Nuôi tôm trái vụ mang nặng rủi ro

Những năm qua, chủ trương ngắt vụ của ngành Nông nghiệp nhằm giảm rủi ro trong nuôi tôm đã được đa số người nuôi tôm đồng tình, nghiêm chỉnh thực hiện và mang lại kết quả tốt. Tuy vậy, vẫn còn đó một bộ phận nhỏ người nuôi tôm phớt lờ chỉ đạo, thả tôm trong điều kiện thời tiết không phù hợp khiến rủi ro dịch bệnh tăng cao, gây ra những hệ lụy khó lường cho chính người nuôi và cả cộng đồng. Đặc biệt, năm nay giá tôm thấp nên nhiều người cho rằng nuôi tôm trái vụ chỉ gánh thêm nợ.

Nuôi tôm trái vụ không chỉ gây thiệt hại cho chính người nuôi còn còn gây ảnh hưởng đến cả cộng đồng (ảnh chụp xã Tân Thạnh, huyện Tân Phú Đông)

Ngắt vụ trong nuôi tôm

Vụ tôm năm 2013, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã chỉ đạo các địa phương chỉ nên thả nuôi tôm từ đầu tháng 2 đến hết tháng 9 dương lịch trong năm để hạn chế dịch bệnh, giảm thiểu rủi ro trong nuôi tôm. Trên cơ sở này, các địa phương sẽ căn cứ vào tình hình thời tiết, điều kiện thổ nhưỡng của từng vùng mà có chỉ đạo sản xuất phù hợp. Tại Tiền Giang, UBND tỉnh đã ban hành Chỉ thị 25/CT-UBND về việc áp dụng các biện pháp phòng chống dịch bệnh trên tôm sú, tôm thẻ chân trắng năm 2013; theo đó, kể từ ngày 01/10/2012 đến ngày 15/01/2013, tất cả các hộ nuôi tôm sú, tôm thẻ chân trắng theo tất cả các hình thức nuôi có thả giống như quảng canh cải tiến, bán thâm canh và thâm canh đều không được thả tôm giống trong thời gian này (thời gian ngắt vụ).

Theo ngành Nông nghiệp, trong khoảng thời gian ngắt vụ nêu trên, điều kiện thời tiết không thuận lợi cho sự sinh trưởng và phát triển của tôm nuôi, bởi trong thời gian này chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm rất lớn, nhất là không có nguồn nước đủ độ mặn cần thiết để nuôi tôm. Ngược lại, những yếu tố bất lợi đối với tôm nuôi nói trên lại là điều kiện thích hợp cho mầm bệnh phát triển và góp phần tạo ra dịch bệnh trên tôm.

Bên cạnh đó, đây còn là thời điểm thu hoạch và cải tạo nền đáy ao của hầu hết các ao tôm, nên môi trường nước trên các sông, rạch thường bị ô nhiễm nặng và mầm bệnh luôn tồn tại ở mức cao. Do đó, nếu người nuôi tôm thả giống trong thời gian này thì bất cứ một sai sót nhỏ nào trong quá trình quản lý ao tôm đều có thể dẫn đến dịch bệnh phát sinh và lây lan, gây thiệt hại cho người nuôi tôm.

Quan trọng hơn, hành vi nuôi tôm trong thời gian ngắt vụ không chỉ ảnh hưởng đến chính cá nhân đó mà còn ảnh hưởng đến cả cộng đồng và tính bền vững của cả vùng nuôi. Bởi khi mầm bệnh gặp điều kiện môi trường, thời tiết thuận lợi, sẽ phát triển mạnh thành dịch, từ đó lây lan và gây thiệt hại nặng cho hàng loạt ao tôm khác thả giống trong thời gian sau đó.

Vụ nghịch chưa chắc giá cao

Qua các buổi hội nghị về quản lý dịch bệnh trên tôm, nhiều bà con nông dân vẫn bày tỏ quan điểm nuôi tôm vụ nghịch sẽ bán tôm được giá cao, thu lợi nhuận lớn. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho biết, tôm nuôi hiện vẫn là mặt hàng cao cấp, chưa phải là mặt hàng sử dụng phổ biến trong bữa ăn hàng ngày của người tiêu dùng trong nước mà chủ yếu để chế biến xuất khẩu sang nước ngoài. Vì vậy, giá tôm trong nước không chỉ phụ thuộc vào sản lượng tôm trong nước mà còn phụ thuộc vào lượng tôm của nhiều nước sản xuất tôm lớn khác, phụ thuộc nhu cầu tiêu thụ các nước nhập khẩu và phụ thuộc vào giá tôm thế giới.

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam, tôm Việt Nam chủ yếu xuất khẩu và Việt Nam cũng chỉ là một nước có thế mạnh về xuất khẩu tôm bên cạnh các nước sản xuất tôm lớn trên thế giới như Trung Quốc, Thái Lan, Ấn Độ... nên giá tôm trong nước bị ảnh hưởng bởi cung cầu tôm trên thị trường thế giới chứ không phải thị trường trong nước. Năm ngoái, giá tôm ở mức cao dù ở vụ thuận, thậm chí có thời điểm cao hơn cả vụ nghịch mà nguyên nhân là do Thái Lan (nước sản xuất tôm lớn) bị ảnh hưởng của lũ lụt nên sản lượng tôm cung ứng cho thị trường thế giới giảm mạnh. Năm nay, sản lượng tôm thế giới tăng cao do Thái Lan, Ấn Độ, Nam Mỹ,... trúng mùa, trong khi nhu cầu tiêu thụ giảm do ảnh hưởng khủng hoảng kinh tế nên giá tôm thế giới cũng như trong nước giảm mạnh.

Ông Nguyễn Văn Thanh - người nuôi tôm ở xã Phú Thạnh, huyện Tân Phú Đông cho biết, có năm tôm vụ nghịch giá cao, người nào may mắn trúng tôm thì coi như trúng mánh. Năm nay, thời điểm này tôm vẫn có giá thấp (xấp xỉ giá thành nuôi tôm) nên người nào nuôi tôm trái vụ có thành công thì cũng chẳng có lãi bao nhiêu trong khi rủi ro rất cao, coi như mất cả hai. Hiện giá bán tôm sú loại 40 con/kg chỉ khoảng 120 ngàn đồng/kg, so với cùng kỳ năm ngoái thấp hơn tới 80 ngàn đồng/kg. Tuy nhiên, hiện giá thành nuôi tôm loại này lên tới 110 ngàn đồng/kg, tính ra người nuôi tôm chỉ còn lãi tối đa khoảng 50 triệu đồng/ha. "Lãi thấp, rủi ro cao, nên nuôi tôm trái vụ năm nay chỉ làm giàu cho các đại lý bán thức ăn, thuốc thủy sản và tôm giống, còn người nuôi tôm chỉ thêm nợ", ông Thanh khẳng định.

Nhiều hệ lụy khó lường

Thực tế cho thấy, những người nuôi tôm trái vụ rất ít thành công mà thường phải chuốc lấy những thất bại ê chề. Tuy nhiên, những ao tôm bị bệnh, tôm chết giữa chừng thường ít người biết do chủ đầm tôm ngại nói ra, trong khi những ao tôm thành công thì ai cũng biết do tiếng lành đồn xa. Chính vì vậy mà hiện có một bộ phận nhỏ người nuôi tôm vẫn ấp ủ quyết tâm thả giống trái vụ.

Theo kết quả thống kê của Chi cục Thủy sản Tiền Giang, tỷ lệ thiệt hại đối với diện tích nuôi tôm trái vụ hàng năm rất cao, trung bình khoảng 30 - 40%; trong khi đó tỷ lệ thiệt hại bình quân cả năm của nghề nuôi tôm chỉ 10 - 15%. Cá biệt, năm 2012 tình hình dịch bệnh trong vụ tôm chính khá cao (khoảng 30%) là do sự xuất hiện của hội chứng hoại tử gan tụy mà đến nay chưa xác định được tác nhân chính gây bệnh. Thả tôm trái vụ tỷ lệ thất bại cao, nguyên nhân có rất nhiều, trong đó đầu tiên phải kể đến là chất lượng con giống. Trong thời gian ngắt vụ, điều kiện khí hậu không thuận lợi cho hoạt động sản xuất giống, do đó chất lượng giống sản xuất ra khó đáp ứng cho nhu cầu nuôi, nhất là thời điểm điều kiện thời tiết không thuận lợi, nhưng nhiều người nuôi tôm vẫn bắt giống thả nuôi mà không quan tâm đến chất lượng tôm giống.

Hiện nay, hầu hết bà con nuôi tôm không có hệ thống ao lắng, xử lý nước thải hoặc tận dụng cả ao lắng để nuôi tôm, nên nước thải và bơm bùn đáy ao sau thu hoạch sẽ được bơm thẳng ra kênh rạch mà không qua xử lý đã làm cho hệ thống kênh rạch bị bồi lắng, môi trường nước tự nhiên bị ô nhiễm nghiêm trọng. Việc xả thải liên tục, không có thời gian ngắt vụ đồng loạt để môi trường được phục hồi sẽ dẫn đến tình trạng mầm bệnh tràn lan, ao nuôi nhanh "lão hóa", nguồn nước trong hệ thống kênh rạch trở nên phú dưỡng, đến thời điểm nào đó, môi trường sẽ bị suy thoái và nghề nuôi tôm vốn đã chịu nhiều rủi ro lại càng rủi ro hơn.

Tiếp theo, vấn đề rất quan trọng ảnh hưởng đến hiệu quả và sự bền vững của nghề nuôi tôm mà rất ít bà con chú trọng, đó là chất đất trong ao nuôi tôm. Theo các tài liệu khoa học, đất thường xuyên ngập mặn sẽ làm thay đổi tính chất vật lý và hóa học của đất, bởi hàm lượng Natri trong nước có độ mặn cao sẽ làm keo tụ, gắn kết đất thành cấu trúc cột khiến đất rất chặt, khó thoát nước và dễ nứt nẻ sâu khi phơi khô. Do đó, khi phơi nền đáy ao nuôi tôm trong quá trình cải tạo ao, đất sẽ bị nứt sâu dẫn tới oxy dễ xâm nhập vào đất làm oxy hóa tầng sinh phèn và gây chua đất khi có nước. Hơn nữa, hàm lượng ion Natri trong nước mặn sẽ dễ bị hấp thu vào trong đất, từ đó các ion này sẽ đẩy các chất dinh dưỡng có lợi trong đất ra ngoài dẫn đến dễ bị rửa trôi, đó cũng là nguyên nhân gây nghèo kiệt dinh dưỡng của đất (hay còn gọi là "chai" đất) làm giảm hiệu quả nuôi tôm.

Nhận thức rõ những tác hại nêu trên, tại hội nghị triển khai Chỉ thị 25/CT-UBND trên địa bàn tỉnh Tiền Giang vừa qua, hầu hết người nuôi tôm đã đồng tình cao với chủ trương ngắt vụ nuôi tôm của ngành Nông nghiệp, UBND tỉnh và cho biết sẽ nghiêm chỉnh thực hiện cũng như vận động những người xung quanh cùng thực hiện chủ trương này. Tuy nhiên, bà con nuôi tôm vẫn còn băn khoăn về các biện pháp chế tài theo luật đối với những người nuôi tôm trái vụ do tính răn đe còn thấp, xử lý chưa triệt để dẫn đến tình trạng vi phạm Chỉ thị vẫn còn tiếp diễn và ảnh hưởng xấu đến hiệu quả nuôi của cộng đồng nuôi tôm.

Trước thực trạng trên, để nghề nuôi tôm phát triển một cách bền vững thì hơn ai hết, chính người nuôi phải thấy rõ trách nhiệm của mình, phải nghiêm túc thực hiện các biện pháp phòng chống dịch bệnh trên tôm, bảo vệ môi trường và tuân thủ khuyến cáo của các cơ quan chuyên môn về phòng trừ dịch bệnh. Bên cạnh đó, để cải tạo tốt môi trường ao nuôi cũng như tạo thêm nguồn thu nhập, bà con nuôi tôm có thể nuôi các đối tượng thủy sản khác như cua, cá trong thời gian ngắt vụ.

Thành Công

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005