Vực dậy nghề nuôi cá tra

Nghề nuôi, chế biến và xuất khẩu cá tra là một trong những thế mạnh của vùng ĐBSCL, song nghề cá đang lâm vào ngõ cụt khi khó khăn chồng chất, đặc biệt giá cá tra nguyên liệu khoảng 2 năm nay ở mức thấp khiến người nuôi lỗ nặng buộc phải bỏ nghề hàng loạt. Vực dậy nghề cá tra đang là vấn đề cấp bách đặt ra.

Người nuôi rơi... xuống vực !

Bà Đinh Thị Hường, ở thị xã Hồng Ngự (Đồng Tháp) cho biết, vụ này nhờ chăm sóc chu đáo nên hầm cá không xảy ra dịch bệnh, tỷ lệ hao hụt ít, chất lượng cá tốt, trọng lượng bình quân từ 850-900 gram/con. Mặc dù cá đẹp, nhưng các nhà máy chỉ mua với giá 21.000 đồng/kg, trong khi giá thành là 23.000 đồng/kg, vừa bán 700 tấn lỗ hơn 1 tỉ đồng. Ông Nguyễn Văn Mách, ở xã Tân Thành, huyện Lai Vung (Đồng Tháp), lo lắng: “Dân nuôi cá tra tiếp tục lao xuống vực bởi giá giảm mạnh và khó tiêu thụ. Hiện hầm cá hơn 150 tấn tới kỳ thu hoạch nhưng không biết bán cho ai. Kêu doanh nghiệp uy tín thì họ kỳ kèo giá thấp, còn những doanh nghiệp nhỏ chấp nhận mua giá nhỉnh hơn nhưng thiếu nợ lâu nên người nuôi không dám bán ?”.

Kéo chúng tôi ra hầm cá vừa thu hoạch xong, ông Võ Văn Hải, ở phường Thuận An, huyện Thốt Nốt (TP.Cần Thơ), tâm sự: “Nhờ mối mang lâu năm, cộng với cá đẹp nên nhà máy chịu mua giá 21.700 đồng/kg. Tuy nhiên, tính ra vẫn lỗ hơn 1.000 đồng/kg; lỗ hoài khiến dân nuôi cá không cầm cự nổi”. Ở phường Thuận An số hộ bỏ nghề cá chiếm từ 80 - 90%. Theo ông Nguyễn Trạng Sư, Phó Chủ tịch UBND huyện Hồng Ngự (Đồng Tháp), vùng nuôi cá tra Hồng Ngự nổi tiếng ngày nào, bây giờ vắng lặng. Hơn 30% hộ chia tay với cá tra chuyển sang nuôi cá lóc, nhiều hộ còn lại làm nghề khác hoặc giảm sản lượng nuôi cá tra do “càng nuôi càng lỗ”. Tương lai cá tra chưa biết về đâu ?

Cần liên kết “4 bên”

Thống kê của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), trong quý I/2013, kim ngạch xuất khẩu cá tra đạt 388,4 triệu USD, giảm 8,7% so cùng kỳ năm ngoái, trong đó thị trường chính EU giảm tới 15,3%; Mỹ giảm 11,7%, các thị trường khác giảm 9,2%. Lạc quan nhất là thị trường Brazil tăng 49%, Arập Xêut tăng 7,1%, ASEAN tăng 8,3%... Bộ Công thương nhìn nhận, xuất khẩu cá tra tiếp tục đối mặt với nhiều thách thức mới về thị trường, rào cản kỹ thuật dựng lên ở nhiều nước, Mỹ tăng thuế chống bán phá giá; nguồn vốn phục vụ sản xuất và xuất khẩu gặp khó, trong khi giá cá nguyên liệu thấp kéo dài khiến người nuôi không còn khả năng cầm cự…

Trong lần làm việc với các tỉnh, thành ĐBSCL vào tháng 3-2009, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng giao cho Bộ NN&PTNT xây dựng đề án phát triển cá tra theo hướng xác định là sản phẩm đặc thù của vùng ĐBSCL, đưa cá tra trở thành ngành xuất khẩu chủ lực của đất nước. Thủ tướng cũng giao cho các bộ, ngành chức năng xây dựng cơ chế, chính sách phát triển cá tra; xây dựng thương hiệu cá tra Việt Nam trên thương trường quốc tế… Cố gắng của các ngành chức năng là mới đây thành lập xong Hiệp hội Cá tra Việt Nam, song mọi nỗ lực để vực dậy nghề cá vẫn còn rất khó. Bà Trương Thị Lệ Khanh, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Vĩnh Hoàn cho rằng, cần nhanh chóng đầu tư thay đổi nguồn cá tra giống đang thoái hóa trầm trọng. Song song đó, phải có những quy định ràng buộc nhằm liên kết giữa người nuôi với doanh nghiệp; cũng như giữa các doanh nghiệp với nhau. Nếu không liên kết, không giải quyết ổn thỏa bài toán hài hòa lợi ích giữa các bên thì rất khó phát triển. Ông Lê Vĩnh Tân, Bí thư Tỉnh ủy Đồng Tháp xác định, cá tra là sản phẩm thế mạnh của tỉnh. Để đưa nghề cá vượt qua khó khăn, tỉnh đang đề nghị doanh nghiệp chế biến xuất khẩu gắn với người nuôi, nhằm xóa dần tình trạng nuôi nhỏ lẻ, tự phát. Sản xuất và tiêu thụ cá tra tới đây phải theo hợp đồng rõ ràng, và có sự phân chia lợi nhuận hợp lý để cùng phát triển.

Liên kết 4 bên là mô hình mới để vực dậy nghề cá tra.

Theo ông Hồ Văn Vàng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Cá tra Việt Nam, cần phải làm nhiều giải pháp để vực dậy nghề cá. Siết chặt quy hoạch, quản lý theo hướng không tăng diện tích, sản lượng, mà tập trung đầu tư nâng chất lượng, giá trị. Kiểm tra nghiêm ngặt chất lượng cá tra trước khi xuất khẩu, doanh nghiệp nào chế biến sản phẩm kém, tỷ lệ mạ băng cao… cần xử lý mạnh tay để tránh ảnh hưởng uy tín cá tra Việt Nam trên trường quốc tế. Ông Phạm Văn Bên, Giám đốc DNTN Thức ăn Cỏ May cho rằng, gần đây các doanh nghiệp ùn ùn đầu tư vùng nguyên liệu, nhưng thực tế hiệu quả không cao do không quản lý xuể dẫn đến thất thoát, hao hụt nhiều, chi phí giá thành cao, ngược lại người nuôi thì khốn đốn vì doanh nghiệp hạn chế mua cá của dân, cuối cùng hai bên đều thiệt. Để ổn định nghề cá, ông Bên đưa ra mô hình liên kết giữa “người nuôi - doanh nghiệp sản xuất thức ăn - doanh nghiệp xuất khẩu cá tra - ngân hàng”. Theo đó, doanh nghiệp xuất khẩu cá tra đứng ra làm “chủ xị” liên kết với người nuôi hình thành vùng nuôi lớn; doanh nghiệp sản xuất thức ăn cung cấp thức ăn cho người nuôi thông qua hợp đồng với doanh nghiệp xuất khẩu; ngân hàng cung ứng vốn qua hợp đồng giữa doanh nghiệp xuất khẩu cá tra với doanh nghiệp thức ăn và người nuôi. Khi tới kỳ thu hoạch thì người nuôi phải bán toàn bộ sản phẩm cho doanh nghiệp xuất khẩu. Cái lợi của mô hình này là, người dân chỉ cần nuôi gia công nhưng đảm bảo đầu ra và lời khoảng 2.000 đồng/kg; doanh nghiệp xuất khẩu có nguồn nguyên liệu ổn định, chất lượng và giá đầu vào biết trước, nhằm dễ dàng trong việc đàm phán hợp đồng với nước ngoài; doanh nghiệp thức ăn bán được nhiều sản phẩm, trong khi ngân hàng cho doanh nghiệp vay vốn đúng địa chỉ và có tài sản thế chấp rõ ràng… Ông Bên cho rằng, cần có cơ quan chức năng đứng ra làm đầu mối để gắn kết “4 bên” lại với nhau thì những khó khăn của cá tra hiện nay sẽ được tháo gỡ ổn thỏa.

NGUYỄN PHÚ

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005