Thái Bình: Thời hoàng kim của con ngao có trở lại?

“Thương trường như chiến trường”, câu nói cửa miệng của các doanh nhân giờ đây bắt đầu ngấm vào các hộ nuôi và thương nhân kinh doanh ngao Tiền Hải (Thái Bình) khi giá ngao xuống còn 15 nghìn đồng/kg mà vẫn ế ẩm. Đâu là nguồn cơn, đâu là lối thoát cho loài vật nuôi đã từng một thời hoàng kim này...

Nông dân xã Nam Thịnh chuyển ngao giống sang bãi nuôi thương phẩm.

Một thời hoàng kim

Huyện Tiền Hải có diện tích ao, đầm, vây NTTS nước mặn, lợ, ngọt là 4.423 ha. Thành công của mô hình nuôi ngao mở ra một hướng đi mới về giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người lao động. Trong nuôi ngao, khâu đầu tư lớn nhất là đầm bãi, để có 1 ha bãi đạt tiêu chuẩn phải mất cả trăm triệu đồng, bãi tốt lên tới tiền tỷ. Tiếp đến là đầu tư tiền giống, vây, cọc, lều, bạt, công thuê trông coi, thu hoạch... Chăm sóc ngao không đòi hỏi kỹ thuật cao nhưng cũng rất vất vả. Những vùng bãi cao, gặp ngày nắng nóng, triều rút, không thể để thời gian phơi bãi dài, người nuôi phải kéo đường điện dài mấy cây số để bơm nước tưới cho ngao hoặc dùng bạt che nắng cho chúng. Ngày mưa bão, do sợ bị mất cắp, nhiều hộ nuôi liều cả tính mạng, trốn tránh cơ quan chức năng, bám chòi canh coi. Đầu tư tiền của lớn, công sức vất vả đêm hôm nhưngnghề nuôi ngao vẫn thịnh và phát triển bởi cho thu nhập “siêu lợi nhuận”, ít người nuôi tiết lộ số liệu lãi về nuôi ngao, nhưng theo một số hộ kinh doanh ngao, nếu thuận thời tiết, ngao có thể lãi 70 - 100%/năm. Mỗi lứa ngao tùy theo kích cỡ mà thời gian nuôi từ 12 đến 15 tháng, mỗi hec ta cho thu hoạch khoảng 50 tấn, tương ứng giá trị 10 ha trồng lúa. Hàng chục hộ nuôi ở Nam Thịnh, Đông Minh đã phất lên từ ngao, bước lên hàng “đại gia”, ở Tiền Hải từng có một thôn cùng một lúc 4 “đại gia” lên Hà Nội đặt mua 4 chiếc Camry nguyên hộp trị giá tiền tỷ do trúng mùa ngao. Năm 2011, diện tích nuôi ngao của Tiền Hải là 1.380 ha, đạt sản lượng 32.000 tấn, cho giá trị theo giá hiện hành 704 tỷ đồng, giải quyết việc làm cho 3.500 lao động. Chúng tôi về xã Nam Thịnh, Chủ tịch UBND xã Trần Thị Thủy cho biết, năm 2011 kinh tế biển của xã góp phần đưa giá trị sản xuất bình quân đầu người lên 68,6 triệu đồng/năm.

Cần một hướng phát triển bền vững

Thời gian gần đây, tiêu thụ ngao chững lại, gây tâm lý e ngại, hoang mang trong một số hộ nuôi. Tìm hiểu chúng tôi được biết do phía Trung Quốc không nhập hàng nên lượng ngao tồn đọng. Theo Kỹ sư Đỗ Mạnh Toàn, phòng NN&PTNN huyện, ngao kích cỡ trung bình có thời điểm lên tới 23.500 đ/kg, khi xuống giá chỉ còn 15.000 đ/kg, mà cũng rất khó bán. Những hộ nuôi ở xã Đông Minh cho biết, sản lượng nuôi 6 tháng đầu năm nay toàn xã đạt khoảng 30 nghìn tấn, đã ứ đọng lại thêm nỗi lo thời tiết bất thường, môi trường dịch bệnh đe dọa. Xã có 2 - 3 đầu mối thu gom chuyển ngao bán sang Trung Quốc qua cửa khẩu Móng Cái (Quảng Ninh) theo đường tiểu ngạch. Chủ hàng liên hệ qua điện thoại với mối hàng Trung Quốc, trao đổi số lượng, chủng loại, giá thành sau đó vận chuyển hàng đến cửa khẩu, thương nhân Trung Quốc đón hàng và giao tiền tại cửa khẩu. Liên hệ được với một chủ gom lớn, ông Th. (Đông Minh) xác nhận có việc đình trệ thu mua ngao tại cửa khẩu.

Cuối tháng 8 giá đã nhích lên, khoảng 16 nghìn đồng/kg, nhưng yêu cầu chỉ nhập loại ngao kích cỡ dưới 70 con/kg chứ không chấp nhận các chủng loại như trước. Khi được hỏi về hình thức giao dịch, ông Th. trả lời chỉ là mua đứt, bán đoạn, không có hợp đồng ràng buộc. Ông Th. cũng như những chủ gom hàng đều biết việc mua bán phụ thuộc nhiều vào phía Trung Quốc nhưng cũng chẳng có cách nào. Ông Đ. (Nam Trung) người đã từng buôn bán máy nổ, phụ tùng nông nghiệp Trung Quốc nhiều năm, nay chuyển sang buôn ngao nên sành sỏi hơn các bạn buôn khác, ông khẳng định phía Trung Quốc luôn làm chủ cục diện, nhất là phần giá. Các thương nhân Trung Quốc cũng bài bản, kinh nghiệm hơn phía ta, do bên ta xuất thân chủ yếu là nông dân đi làm kinh tế. Họ hay có chiêu mua giá thật cao, khi Việt Nam tập trung sản xuất mặt hàng đó là giảm mua, đình mua, khi thu mua trở lại rất khắt khe về chủng loại, chất lượng... trong khi trước đó những yếu tố này ít đề cập tới.

Không thể phủ nhận hiệu quả kinh tế mà con ngao mang lại trong phát triển kinh tế của huyện và người dân Tiền Hải, song những tín hiệu đầu đã phát ra cảnh báo trong việc quá phụ thuộc vào một thị trường. Theo số liệu, ngao Tiền Hải được xuất sang Nhật, EU, thị trường nội địa chủ yếu là miền Nam nhưng chiếm tỷ trọng thấp. Thị trường Trung Quốc chiếm phần lớn, lại là thị trường có tính bất ổn cao. Các bài học xuất khẩu gạo, khoai lang, dừa, dứa và gần đây nhất là tôm hùm đều xảy ra theo một kịch bản chung là thao túng - mua một phần - ngừng mua - mua lại và ép giá. Đây cũng không phải lần đầu tiên con ngao bị ép giá ở thị trường Trung Quốc mà những năm 2005 - 2006 việc này đã xảy ra đối với huyện Giao Thủy (Nam Định). UBND tỉnh đã có quy hoạch nuôi ngao cho hai huyện Thái Thụy và Tiền Hải, dựa trên cơ sở đó Tiền Hải đặt mục tiêu phấn đấu diện tích nuôi ngao năm 2012 là 1.400 ha, đạt sản lượng 35.000 tấn. Để con ngao trở lại thời hoàng kim và giữ ổn định, bền vững cần có chiến lược cụ thể trong tìm kiếm thị trường tiêu thụ theo hướng “nhiều giỏ”, tránh bị thao túng bởi một thị trường. Các doanh nghiệp và người nuôi ngao nên tỉnh táo, tránh ham cái lợi trước mắt, chạy theo nhu cầu ảo do thương nhân Trung Quốc tạo ra, khiến tình hình thêm bất ổn. Cùng với đó tăng cường liên kết giữa các cơ quan, ban ngành với doanh nghiệp và người nuôi ngao phối hợp hiệu quả chống lại sự thao túng thị trường. Từng bước xây dựng thương hiệu ngao Tiền Hải và tổ chức việc xuất khẩu theo đường chính ngạnh, tìm kiếm mở rộng các thị trường khác như EU và thị trường nội địa ở các thành phố lớn như Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh...

Phan Lợi

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005