Nuôi cá tra: Bất ổn đầu vào, đầu ra

Khi nhiều người dân ồ ạt chạy theo nghề nuôi cá tra thì việc quản lý, quy hoạch gặp rất nhiều khó khăn. Cả con giống và đầu ra cá tra đều thiếu.

Tự phát, dễ tàn

Hậu Giang là tỉnh có nguồn nước ngọt dồi dào quanh năm nên được đánh giá là địa bàn thuận lợi để thả nuôi cá tra. Tuy nhiên, chỉ dựa vào điều kiện tự nhiên ưu đãi về nguồn nước thì chưa đủ, mà nghề nuôi cá tra tiềm năng này đòi hỏi nhiều yếu tố cần thiết khác nữa như nguồn vốn đầu tư, con giống, giá cả thị trường,… Thế mà, mới bàn đến chuyện nguồn cá giống thôi là đủ để người nuôi cá ở các địa phương trong tỉnh than phiền, chứ chưa nói đến chi phí đầu tư tăng cao, cũng như chất lượng thuốc điều trị bệnh. Đặc biệt, là thị trường tiêu thụ sản phẩm, giá thức ăn cho cá hiện vẫn chưa thể kiểm soát được. Theo Phòng NN&PTNT huyện Phụng Hiệp, giống như các địa phương khác trong tỉnh, nông dân chủ yếu mua con giống từ các tỉnh trong vùng do các thương lái chở đến cung cấp. Ngoài ra, chi phí đầu vào từ thức ăn, thuốc điều trị bệnh và các chi phí khác liên tục tăng kéo theo giá thành chăn nuôi tăng cao. Đó là những nguyên nhân làm hạn chế rất lớn tình hình nuôi cá tra của huyện.

Ông Trần Buôl, Chủ doanh nghiệp tư nhân Trung Nghĩa, là một trong những người nuôi cá tra đầu tiên của thị xã Ngã Bảy tính: “Tỷ lệ hao hụt ao cá tra hiện nay khoảng 30%, thậm chí có hộ mua phải nguồn giống mà cá bố mẹ bị thoái hóa hoặc đồng huyết thì hao hụt lên đến 50%”. Chung nhận định này, ông Phan Văn Long, Chủ trang trại cá giống Đức Tài, ở thị xã Ngã Bảy, cho biết: “Nhiều trường hợp người dân thỏa thuận với nơi bán cá giống là khi cá thả xuống ao đảm bảo 1 tháng sau cá còn sống mới trả tiền. Nhưng khi trả tiền xong thì ao cá mới bắt đầu chết nên thiệt hại vẫn thuộc về người nuôi”.

Tuy tiềm ẩn nhiều rủi ro lớn ngay từ khi thả cá giống, nhưng vì chạy theo lợi nhuận nên đôi lúc người dân ở huyện Châu Thành, Phụng Hiệp và thị xã Ngã Bảy vẫn quyết tâm đào ao nuôi cá tra, khiến nhà quản lý đau đầu trong vấn đề bảo vệ môi trường nước, đối phó dịch bệnh phát sinh trên ao cá. Còn người dân thì nhận lấy phần thua thiệt nhưng không biết phải kêu ai trước sức ép giá cả, thị trường, đầu ra sản phẩm thường hay biến động. Do đó, đã khiến cho không ít hộ nuôi cá tra trên địa bàn tỉnh phải lâm nợ, treo ao, rồi phá sản, nhất là những hộ mới bước vào nghề.

Ông Lâm Văn Dũng, người có thâm niên trong nghề nuôi cá tra trên chục năm ở khu vực 7, phường Ngã Bảy, cho biết: “Người dân hầu hết đều ngộ nhận nghề nuôi cá tra mang lại hiệu quả kinh tế cao, siêu lợi nhuận chứ họ không tính đến rủi ro của nghề. Có giai đoạn mạnh ai nấy đổ xô đào ao nuôi cá tra. Người có vốn cũng nuôi, không vốn cũng nuôi. Thậm chí là đào ao ở những nơi kinh rạch nhỏ, nguồn nước không đảm bảo, nhưng vẫn cứ nuôi cá tra. Cho nên, thời gian qua xuất hiện nhiều trường hợp lâm nợ, rồi phá sản là bài học đắt giá cho những hộ thả nuôi tự phát”.

Thường xuyên bị ép giá

Ngoài thực trạng thả nuôi tự phát, với quy mô diện tích nhỏ lẻ, manh mún và thiếu tập trung, người dân không biết thông tin về thị trường, mà hầu như giao phó hoàn toàn cho các doanh nghiệp thu mua, chế biến quyết định, kể cả chất lượng cá tra nguyên liệu do chính mình tạo ra. Chỉ tính từ đầu năm đến nay, giá cá tra nguyên liệu đã biến động bất ngờ, có lúc giá cá lên đến 27.000 đồng/kg, nhưng đến thời điểm này đã lao dốc xuống mức thấp hơn giá thành sản xuất của người dân. Với mức giá 22.000 - 23.000 đồng/kg cá tra nguyên liệu như hiện tại, sẽ có nhiều hộ nuôi cá tra của tỉnh tiếp tục chọn giải pháp treo ao vì không có lãi nên càng nuôi càng thua lỗ nặng.

Nếu không kể trên 20 ha nuôi cá tra của các công ty thì trên địa bàn huyện Phụng Hiệp có khoảng 5 ha nuôi cá tra của người dân được ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm với Công ty Cổ phần Việt Long. Diện tích còn lại nông dân chủ yếu bán cho các nhà máy chế biến thủy sản khác thông qua thương lái, nhưng không ký hợp đồng từ trước. Ông Nguyễn Thế Tự, Trưởng Phòng NN&PTNT huyện Phụng Hiệp, nhìn nhận: Các nhà máy chế biến thủy sản chưa đầu tư, xây dựng vùng nguyên liệu cá tra cho riêng mình. Cho nên, sản phẩm cá tra bán ra thường bị thương lái ép giá.

Trong khi hầu hết các hộ nuôi cá chưa chủ động được đầu ra thì các doanh nghiệp thường hay ứng phó với sự cạnh tranh khốc liệt của thị trường tiêu thụ cá da trơn thế giới bằng “chiêu thức” giá, chất lượng cá nguyên liệu xuất khẩu được thu mua trong nước để gây bất lợi đối với người dân. Thậm chí là tận dụng kẽ hở của hợp đồng thu mua cá nguyên liệu không ràng buộc rõ ràng để chiếm dụng tiền cá hoặc bẻ hợp đồng đối với người nuôi khi giá cá xuống thấp. Cũng theo ông Lâm Văn Dũng, do không ký hợp đồng từ trước nên người nuôi vì sợ ao đến ngày xuất mà không có ai mua, khi thương lái đưa ra giá phù hợp là người dân bán ngay. Vô tình tạo điều kiện để các công ty, doanh nghiệp thu mua giựt tiền bán cá của người dân. Bởi thông thường thương lái mua cá không trả tiền mặt tại ao.

Người nuôi cá tra đang gặp trở ngại lớn bơi giá cả, đầu ra không ổn định. Ảnh: V.TƯỜNG

Còn ông Trần Buôl thì cho rằng: “Thời gian qua, có hộ giàu lên, cũng có hộ bán đất đi, trở nên nghèo khó là chuyện đương nhiên. Bởi do cơ chế hiện nay, người dân chỉ biết thả nuôi chứ không định được giá, chất lượng sản phẩm của mình mà chủ yếu giao phó cho doanh nghiệp. Khi giá cá xuống thấp, thương lái thường lấy cớ về chất lượng, kích cỡ cá để ép giá người dân. Hên gặp lúc giá cao thì lời, còn xui khi giá xuống thấp thì thua lỗ”.

Nhìn nhận vấn đề này, ông Lê Hùng Chiến, Trưởng phòng Kinh tế TX.Ngã Bảy, cho biết: Người dân không biết được thông tin, tình hình hoạt động của doanh nghiệp hoặc thiếu hiểu biết về pháp luật trong việc lập hợp đồng kinh tế nên bị lừa tiền bán cá, dẫn đến một số trường hợp bị thua lỗ rồi phá sản.

Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Đặng Ngọc Giao cho hay, ngành đang xúc tiến quy hoạch lại vùng nuôi cá da trơn trên địa bàn tỉnh, chủ yếu ở những khu vực theo quy định như ven sông Hậu, cồn ven sông Hậu, hoặc sông nhánh kết nối với sông Hậu. Nhưng tối thiểu ở những khu vực nuôi này phải đảm bảo ghe lớn lưu thông, nhằm từng bước ổn định vùng nguyên liệu, kiểm soát tình hình thả nuôi tràn lan, tự phát như hiện nay.

NGUYỄN NGUYỄN

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005