Thủy lợi cho thủy sản

Sông rạch ở ĐBSCL bồi lắng nhanh nên phải nạo vét thường xuyên

Những công trình thủy lợi ở ĐBSCL được đầu tư vừa qua mục tiêu chủ yếu đáp ứng nhu cầu tưới tiêu trong trồng trọt, trong khi đó các địa phương lại đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu SX sang nuôi trồng thủy sản. Điều bất cập xảy ra là hệ thống thủy lợi chưa hoàn chỉnh và phù hợp, hệ lụy kéo theo là dịch bệnh tôm xảy ra ngày càng nhiều.

Đầu tư chắp vá

Vào những năm 1990 ở vùng bán đảo Cà Mau, hai tỉnh Sóc Trăng và Bạc Liêu từng nổi lên một thời với phong trào chuyển dịch SX, diện tích nuôi thủy sản tăng nhanh. Tỉnh Sóc Trăng có vùng nuôi thủy sản hơn 68.600 ha, trong đó gần 50.000 ha nuôi tôm nước lợ. Thế nhưng trong 2 năm qua dịch bệnh hoành hành khắp vùng nuôi tôm sú thâm canh. Các đoàn cán bộ công tác chuyên ngành khảo sát tìm hiểu nguyên nhân, nhận xét: Trong đó có yếu tố hạ tầng thủy lợi đầu tư hệ thống cống, đập cũ kỹ; mỗi vùng nuôi thường chỉ sử dụng một con kênh đảm nhận 2 nhiệm vụ cấp và thoát nước, do đó mầm bệnh dễ lây lan.

Ông Nguyễn Văn Khởi, PGĐ Sở NN-PTNT Sóc Trăng nói: “Qua kết quả nhiều chuyến đi khảo sát thực địa của các cơ quan chuyên môn và tỉnh Sóc Trăng đề nghị, Bộ NN-PTNT quyết định đầu tư 360 tỷ đồng với 3 dự án đầu tư thủy lợi cấp bách cho vùng nuôi tôm để nạo vét kênh, xây dựng cống đập. Trong đó năm 2012 kinh phí đầu tư 75 tỷ đồng. Ở vùng nuôi tôm ven biển thị xã Vĩnh Châu có 24.500 ha, nhưng đợt đầu tư năm nay chỉ chọn 4 xã đặc biệt khó khăn; tương tự ở huyện Trần Đề đầu tư thủy lợi cho vùng nuôi tôm hơn 4.000 ha. Với số vốn đầu tư như trên như “chữa cháy”, Sóc Trăng cần khoảng 1.000 tỷ đồng đầu tư thủy lợi”.

Tương tự, Bạc Liêu có vùng nuôi tôm gần 200.000 ha, chiếm ¾ diện tích đất nông nghiệp (vùng trồng lúa 54.000 ha) nhưng điều kiện hạ tầng bất cập, đầu tư theo kiểu chắp vá chưa thể đáp ứng yêu cầu. Ông Lai Thanh Ẩn, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi Bạc Liêu trình bày: Thực trạng kênh cấp 2, cấp 3 và kênh nội đồng cấp - thoát nước đã đáp ứng được yêu cầu NTTS. Tuy vậy, hệ thống cống dọc theo quốc lộ 1A trước đây đảm nhận nhiệm vụ ngăn mặn bảo vệ vùng SX lúa thì nay phải mở ra thả nước mặn vào nuôi tôm.

Chính vì một số công trình cống đập sử dụng sai với thiết kế ban đầu nên bộc lộ nhược điểm như: Khẩu độ cống không thích hợp, vùng hạ lưu cống bị xói lở. Đó là chưa tính đến yếu tố triều cường, biến đổi khí hậu, nước biển dâng. Hằng năm vào tháng 10 xuất hiện đỉnh triều cao nhất trong năm, mực nước đã lên ngang gần bằng cửa cống. Ở Bạc Liêu còn 7 cống, đập cũ như vậy trải dài từ Giá Rai về Cà Mau”.

Để tính tới kế sách nuôi tôm bền vững, hiện nay các tỉnh có vùng nuôi tôm nước lợ Sóc Trăng, Bạc Liêu đang xúc tiến xây dựng thí điểm mô hình nuôi tôm tương tự như cánh đồng mẫu lớn. Theo đó cải tạo lại hệ thống thủy lợi, vùng nuôi tôm sẽ có kênh cấp - thoát riêng biệt, ao lắng.

8 tỉnh có vùng nuôi thủy sản nước ngọt ở ĐBSCL, đối tượng nuôi chủ lực là cá tra với hiện trạng kênh cấp 1, cấp 2 đáp ứng yêu cầu. Còn lại phần lớn vùng nuôi cá tra gần như nông dân “tự bơi” trong việc đầu tư kênh, ao và chưa có kiện hạ tầng kiên cố; chưa đầu tư kênh cấp-thoát nước hệ thống ao lắng theo điều kiện nuôi thủy sản hiện đại.

Chờ công trình mới

Theo Viện Kinh tế & quy hoạch thủy sản, ĐBSCL có tổng diện tích NTTS hơn 1,2 triệu ha. Trong đó vùng bán đảo Cà Mau có diện tích nuôi thủy sản nước lợ trên 630.000 ha và diện tích nuôi thủy sản nước ngọt hơn 500.000 ha. Dù có diện tích NTTS rộng lớn như vậy nhưng phần lớn các công trình thủy lợi trong vùng chưa chú trọng đầu tư phục vụ cho ngành kinh tế mũi nhọn giàu tiềm năng này.

Ông Vũ Viết Hưng, PGĐ Ban Quản lý xây dựng thủy lợi 10 (Bộ NN-PTNT) cho biết: Mãi tới những năm sau khi thực hiện chuyển dịch cơ cấu SX, ở những vùng phân ranh mặn-ngọt như ở Sóc Trăng, Bạc Liêu, một số công trình thủy lợi vừa được xây dựng đáp ứng nhu cầu đa mục tiêu trồng trọt kết hợp nuôi thủy sản. Hiện nay, để đáp ứng nhu cầu SX theo mô hình tôm-lúa, từ nay đến năm 2015 Bộ NN-PTNT đầu tư hơn 734 tỷ đồng cho dự án xây dựng 63 cống đập ở khu vực này. Tiến độ đến nay tại Sóc Trăng đã thi công xong 9 cống và Bạc Liêu hoàn thành 13 cống đưa vào vận hành.

Hiện Bộ NN-PTNT đã triển khai dự án quản lý thủy lợi phục vụ PTNT vùng ĐBSCL (WB6) trên địa bàn 7 tỉnh, thành phố gồm: An Giang, Sóc Trăng, Hậu Giang, Bạc Liêu, Cà Mau, Kiên Giang và TP Cần Thơ. Tổng vốn đầu tư 4.352,602 tỷ đồng (khoảng 210,3 triệu USD), do Hiệp hội Phát triển quốc tế - Ngân hàng Thế giới (WB) tài trợ.

Dự án thực hiện trong 6 năm (từ 2011 đến tháng 9/2016) gồm 4 hợp phần, trong đó hai hợp phần chính là khôi phục và nâng cấp cơ sở hạ tầng thuỷ lợi, cung cấp nước sạch và vệ sinh nông thôn. Dự án nhằm bảo vệ và nâng cao việc sử dụng nguồn nước ở vùng ĐBSCL theo hướng tổng hợp nhằm duy trì lợi ích từ SX nông nghiệp, nâng cao đời sống, tạo điều kiện tiếp cận nguồn cung cấp nước, vệ sinh cho các hộ nông thôn, góp phần thích ứng biến đổi khí hậu.

Dự án hoàn thành sẽ nâng cấp, hoàn thiện hệ thống công trình thủy lợi trong vùng; cung cấp nguồn nước sạch phục vụ sinh hoạt cho khoảng 60.000 hộ gia đình và cải thiện vệ sinh môi trường cho 35 trường học, khoảng 15.000 hộ gia đình; tăng cường năng lực để giám sát chất lượng nước (đặc biệt là xâm nhập mặn); kiểm soát mặn, giữ ngọt, dẫn ngọt, tiêu úng, tiêu chua, kiểm soát lũ, lấy phù sa, đảm bảo tưới tiêu cho 101.800 ha đất tự nhiên, trong đó có 85.724 ha đất nông nghiệp, cải thiện giao thông thủy bộ, cải thiện môi trường trong vùng dự án.

Riêng trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu sẽ thực hiện tiểu dự án các cầu trên kênh cấp 2 vùng Quản lộ Phụng Hiệp; hệ thống thủy lợi Đông Nàng Rền; 2 mô hình thí điểm trồng lúa và NTTS; tỉnh Cà Mau có các tiểu dự án hệ thống thủy lợi tiểu vùng X - Nam Cà Mau; mô hình thí điểm trồng lúa và NTTS.

Ông Phạm Văn Quỳnh, Giám đốc Sở NN-PTNT Cần Thơ đề nghị: Cần sớm có cơ quan chuyên môn thiết kế xây dựng hạ tầng thủy lợi như kênh ao, cống đập đáp ứng theo yêu cầu nuôi từng loài thủy sản. Bên cạnh đó, trên bờ ao, bờ kênh cần xây dựng đường sá vận chuyển hàng hóa nông thủy sản thuận tiện.

HỮU ĐỨC

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005