Hà Tĩnh: Buồn - vui nghề nuôi ngao

Sau một thời gian được du nhập vào tỉnh Hà Tĩnh, nghề nuôi ngao thương phẩm sớm khẳng định được ưu thế trong các loại hình nuôi trồng thủy sản. Cũng trong ngần ấy thời gian, nghề nuôi ngao trên địa bàn đã bộc lộ không ít hạn chế, từ việc lựa chọn nguồn giống, ươm nuôi, khai thác, tiếp thị đến tiêu thụ…

Mở hướng thoát nghèo

Có mặt tại làng ngao Mai Lâm (xã Mai Phụ - Lộc Hà - Hà Tĩnh) vào đúng mùa thu hoạch, chúng tôi phần nào hiểu được những câu chuyện vui buồn của nghề nuôi ngao. Nhớ lại thời điểm ngao được du nhập vào địa bàn, Phó Chủ tịch UBND xã Mai Phụ Phạm Trọng Hợp chia sẻ: "Phát huy thế mạnh tự nhiên của vùng cửa biển và hiệu quả kinh tế do nuôi ngao nên chỉ trong một thời gian ngắn, bà con ở Mai Phụ đã tập trung nguồn lực, khoanh bờ, ngăn thửa, cải tạo chất đất, mở rộng diện tích nuôi trồng. Từ một vài ha nuôi nuôi thử nghiệm ban đầu, đến nay, Mai Phụ đã có 100 ha nuôi ngao thương phẩm, thu hút sự tham gia của hàng trăm hộ. Nuôi ngao thương phẩm thực sự trở thành cánh cửa thoát nghèo chính đáng cho nhiều hộ dân".

Nhờ nuôi ngao thương phẩm, nhiều hộ gia đình ở Mai Phụ (Lộc Hà) đã thoát nghèo, vươn lên làm giàu chính đáng. Ảnh TL

Theo anh Nguyễn Văn Việt - một trong những người tiên phong du nhập, phát triển nghề nuôi ngao ở Mai Phụ, ngao là loại động vật nhuyễn thể dễ nuôi, chỉ cần cải tạo đất, chọn vị trí nuôi phù hợp rồi thả con giống chứ không phải cho ăn. “Từ 16 kg giống ngao Bến Tre ban đầu, đến nay, tôi đã mở rộng diện tích 17 ha. Bình quân mỗi năm doanh thu của trang trại đạt 4 tỷ đồng, trừ chi phí, lãi gần 2 tỷ đồng”, anh Việt cho hay.

Nhận thấy hiệu quả kinh tế từ nuôi ngao, nhiều hộ dân ở Mai Phụ đã biết liên kết lại với nhau, mở rộng quy mô sản xuất. HTX nuôi trồng thủy sản và dịch vụ môi trường Hùng Thuận ra đời như một xu thế tất yếu của phát triển. Với 20 xã viên, HTX Hùng Thuận hiện đang làm chủ 37 ha ngao Bến Tre, 4 ha tôm, cua, hàu, 4 bè cá lồng và lấn sân kiêm thêm dịch vụ vệ sinh môi trường trên địa bàn xã. Nhờ biết tổ chức sản xuất, đầu tư máy móc, phương tiện phục vụ cho hoạt động SXKD nên HTX sớm “ăn nên làm ra”, với thu nhập từ 7 – 8 triệu đồng/tháng/xã viên.

Bấp bênh nguồn giống...

Trong muôn vàn câu chuyện kể về cái khó của nghề nuôi ngao, theo trăn trở của bà con, khó khăn lớn nhất mà người nuôi ngao đang gặp phải đó là việc xây dựng khâu liên kết giữa phát triển nguồn giống, nuôi thương phẩm và tổ chức tiêu thụ sản phẩm.

Ông Nguyễn Hồng Thanh – Xóm trưởng xóm Mai Lâm (Mai Phụ) cho rằng, khi diện tích nuôi ngao được mở rộng cũng là lúc phong trào nuôi ngao ở Lộc Hà phải đối mặt với vấn đề thiếu giống. Nguồn ngao giống từ tự nhiên ngày một cạn kiệt, các hộ nuôi phải mua con giống từ các tỉnh Cà Mau, Bến Tre, Tiền Giang, Sóc Trăng thông qua khâu ương nuôi trung gian của các trại nuôi ở Thái Bình, Nam Định. Do đường xa, lại mất nhiều công đoạn vận chuyển nên giá ngao giống được đẩy lên rất cao. Mặt khác, do không tiếp cận được nguồn giống chính gốc nên người nuôi ngao ở đây luôn bị đẩy vào thế bị động, lệ thuộc vào sự bất ổn của thương lái. Nhiều hộ nuôi nhập con giống về do vận chuyển xa, khi thả ngao chết nhiều, ảnh hưởng tới năng suất cũng như chất lượng sản phẩm.

Đìu hiu bãi ngao mùa thu hoạch

Điều đáng nói là mặc dù ở tỉnh ta đã có trại ngao giống, nhưng người nuôi vẫn phải nhập giống từ các tỉnh phía Bắc. Theo lý giải của các hộ nuôi, Trại giống ở Xuân Thành (Nghi Xuân) chỉ ương đến giai đoạn ngao tấm (2 - 3 vạn con/kg), mà loại giống này quá nhỏ, không thích ứng được với điều kiện bãi nuôi trên địa bàn. Để thả xuống các bãi nuôi, kích thước con giống phải bằng cúc áo (400 – 500 con/kg), tức là thêm một công đoạn ương nuôi nữa.

Anh Nguyễn Bá Nghĩa - chủ trại ương giống Xuân Thành cho biết, trại giống có khả năng cung cấp khoảng 600 triệu con ngao giống (đáp ứng 20 - 30% nhu cầu trên địa bàn), song, do không có bãi ương nuôi nên chỉ thực hiện được công đoạn ương nuôi ban đầu, sau đó bán cho các trại giống ở ngoài Bắc tiếp tục ương nuôi và phân phối trở lại cho các hộ nuôi trên địa bàn. “Với kinh nghiệm nhiều năm làm việc, hợp tác với các trung tâm, viện nghiên cứu thủy sản trong nước, chúng tôi đủ trình độ, kỹ thuật để thực hiện tất cả các công đoạn ương nuôi ngao giống nếu được tạo điều kiện xây dựng các bãi ương nuôi” - kỹ sư Nguyễn Bá Nghĩa khẳng định.

Rõ ràng, việc thiếu liên kết, không xây dựng được chu trình sản xuất ngao từ nguồn giống, ương nuôi, khai thác, tiếp thị đến tiêu thụ, không những làm giảm lợi ích kinh tế của trại sản xuất ngao giống do phải bán “lúa non”. Quan trọng hơn, người nuôi trồng không có cơ hội tiếp cận với nguồn giống ngay tại địa phương, điều đó đồng nghĩa nghĩa với việc chất lượng nguồn giống không được đảm bảo trong khi chi phí sản xuất được đội lên.

... và bí đầu ra

Trong khi bài toán về nguồn cung ngao giống chưa được giải quyết thì người nuôi ngao lại tiếp tục chật vật tìm đầu ra cho sản phẩm. Theo thông lệ, từ tháng 8 năm trước đến tháng 2 năm sau là thời điểm thương lái thu mua ngao để xuất sang Trung Quốc. Thời điểm này năm ngoái, xe chuyện dụng nườm nượp nối đuôi nhau về Mai Phụ “ăn hàng”. Ngao xuất bãi bao nhiêu được thu mua bấy nhiêu. Tuy nhiên, năm nay, thị trường Trung Quốc bỗng dưng đóng cửa, thương lái từ chối thu mua ngao số lượng lớn, làm tồn đọng hàng trăm tấn ngao thương phẩm trên các bãi nuôi.

Dù xót của nhưng để có tiền trả nợ ngân hàng và huy động vốn để tái sản xuất nên nhiều gia đình đành ngậm ngùi bán với giá rẻ, thấp hơn rất nhiều so với năm ngoái (giá ngao thịt mua tại bãi hiện chỉ còn 15.000 - 20.000 đồng/kg, trong khi thời điểm này năm ngoái giá từ 30.000 - 35.000 đồng/kg).

Thị trường Trung Quốc đóng cửa, người nuôi ngao chất vật tìm đầu ra trên thị trường nội địa

HTX nuôi trồng thủy sản và vệ sinh môi trường Hùng Thuận là đơn vị chiếm gần ½ diện tích nuôi ngao ở Mai Phụ, với 37 ha. Chủ nhiệm HTX Lê Xuân Hùng cho biết, hiện nay, tại các bãi nuôi của HTX đang tồn đọng gần 300 tấn ngao thương phẩm. Đưa mắt nhìn về phía bãi ngao, anh Hùng than thở: “Bỏ vào đây hơn 11 tỷ đồng, đến lúc thu hoạch lại bị tắc đầu ra. Thêm 1 ngày bán chậm là thêm lỗ, vì hàng ngày vẫn phải trả công cho người trông coi, rồi tiền lãi, nếu bán chậm, ngao quá lứa, không kịp thả giống cho vụ mới, còn thiệt hại hơn. Ngao rớt giá khiến cho thu nhập của người làm nghề cào ngao cũng giảm một nửa, nếu trước đây, một ngày công của người cào ngao khoảng 170.000 đồng, nay chỉ còn 80.000 đồng".

Không tìm được đầu ra cho sản phẩm, người nuôi ngao đang lâm vào tình cảnh dở khóc, dở cười, ngao thì ế ẩm trên bãi, lãi ngân hàng đến hạn thì phải trả. Anh Nguyễn Văn Hùng (xóm Mai Lâm) cho biết, mùa ngao năm nay, anh đầu tư 200 triệu tiền giống, gia đình chỉ xoay xở được một nửa, số còn lại vay ngân hàng. Đến hạn một năm nhưng không trả được tiền vay nên gia đình phải xin đảo khế...

Lời kết

Hướng đi tuy rõ, nhưng người nuôi ngao đang chịu “thiệt đơn, thiệt kép” do phải chấp nhận nguồn giống trôi nổi với giá cao, trong khi đầu ra bấp bênh. Thiết nghĩ, trong điều kiện khó khăn như hiện nay, khi hầu hết nhà bà con nông dân còn nghèo, còn thụ động trong sản xuất thì các cấp chính quyền cần có chính sách hỗ trợ bà con về kỹ thuật, lãi suất. Về lâu dài, cần xây dựng chiến lược sản xuất bằng việc quy hoạch vùng ương nuôi, xây dựng thương hiệu, kết nối với những thị trường ổn định, gắn sản xuất với chế biến.

NGÔ TUẤN

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005