng 1/3 hoặc 1/2 giá cá ngừ câu vàng, nhưng nhờ số lượng nhiều nên thu nhập tăng 2 đến 3 lần so với trước đây”.

Theo Tổng cục Thủy sản, cá ngừ câu tay kết hợp ánh sáng đèn cao áp chất lượng không đạt để ăn tươi, do đó giá cá cũng giảm từ 60 đến 70% so với năm 2012.

Do ảnh hưởng giá cá ngừ câu tay kết hợp ánh sáng đèn cao áp nên giá cá ngừ chất lượng cao khai thác bằng nghề câu vàng truyền thống cũng giảm từ 30% đến 40%. Ông Phạm Ngọc Tuấn, Phó cục trưởng Cục Khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản (Bộ NN-PTNT), cho biết: “Đa số cá ngừ câu tay kết hợp ánh sáng đèn cao áp có chất lượng rất thấp, thịt cá bị chua, độ đàn hồi kém. Nguyên nhân là do khi khai thác bằng ánh sáng của đèn cao áp, cá được bắt lên từ độ sâu lớn, trong thời gian ngắn, bị thay đổi đột ngột về áp suất, nhiệt độ và cá vùng vẫy mạnh dẫn đến hiện tượng tự phát sinh Axitlatic và độc tố Histamin, dẫn đến hủy cơ thịt cá. Tuy nhiên, do sản lượng khai thác của nghề câu tay kết hợp ánh sáng đèn cao áp đạt hiệu quả cao nên số lượng tàu chuyển sang nghề này hiện không thể kiểm soát, dẫn đến khả năng khai thác quá mức làm suy giảm nguồn lợi thủy sản”.

Hiện nay, cá ngừ của Việt Nam đã thâm nhập sâu vào thị trường thế giới, thế nhưng nghề khai thác cá ngừ vẫn còn ở quy mô nhỏ, tự phát, kỹ thuật khai thác chế biến còn mang tính thủ công, khai thác bất chấp mùa vụ, kích cỡ. Theo Tổng cục Thủy sản, hiện nay hoạt động thu mua cá ngừ còn manh mún, hoạt động chế biến, xuất khẩu không ổn định, còn lệ thuộc vào các thị trường xuất khẩu. Công nghệ bảo quản sản phẩm sau thu hoạch không đúng quy trình kỹ thuật, vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm chưa được quan tâm đúng mức. Vai trò quản lý nhà nước trong hoạt động này còn hạn chế, chưa kiểm soát được sản lượng, chất lượng cá ngừ; chưa có cơ chế, chính sách, kế hoạch quản lý đối với nghề này. Hoạt động khoa học, khuyến ngư triển khai quá ít; các tiêu chuẩn chất lượng, công nghệ bảo quản, chế biến cá chưa được ban hành. Cơ sở hậu cần dịch vụ nghề cá cũng như nguồn nhân lực phục vụ hoạt động này chưa đáp ứng nhu cầu để phát triển thành ngành công nghiệp cá ngừ hiệu quả và bền vững.

Cũng theo Tổng cục Thủy sản, hiện công tác dự báo ngư trường, nguồn lợi và diễn biến thị trường đối với cá ngừ chưa chính xác và kịp thời; thiếu cơ chế chính sách về quản lý hoạt động khai thác, thu mua, chế biến và xuất khẩu. Tàu thuyền và phương tiện khai thác, bảo quản sản phẩm còn lạc hậu; ngư dân chưa được đào tạo về kỹ thuật khai thác, bảo quản sản phẩm, sử dụng các thiết bị phục vụ khai thác và bảo quản sản phẩm cá trên tàu. Thêm vào đó, ý thức của ngư dân về bảo vệ nguồn lợi thủy sản, môi trường, hợp tác trong tổ chức sản xuất chưa cao…

LÀM LỒNG RỘNG CÁ

Thời gian qua, chất lượng cá ngừ của Việt Nam xuất khẩu ngày càng giảm sút, có nguy cơ mất thương hiệu trên thị trường thế giới. Để đảm bảo chất lượng, xây dựng lại uy tín, Bộ NN-PTNT đã có hướng dẫn kỹ thuật và phương pháp thu câu, xử lý, sơ chế, bảo quản cá ngừ khai thác bằng nghề câu. Theo đó, đối với nghề câu tay kết hợp ánh sáng đèn cao áp phải ưu tiên sử dụng lưỡi câu vòng để tránh cá bị tuột lưỡi câu, thực hiện phương pháp thu câu chậm. Trước hết thu ngắn dây triên và thẻo câu khoảng 50%, cố định dây triên vào phao bù, đồng thời dịch chuyển ngay phao bù ra xa tàu để tránh rối các dây triên khác, ngâm câu khoảng 60 phút để cá phục hồi cơ thịt rồi mới thu câu đưa cá lên tàu.

Ông Lê Văn Hồng, Giám đốc Công ty TNHH Bá Hải, đưa ra biện pháp: “Thay vì thu câu chậm và tránh trường hợp cá bị tuột khỏi lưỡi câu, các chủ tàu câu nên làm một lồng để rộng cá phục hồi cơ thịt, sau đó mới đưa lên tàu sơ chế, bảo quản. Tuy nhiên, phương pháp rộng cá bằng lồng rất tốn kém và gặp nhiều khó khăn khi sóng to, biển động…”. Trong khi đó, ông Phan Thuẩn, Chủ tịch Nghiệp đoàn nghề cá phường 6 (TP Tuy Hòa) phân vân: Việc tổ chức thu câu chậm hoặc phương pháp rộng cá bằng lồng thì ngư dân có thể làm được, nhưng giá thu mua cá có đáp ứng đủ công sức và vốn đầu tư mà ngư dân bỏ ra hay không?.

Liên quan đến vấn đề này, theo ông Đào Hồng Đức, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản, ngư dân và chính quyền các địa phương có liên quan đến khai thác, thu mua, chế biến và xuất khẩu cá ngừ cần sớm khắc phục những tồn tại và khó khăn như đã nêu ở trên. Có như vậy thì nghề câu cá ngừ đương nhiên sẽ phát triển bền vững.

Tổng cục Thủy sản đã xây dựng và chuẩn bị triển khai đề án thí điểm tổ chức khai thác, thu mua, chế biến, tiêu thụ và sản xuất cá ngừ theo chuỗi. Mục tiêu là đến năm 2020 cơ bản hoàn thành việc tổ chức lại sản xuất trong khai thác cá ngừ theo hướng hiệu quả, hiện đại, bền vững với cơ cấu nghề, số lượng, chất lượng, phương tiện phù hợp với nguồn lợi, ngư trường nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, cải thiện thu nhập, điều kiện làm việc của ngư dân; xây dựng thương hiệu, phát triển thị trường, hướng đến phát triển thành ngành công nghiệp cá ngừ hiệu quả và bền vững.

ANH NGỌC

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005