Vụ kiện chống trợ cấp với tôm của VN: Thêm khó cho doanh nghiệp

Mới đây, Cơ quan Thương mại quốc tế Mỹ (US-ITC) kết luận việc trợ cấp cho ngành tôm nuôi của VN có gây thiệt hại về kinh tế đối với ngành chế biến tôm nội địa Mỹ.

Ngay lập tức, Bộ Thương mại Mỹ (DOC) đã lựa chọn hai bị đơn bắt buộc và thêm bốn nội dung mới để điều tra.

Dù khẳng định VN có đầy đủ bằng chứng chứng minh những cáo buộc trên là sai, nhưng Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản VN (VASEP) cho rằng diễn biến của vụ kiện sẽ gây khó khăn cho doanh nghiệp trong bối cảnh họ đang phải chịu mức thuế của vụ kiện chống bán phá giá.

Những cáo buộc vô lý

Hai bị đơn bắt buộc mà DOC chọn trong vụ kiện này là Công ty cổ phần thủy sản Minh Phú và Công ty cổ phần Nha Trang Seafoods. Đây là hai trong số những công ty xuất khẩu tôm lớn nhất trong khoảng 40 doanh nghiệp VN đang xuất khẩu vào thị trường Mỹ. Tất cả doanh nghiệp trên đều đang phải chịu thuế chống bán phá giá (với thuế suất gần 1%). Nếu phải chịu một mức thuế chống trợ cấp (theo cáo buộc dao động từ 1,54-12%) thì họ sẽ phải chịu cảnh “thuế chồng thuế” và là một gánh nặng rất lớn đối với các doanh nghiệp xuất khẩu tôm trong thời gian tới.

Sự việc bắt đầu từ ngày 28-12-2012, khi Liên minh công nghiệp tôm vùng Vịnh Mỹ (COGSI) đệ đơn kiện lên DOC đối với tôm nhập khẩu từ bảy nước, trong đó có VN, do “nghi ngờ” ngành tôm của những nước này nhận được các khoản trợ cấp không chính đáng từ chính phủ. Luật sư Ngô Quang Thụy, người tư vấn thường xuyên cho các doanh nghiệp thủy sản trong các vụ kiện phòng vệ thương mại, cho biết thời điểm khởi kiện lần này diễn ra không bình thường vì năm vừa qua xuất khẩu tôm VN vào Mỹ giảm 18,6% do gặp nhiều khó khăn vì phải cạnh tranh về giá với các nước xuất khẩu khác như Ecuador và Thái Lan. “Nay thêm vụ kiện chống trợ cấp này nữa, các doanh nghiệp thủy sản lại gánh thêm nhiều khó khăn, có thể họ sẽ phải điều chỉnh kế hoạch sản xuất kinh doanh và phương thức thanh toán” - ông Thụy nói.

Còn theo VASEP, vụ kiện này là một hình thức cạnh tranh không lành mạnh và thiếu cơ sở. Hiện ngành khai thác tôm của Mỹ chỉ đáp ứng khoảng 10% nhu cầu tiêu thụ tôm của nước này, 90% còn lại phụ thuộc nhập khẩu. Vì vậy việc COGSI đại diện cho số ít 10% nguồn cung cấp tôm tại Mỹ khởi xướng vụ kiện chống lại tôm nhập khẩu là bất hợp lý. Cáo buộc của COGSI liên quan đến giá của hai loại sản phẩm là tôm khai thác trong nước và tôm nuôi nhập khẩu đã thể hiện rõ sự so sánh và lập luận thiếu logic và cơ sở khoa học.

“Tôm nuôi và tôm khai thác là hai sản phẩm hoàn toàn khác nhau, điều kiện sản xuất khác nhau, chất lượng và đối tượng tiêu dùng khác nhau, vì vậy không cần và không thể cạnh tranh với nhau trên thị trường và trở thành đối tượng kiện nhau” - ông Hòe cho biết. Do đó, quyết định điều tra của DOC là một quyết định không công bằng, là biện pháp đánh thuế hai lần và gây ảnh hưởng rất lớn tới đời sống của hơn 600.000 nông dân, người làm chế biến tôm VN.

Doanh nghiệp Mỹ cũng phản đối

Theo VASEP, VN có đầy đủ chứng cứ để chứng minh những cáo buộc đã có và mới bổ sung là không đúng nhưng sẽ tốn thời gian. Hai nội dung điều tra căn bản là có chính sách trợ cấp hay không và nếu có thì bản thân các doanh nghiệp có nhận chính sách đó hay không. Vấn đề này phụ thuộc phần lớn vào giải đáp của các cơ quan chính phủ, đặc biệt là Cục Quản lý cạnh tranh. VASEP và các doanh nghiệp là bị đơn bắt buộc đã có những bước chuẩn bị như thuê các luật sư có kinh nghiệm để đại diện tham gia vụ kiện, vận động chính sách đối với các hiệp hội và Chính phủ Mỹ để tranh thủ sự ủng hộ.

Diễn biến vụ kiện

* Ngày 28-12-2012, COGSI đệ đơn kiện lên DOC.

* Ngày 15-1-2013, đại diện chính phủ hai nước đã có buổi tham vấn tại DOC.

* Ngày 18-1-2013, DOC tiến hành điều tra.

* Ngày 11-2-2013, DOC lựa chọn hai bị đơn bắt buộc, đồng thời thêm bốn nội dung điều tra mới.

* Tháng 4-2013 (dự kiến), DOC công bố kết quả sơ bộ.

Theo báo cáo từ các luật sư, bản thân các nhà nhập khẩu tôm của Mỹ cũng lên tiếng phản đối vụ kiện này. Trong phiên họp của đại diện luật sư bảy nước với Hiệp hội Thủy sản Mỹ chuẩn bị cho phiên điều trần với DOC vào ngày 17-12-2012, một công ty chế biến tôm lớn của Mỹ là Tamba Bay cũng bày tỏ ủng hộ các nước trong vụ kiện. Đại diện công ty này cho biết có sự khác biệt giữa tôm đánh bắt với tôm nuôi nên công ty này không ủng hộ COGSI. Việc nhập khẩu tôm không chỉ có lợi cho các nhà xuất khẩu mà cả với những nhà nhập khẩu và chế biến tôm của Mỹ. “Đây là một điểm mới mà theo các luật sư là có ý nghĩa tích cực, vì trong đa số trường hợp kiện tương tự chỉ những nhà nhập khẩu lên tiếng ủng hộ chứ không có nhà chế biến” - ông Hòe giải thích.

Còn theo ông Thụy, khác ở vụ kiện chống bán phá giá, trong vụ kiện chống trợ cấp vai trò của chính phủ và hiệp hội là cực kỳ quan trọng. Hiệp hội và chính phủ cần trao đổi thường xuyên với các luật sư, các hiệp hội thương mại ở nước nhập khẩu; trao đổi chia sẻ thông tin với các nhà nhập khẩu. Nếu trong giai đoạn điều tra các bị đơn bắt buộc chứng minh không tốt hoặc không hợp tác cung cấp số liệu và chứng từ đầy đủ cho DOC, thì dễ dẫn đến bị kết luận là có nhận trợ cấp hoặc bị áp dụng thông tin sẵn có bất lợi do nguyên đơn cung cấp. Trong trường hợp này, mức thuế chống trợ cấp sẽ cao và ảnh hưởng đến các doanh nghiệp khác không phải là bị đơn bắt buộc.

Ngay cả trường hợp xấu nhất xảy ra là có một mức thuế áp dụng thì theo ông Hòe, Mỹ cũng sẽ phải nhập khẩu tôm từ bảy nước mà họ kiện vì đây là những nước xuất khẩu tôm chủ yếu vào Mỹ. “Nếu tăng thuế thì người tiêu dùng Mỹ là người chịu thiệt thòi đầu tiên” - ông Hòe nhấn mạnh. Được biết, DOC sẽ xem xét các lô hàng xuất khẩu trong năm 2011, nếu có thuế sẽ áp dụng cho các lô hàng từ năm 2012 trở đi.

TRẦN VŨ NGHI - TRẦN MẠNH

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005