Ngành cá tra xuất khẩu: mong ngân hàng làm cổ đông

"Bây giờ chỉ còn một giải pháp là các ngân hàng ngồi lại để xem xét, chọn lựa, tham gia trực tiếp vô từng nhà máy như một cổ đông thực thụ", ông Dương Ngọc Minh, phó chủ tịch Hiệp hội chế biến và thủy sản Việt Nam (VASEP), Tổng giám đốc công ty cổ phần thủy sản Hùng Vương cho rằng chỉ có cách làm này mới cứu nổi ngành cá tra thoát khỏi khó khăn.

“Tại thời điểm này, theo thống kê có chưa đến 20% doanh nghiệp chủ động bằng vốn thực lực của mình nuôi cá, 80% còn lại phải sử dụng qua nhiều kênh như tín chấp, vay ngân hàng. Nhưng hai nguồn này đều đóng băng hết rồi, trông chờ vào ngân hàng chỉ là một giải pháp vì ngân hàng nghe đến ngành cá tra là sợ mất vía rồi", ông Minh nói.

Cho phá sản 30%, cứu 50% nhà máy

Cá tra nguyên liệu đưa vào nhà máy chế biến xuất khẩu.

Theo khảo sát của SGTT, ngay trong thời điểm này, số nhà máy chủ động bằng vốn thực lực nuôi cá, tạo ra nguyên liệu trong ngành cá tra có thể kể ra không quá 10 cái tên, còn lại phải dựa vào nguồn cá nuôi bên ngoài. Trong khi đó, nếu như năm 2011 trở về trước, sản lượng cá tra nguyên liệu phân bổ 70% nằm trong dân nuôi, 30% của doanh nghiệp, thì qua năm 2012, do giá cá nguyên liệu giảm, thua lỗ, cộng thêm tình hình tài chính khó khăn, nên tỷ lệ này đảo ngược lại. Để có cá sản xuất, doanh nghiệp phải bỏ vốn tự nuôi, nhưng có đến 80% số nhà máy hiện nay không đủ điều kiện vay vốn, bị ngân hàng kiểm soát chặt, không bơm vốn. Ông Úc Anh, một người cá tra ở cồn Tân Lộc, huyện Vĩnh Thạnh, Cần Thơ cho biết, trước đây gia đình ông tự bỏ vốn nuôi 5 hầm cá tra, sản lượng mỗi vụ lên đến cả ngàn tấn, nhưng mấy vụ gần đây không còn đủ sức nuôi nữa nên phải nuôi gia công cho công ty Sao Mai. Thế nhưng, vài tháng nay thi thoảng công ty giao thức ăn cũng bị đứt quảng, cá bỏ đói.

“Tình hình lúc này rất khó khăn, nhiều nhà máy thuê người dân nuôi gia công được một thời gian thì hết tiền đổ thức ăn. Cá bị bỏ đói, còn nhà máy với dân thì ôm nhau chết chùm” - ông Úc Anh nói.

Tình trạng xây ồ ạt nhà máy chế biến cá tra bắt đầu từ giai đoạn 2008 - 2009 bằng nguồn vốn từ gói hỗ trợ tín dụng của ngân hàng, nên ông Dương Ngọc Minh cho rằng, lúc này chỉ có ngân hàng mới giúp các nhà máy thoát khỏi khó khăn. Ông Minh thống kê trong ngành cá tra hiện nay được chia làm ba nhóm rõ rệt: nhóm A chỉ có khoảng 20% doanh nghiệp hoạt động hiệu quả (khoảng 10 nhà máy), có thị trường xuất khẩu, có vùng nuôi riêng, không bị mất vốn và cũng cần phải được ngân hàng tiếp tục bơm tiền để làm đầu tàu để kéo cả thị trường. Nhóm B, chiếm khoảng 50% nhà máy cũng có thị trường, có vùng nuôi nhưng bị hụt vốn lưu động, nên ngân hàng phải xem lại tình hình sản xuất kinh doanh của họ để tìm cách tháo gỡ. Cách làm tốt nhất hiện nay, theo ông, là ngân hàng phải chủ động tái cơ cấu lại bằng cách chuyển nợ thành vốn góp cổ phần để tham gia trực tiếp vào quản lý nhà máy.

“Ngân hàng đã trót đầu tư vô đây rồi, muốn hoàn lại vốn thì phải tham gia tái cơ cấu mạnh, tiếp tục bơm vốn vào. Và chỉ khi nào ngân hàng là cổ đông thì mới có trách nhiệm với doanh nghiệp, biết nhà máy gặp khó khăn ở chổ nào để mà tìm cách tháo gỡ và kiểm soát đồng vốn tốt hơn” - ông Minh đề nghị.

Còn đối với nhóm C, số lượng trên 30% nhà máy, ông Mình khẳng định tình hình hiện nay không còn cách nào cứu được, nên buộc phải chấp nhận cho phá sản. Theo ông, hầu hết số nhà máy nhóm này ra đời bằng vốn kích cầu giai đoạn 2008 - 2009. Khi doanh nghiệp xây nhà máy xong, đi vào hoạt động thì gặp đúng vào thời điểm không còn chính sách hỗ trợ lãi suất, phải vay lãi cao cộng với tình hình kinh tế thế giới rơi vào cuộc khủng hoảng, trong khi bản thân họ không có khách hàng, thị trường, chi phí đầu vào tăng, đầu ra cũng tăng, giá bán thì thấp nên bị vướng vào khó khăn. Thực tế, các nhà máy này gặp khó khăn từ hai ba năm nay, hiện lao động cũng đã tự tìm việc ở nhà máy khác nên việc cho phá sản, theo ông Minh cũng không gặp trở ngại gì lớn.

“Thật ra một số doanh nghiệp cá tra đã “chết” từ 2010 chứ không phải bây giờ mới “chết”. Năm đó doanh nghiệp phải mua giá nguyên liệu đầu vào lên tới 28.000 - 29.000 đồng/kg, nhưng bán ra có 3 USD đã lỗ ngay từ đó nên qua năm 2012 chỉ là cơ sở chín muồi để họ rơi vào khủng hoảng” - ông Minh nói thêm.

Chủ động nuôi cá bằng mọi nguồn lực

Mặc dù nêu giải pháp tái cơ cấu nhà máy, nhưng một số doanh nghiệp thừa nhận lúc này nếu có được ngân hàng bơm vốn thì trong ngắn hạn cũng không thể giải quyết tình hình thiếu cá nguyên liệu. Thời gian qua, do tình hình tín dụng bị thắt chặt nên lượng thức ăn đưa vào nuôi cá giảm khá mạnh. Nếu như năm ngoái, trung bình mỗi tháng nhà máy đưa ra thị trường khoảng 120 ngàn tấn thức ăn, thì nay chỉ còn 70 - 80 ngàn tấn. Hiện nay, ngoài dư nợ xấu ngân hàng, khoảng trên 9.000 tì (theo công bố ngân hàng Nhà nước), trong nội bộ ngành cá tra còn một khoản nợ dây chuyền khá lớn: nhà máy phải thanh toán nợ cho người nuôi cá, người nuôi cá lại nợ nhà máy thức ăn và các khoản khác...

“Diện tích thả mới là có, cá chưa đến lứa còn nhiều ở dưới ao nhưng chúng tôi đang gặp vấn đề lớn về vốn nên nhà máy không cung cấp thức ăn nữa” - giám đốc một doanh nghiệp xuất khẩu cá tra ở Cần Thơ thừa nhận.

Theo nhận định của Vasep, mặc dù tình hình kinh tế thế giới khó khăn, nhưng thị trường xuất khẩu cá tra trong năm 2013 vẫn ổn định. Đối với thị trường EU, mặc dù năm 2012 sản lượng xuất khẩu giảm, nhưng việc doanh nghiệp Việt Nam đạt chứng nhận nuôi trồng bền vững ASC, dự báo sẽ mở ra cơ hội xuất khẩu khả quan cho năm sau. Riêng đối với thị trường Mỹ, vừa qua cá tra Việt Nam xếp thứ 6/10 được ưa chuộng tại Mỹ nên tương lai có thể tăng sản lượng xuất khẩu vào thị trường này. Ông Trương Quang Đệ, tổng giám đốc công ty cổ phần thủy sản Việt Phú, Tiền Giang cho biết doanh nghiệp này chỉ bị hụt nguyên liệu cục bộ trong vài tuần đầu tháng 11.2012, từ đầu tháng 12 trở đi cá tự nuôi sẽ đáp ứng được công suất nhà máy. “Chúng tôi dự đoán thị trường xuất khẩu sẽ tốt trong năm sau nên đã chủ động mọi nguồn lực để đầu tư vào nuôi cá. Với diện tích nuôi sẳn có trong tay, Việt Phú hoàn toàn có thể chủ động nguyên liệu năm tới” - ông Đệ khẳng định như vậy.

Hiện nay, ngoài Hùng Vương có kế hoạch nuôi, chủ động nguyên liệu để có thể thu hồi 150 ngàn tấn cá tra từ tháng 12 đến tháng 6.2013, một số doanh nghiệp khác như Vĩnh Hoàn, Hùng Cá, Nam Việt, Việt An, Cửu Long cũng đầu tư vùng nuôi, tạo ra 70 - 80% sản lượng cho riêng mình. Tuy nhiên, số doanh nghiệp đầu đàn này khó có thể kéo cả ngành cá tra vực dậy nếu như ngân hàng không tham gia giải cứu khoảng 50% nhà máy còn lại.

“Tôi nghĩ tình hình hiện nay sẽ dẫn đến thực trạng số công nhân nghĩ việc hoặc làm việc không thường xuyên đến quý 1.2013 sẽ chiếm 40%. Vì muốn nói gì thì nói, cá nhiều hay ít phải cho ăn, mà thức ăn công nghiệp giảm 30% thì lấy đâu ra cá mà chế biến” - ông Minh dự báo thêm như vậy.

HOÀNG BẢY

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005