Cá tra, chấm dứt cảnh “thả trôi sản lượng”?

Mười tháng nay, giá cá tra xuất khẩu của Việt Nam cứ giảm, dù không phải chịu sự cạnh tranh khốc liệt nào từ bên ngoài.

Bán cá tra ở Cần Thơ. Ảnh: ĐT

Ông Nguyễn Ngọc Hải, chủ nhiệm HTX Thới An, TP Cần Thơ, từng nuôi gia công để tránh rủi ro, so sánh: “Giá thu vô của công ty là 23.000 - 23.500 đồng/kg cá theo hợp đồng là bằng với chi phí giá thành, do đó người nuôi bán trôi nổi 20.000 đồng/kg, làm sao không lỗ 3.000 - 4.000 đồng/kg."

Người nuôi gia công luôn trông chờ vào sản lượng để bù chi phí gia công bị kiểm soát. Nhưng giá cá xuất khẩu lại là câu chuyện khác.

Giám đốc một doanh nghiệp có 800 công nhân ở Trà Nóc khẳng định giá cá luôn xấu là do các tỉnh chạy đua đưa sản lượng lên cao, nhưng vẫn bao nhiêu thị trường ấy. Trong khi đó mức tiêu dùng ở các nước nhập khẩu lại giảm xuống.

Không kiểm soát được sản lượng và mỗi năm diện tích cứ tăng; người lỗ lã cứ treo ao và người “làm ăn được” cứ mở rộng diện tích nuôi. Các địa phương, ngay cả vùng nước lợ cho rằng cứ mở rộng diện tích là tốt.

Từ sau lần khủng hoảng do cá tra thừa cách đây năm năm, người nuôi cá nhỏ lẻ tự thu nhỏ, có sự thay đổi vị trí cũng như thứ hạng của các nhà đầu tư. Giai đoạn đầu, nhà đầu tư là chủ tiệm vàng, người có đất, có vốn ở nông thôn, nhưng sau khi số này thất bại thì nhà đầu tư là viên chức nhà nước, người của các công ty xây dựng vùng nguyên liệu, rồi cung ứng cho nhà máy; các nhà cung cấp thức ăn thủy sản nuôi - móc nối với nhà máy chế biến… khiến người nuôi cá nhỏ lẻ treo ao, nhưng thực ra số ao đó cũng sẽ được thuê mướn bởi những nhà đầu tư đang ăn nên làm ra. Dễ thấy nhất là số kinh doanh thức ăn thủy sản, nhanh chóng phất lên từ phong trào mạnh ai nấy nuôi cá.

Ai có tiền thì cứ nuôi, làm sao cấm được. Nghe ra cách làm ăn rất dân chủ, nhưng ở đây là một bài toán kinh tế chứ không phải mô hình dân chủ. Hiện thời, mức thuế áp dụng với các doanh nghiệp xuất khẩu từ Việt Nam vào Mỹ, EU và các nước khác không giống nhau.

Đối với một số DN bị ngân hàng đốc thúc trả nợ đáo hạn sẵn sàng bán 2,2 - 2,3 USD/kg trong khi giá xuất khẩu có thể là 2,5 - 2,6 USD/kg, cách phá giá và chấp nhận bán dưới giá thành sản xuất, chấp nhận lỗ đã khiến cho tình hình càng xấu hơn!

Ông Võ Đông Đức, tổng Giám đốc Cty CP xuất nhập khẩu Thủy sản Cần Thơ (Caseamex) lý giải: “Hiện nay trên thị trường xuất khẩu cá tra khó giữ giá bán cao hơn được vì ai cũng nuôi cá từ tiền vay không bán được thì cũng không thể giữ ngoài ao và giữ hàng kềm giá trong kho lạnh lâu được bởi lãi suất ngân hàng không cho phép”.

Cá tra nguyên liệu đưa vào nhà máy chế biến xuất khẩu. Ảnh: ĐT

Khống chế bằng giá sàn bị xem là giải pháp “hủ lậu”. Theo ông Đức khơi thông nguồn vốn vay, mức lãi suất kích thích sản xuất và làm giá thành sản xuất thấp xuống mới hi vọng cải thiện sức cạnh tranh.

Nghịch lý lâu nay, kim ngạch xuất khẩu thủy sản Việt Nam hơn 6 tỷ USD, nhưng nguồn nguyên liệu thức ăn chăn nuôi nhập khẩu trên 85%! Bất lợi ngay từ đầu vào, không chỉ thấy ở cá tra, tôm… mà ở nhiều vật nuôi khác.

Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Vũ Văn Tám nhận định: Thị trường cá tra xuất khẩu Việt Nam chiếm tới 99% sản phẩm cá tra phi-lê và chỉ có 1% là sản phẩm giá trị gia tăng.

Cá tra Việt Nam “một mình, một chợ”, nhưng để mất lợi thế là do tổ chức sản xuất chưa tốt. Theo kinh nghiệm của các chuyên gia Na Uy, Hội đồng xuất khẩu trước hết phải kiểm soát sản lượng. Trong khi nhu cầu đang giảm do mức tiêu dùng thay đổi thì việc tăng sản lượng lên đến 600.000 tấn cá tra/năm, lại không có thêm thị trường mới thì giá cả giảm sút là chuyện được báo trước.

“Hoặc là cứ để cho “van” thị trường tự điều chỉnh, chấp nhận thắng – thua, hoặc cân đối thực lực để có sản lượng phù hợp cung cầu. Ban chỉ đạo sản xuất – tiêu thụ cá tra phải thôi cách điều hành “thả trôi sản lượng”, một doanh nhân xin giấu tên nói.

ĐỨC TOÀN

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005