Con tôm càng xanh ngày càng tăng giá trị

Đồng Tháp là tỉnh có nhiều tiềm năng về kinh tế. Ngoài sản lượng lúa ổn định hàng năm trên 2,8 triệu tấn, thủy sản là thế mạnh thứ hai với chủ lực là con cá tra, mỗi năm xuất khẩu sản phẩm đông lạnh trên dưới 120.000 tấn. Những năm gần đây, con tôm càng xanh được lãnh đạo các địa phương quan tâm với mô hình nuôi trên ruộng lúa mùa nước nổi. Diện tích nuôi tôm ngày càng gia tăng. Giá trị kinh tế từ con tôm càng xanh ngày càng được khẳng định.

“Vàng xanh” trên đất lúa

Đến thời điểm này, nói đến con tôm càng xanh, mọi người đều nhớ ngay đến Tam Nông. Và thực tế huyện Tam Nông đã trở thành “thủ phủ” của mô hình nuôi tôm càng xanh trên ruộng lúa mùa nước nổi đã trên dưới 7 năm liên tục.

Từ 7 hộ nông dân vay vốn ngân hàng nuôi 23ha đạt lợi nhuận bình quân 50 triệu đồng/ha năm 2005, năm 2006, số hộ nuôi tôm đã tăng lên 36 hộ với diện tích nuôi 143 ha, sản lượng trên 240 tấn tôm thương phẩm, trong đó trên 100 tấn tôm đạt tiêu chuẩn xuất khẩu. Mùa nước năm 2007, toàn huyện thả nuôi gần 320 ha tôm. Sang năm 2008, tổng diện tích mặt nước nuôi tôm ở Tam Nông đã tăng lên trên 600 ha với 100 hộ nuôi, sản lượng đạt trên 1.100 tấn. Từ đó đến nay, mỗi năm, nông dân Tam Nông đều thả nuôi trên dưới 700ha với sản lượng từ 1.200 - 1.300 tấn tôm thương phẩm.

Trò chuyện với chúng tôi, anh Nguyễn Hiền Sĩ, ngụ xã Phú Thọ nhớ lại: “Mùa nước năm 2005, tôi vay ngân hàng 800 triệu đồng, cải tạo 3,8 ha ruộng thả tôm. Sau 5 tháng nuôi, tôi thu được 1,7 tấn, bán được tổng cộng 255 triệu đồng, tính ra lời hơn 67 triệu đồng. Sang năm sau, tôi tiếp tục vay 1 tỷ đồng, nuôi 8ha tôm, cuối vụ thu được 16 tấn, bán được gần 1,5 tỷ đồng, lãi trên 600 triệu đồng”.

Ông Nguyễn Văn Công - Bí thư huyện ủy Tam Nông cho biết, đích cuối cùng của dự án nuôi tôm càng xanh trên ruộng lúa là nâng diện tích toàn huyện lên 3.000ha. Từ khi bắt đầu triển khai dự án, các bước đi được tiến hành chặt chẽ theo mô hình một vụ lúa - một vụ tôm. “Đến bây giờ chúng tôi khẳng định rằng nuôi tôm trên ruộng lúa đem lại hiệu quả kinh tế rất cao. Với giá như hiện nay, bình quân 1 tấn tôm thương phẩm, người nuôi lời trung bình khoảng 60 triệu đồng. Qua đó cho thấy, chưa có trồng cây gì hay nuôi con gì trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp mà đem lại hiệu quả cao như vậy. Chưa kể một số công ăn việc làm phụ khác từ mô hình lúa - tôm này. Qua 5 năm triển khai dự án, việc nuôi tôm càng xanh trên ruộng lúa đã trở thành thế mạnh, là thương hiệu, là ngành nghề bền vững để phát triển nông nghiệp ở Tam Nông”.

Từ hiệu quả thực tế ở Tam Nông, hiện nay nhiều địa phương khác trong tỉnh cũng đang triển khai thực hiện mô hình này với diện tích ngày càng tăng.

Năm 2009, toàn huyện Lai Vung có trên 20 hộ thả nuôi tôm càng xanh trên 18 ha, với hơn 1 triệu con tôm giống, tập trung chủ yếu ở các xã: Long Hậu, Tân Phước, Tân Dương và thị trấn Lai Vung. Tuy chưa có nhiều kinh nghiệm, nhưng hầu hết các hộ nuôi đều có lãi, lợi nhuận mỗi ha cũng đạt trên 20 triệu đồng/vụ. Ở huyện Cao Lãnh, diện tích nuôi tôm càng xanh tập trung chủ yếu ở xã Nhị Mỹ, với điện tích nuôi hàng năm gần 100 ha. Nhờ được hỗ trợ về kỹ thuật và quan tâm đầu tư cơ sở hạ tầng... nên năng suất bình quân mỗi ha đạt khoảng 1,5 tấn, lợi nhuận tương đối cao từ 80 - 90 triệu đồng/ha. Nông dân trong vùng dự án xã Mỹ An Hưng B, huyện Lấp Vò hàng năm thả nuôi với diện tích 200 ha tôm. Các vùng ngoài dự án, nông dân cũng đã bắt đầu chuyển dịch sang mô hình 1 vụ lúa - 1 vụ tôm. Năm 2010 là năm thứ hai huyện Hồng Ngự thực hiện nuôi tôm trên ruộng, với diện tích 24 ha. Trong đó, xã Thường Thới Hậu B chiếm hơn 1/2 diện tích thả nuôi. Trong vụ nuôi năm nay, nông dân thị xã Hồng Ngự cũng đã thả nuôi khoảng 160 ha tôm. Trong đó, nhiều nhất là xã Bình Thạnh với khoảng 115 ha.

Một số vấn đề đặt ra

Hiệu quả thực tế từ mô hình nuôi tôm trên ruộng lúa mùa nước nổi đã thấy rõ: Rất nhiều nông dân trở nên khá giàu, có người trở thành tỷ phú nhờ nuôi tôm càng xanh. Giá trị kinh tế từ con tôm càng xanh đã được khẳng định... tuy nhiên việc gia tăng diện tích nuôi “ngoài kiểm soát” như hiện nay là rất đáng lo ngại.

Đã một thời gian dài, nông dân Đồng Tháp, nhất là những vùng có đê bao bảo vệ lúa ăn chắc gần như vắt kiệt độ màu mỡ của đất bằng việc liên tục trồng lúa, không cho đất được nghỉ ngơi, được bổ sung phù sa. Có nơi nông dân canh tác 2 năm tới 7 vụ lúa. Cách làm này đã bộc phát dịch rầy nâu, bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá và nhiều hậu quả khác. Thấy được hậu quả nên lãnh đạo địa phương đã giảm dần diện tích trồng lúa, chuyển sang một số loại cây trồng, vật nuôi khác đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn.

Sau cây lúa, thủy sản là thế mạnh thứ hai của Đồng Tháp, diện tích mặt nước hiện có khả năng nuôi đạt gần 6.000 ha. Tuy nhiên, một thời gian dài người dân chỉ chú trọng đặc biệt đến con cá tra. Và cũng chính vì gia tăng diện tích nuôi một cách tự phát, không kiểm soát được mà cho đến nay, cả người nuôi và một số doanh nghiệp chế biến sản phẩm xuất khẩu từ con cá tra đã và đang đứng trước nhiều khó khăn.

Trở lại con tôm càng xanh. Nếu như năm 2005 diện tích nuôi tôm càng xanh toàn tỉnh Đồng Tháp chỉ trên dưới 20 ha, thì đến năm 2010 diện tích nuôi tôm đã tăng lên 1.185 ha, với sản lượng trên 2.000 tấn. Lợi nhuận của mô hình lúa - tôm này thấp nhất là 40 triệu đồng/ha/vụ, trong khi lợi nhuận 3 vụ lúa chưa được phân nửa. Chính đều này là “liều thuốc kích thích” cho tình trạng gia tăng diện tích nuôi tự phát và đột biến, chưa kiểm soát được như hiện nay. Trao đổi với chúng tôi, đa số các nhà khoa học chuyên ngành nuôi trồng thủy sản đều cho rằng: “Một khi diện tích nuôi cứ tiếp tục gia tăng không kiểm soát được thì viễn cảnh của con tôm càng xanh chắc chắn sẽ giống như con cá tra mà thôi”...

Từ khi UBND tỉnh phê duyệt Quy hoạch phát triển tôm càng xanh đến năm 2020 lấy mô hình “1 vụ tôm - 1 vụ lúa” làm mô hình nhân rộng để khai thác tốt tiềm năng mùa nước nổi và giải quyết việc làm cho người dân vùng nông thôn, lãnh đạo tỉnh đã xem tôm càng xanh là một trong những mặt hàng chiến lược xuất khẩu rất tiềm năng trong tương lai sau con cá tra và cá ba sa để đẩy mạnh đầu tư phát triển. Tuy nhiên, việc phát triển vùng nuôi phải theo hướng an toàn, bền vững, chú trọng đến các vấn đề an sinh xã hội và bảo vệ môi trường.

Để đạt được chỉ tiêu đến năm 2015 diện tích nuôi 4.000 ha, sản lượng 6.400 tấn và đến năm 2020 diện tích nuôi tăng lên 6.000 ha, sản lượng 9.600 tấn và đảm bảo chất lượng tôm thương phẩm, ngoài các yếu tố kỹ thuật nuôi, nguồn thức ăn, thuốc chữa bệnh... một vấn đề lớn cần đặt ra là về vấn đề con giống, cụ thể là chất lượng con giống.

Đã một thời gian tôm càng xanh giống có nguồn gốc từ Trung Quốc được vận chuyển, buôn bán tràn lan ở các tỉnh ĐBSCL. Theo một số nhà khoa học về nuôi trồng thủy sản, tuy có vẻ ngoài đẹp nhưng do không thích hợp với điều kiện khí hậu, môi trường nên tôm càng xanh giống Trung Quốc đạt tỷ lệ sống rất thấp, chậm lớn, kéo dài thời gian nuôi, giá bán rất thấp. Thậm chí có nhiều cơ sở sản xuất tôm giống tại Bạc Liêu, Cần Thơ đã nhập con giống từ Trung Quốc về ươm sau đó bán lại cho dân nói là tôm càng xanh được sản xuất ở địa phương, khiến nhiều người nuôi bị lừa.

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Đồng Tháp, đến thời điểm này, toàn tỉnh có trên 25 cơ sở sản xuất giống tôm càng xanh. Nếu tính theo thể tích bể ươm hiện có thì các cơ sở này đủ năng lực sản xuất để phục vụ nhu cầu tôm giống trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, do thời vụ thả nuôi tập trung nên các cơ sở này không đủ khả năng cung ứng con giống cùng lúc cho các hộ nuôi. Hơn nữa, đa số hộ nuôi trong tỉnh chưa có thói quen đến ký hợp đồng mua con giống nên các cơ sở này chưa chủ động trong sản xuất. Chính vì vậy, có khoảng 60% số hộ nuôi đã mua con giống ở các cơ sở ngoài tỉnh, mà chủ yếu là tôm giống được nhập khẩu từ Trung Quốc. Theo ngành chức năng, đây cũng là nguyên nhân làm cho đa số hộ nuôi tôm càng xanh thua lỗ nặng trong vụ nuôi 2008 vừa qua.

Đến nay, con tôm càng xanh ở Đồng Tháp đang được nhiều doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu quan tâm, tìm đến như Công ty CP Đầu tư thương mại Thủy sản Incomfish và Công ty CP Thương mại Thủy sản Á Châu - Acomfish để bàn phương án ký kết, tiêu thụ. Đây là tín hiệu vui cho người nuôi tôm Đồng Tháp. Một số cơ sở sản xuất con giống trong tỉnh cũng đã có khả năng sản xuất tôm giống toàn đực, vừa rút ngắn thời gian nuôi, giống tôm đơn tính toàn đực này rất dễ nuôi, ít bị bệnh, không phải thu tỉa tôm trứng nên tôm phát triển đều, tỷ lệ tôm thương phẩm đạt loại I, loại II rất cao. Vấn đề phải giải quyết trước mắt về con giống là cần thực hiện xã hội hóa công tác sản xuất giống nông hộ cho dân nhằm đáp ứng nhu cầu cung ứng con giống đảm bảo chất lượng, giảm tối đa rủi ro do con giống trôi nổi trên thị trường không rõ nguồn gốc.

Con tôm càng xanh hiện đang khẳng định giá trị kinh tế. Một vấn đề cũng cần quan tâm đầu tư là các vùng nuôi thủy sản tập trung quy hoạch phải thành lập hợp tác xã, tổ hợp tác hoặc hội nghề nghiệp nhằm nâng cao vai trò, hoạt động của các tổ chức kinh tế này, hỗ trợ việc liên minh sản xuất, gắn kết giữa sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, tạo ra sự ổn định trong quá trình sản xuất.

Nguyễn Văn Trí

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005