Cá rô, câu chuyện còn dài

Đối với người dân miền Tây Nam Bộ, cá rô là thức ăn vừa bình dân vừa vương giả. Cá rô bí, cá rô hột mít cuốn bánh tráng, cá rô tát đìa đem nướng trui lửa rơm... là những món ăn dân dã, đồng quê từ cái thời “thằng Chơn, thằng Chất” đã thông dụng.

Còn trong các bữa ăn ở nhà ông hội đồng Dư, ông huyện Sĩ, công tử Bạc Liêu..., món cá rô mề kho tiêu bằng nồi đất thường đánh bạt các món cao lương mỹ vị Tây, Tàu. “Trải qua một cuộc bể dâu”, chuyện về con cá rô đã có nhiều thay đổi, những con cá rô “lớn bằng cái chén” không còn là “hàng độc”, trong khi trong nhiều nhà hàng đã bắt đầu xuất hiện món cá rô bí, chỉ lớn bằng hạt bí.

Một thời đặc sản tiến Vua

Khoảng năm 2000, trong một lần đi công tác Cà Mau, trước khi quay về Long An tôi lân la ra chợ xem có gì hay mua về làm quà cho gia đình. Đi ngang sạp bán cá, tôi sững sờ khi thấy bày bán cá rô “khủng”, cỡ khoảng 4 – 5 con/kg. Ngày trước ở vùng Đồng Tháp Mười quê tôi cũng có cá rô lớn cỡ này, sau này không còn đất hoang, cá rô mề cũng biến mất.

Vì vậy mà khi thấy cá rô “lớn bằng cái chén” của vùng rừng U Minh, tôi đã mua ngay đem về làm quà. Cá rô khỏe lạ, không cần rọng nước, chỉ cần bỏ trong giỏ bàng, xe chạy chừng vài tiếng đồng hồ ghé lại nhúng nước một lần, vậy mà gần 10 giờ sau cá vẫn sống khi về tới Long An.

Vợ tôi lần đầu tiên trong đời thấy cá rô lớn cỡ ấy, ban đầu cứ ngỡ là cá rô phi, đến khi biết chắc là cá rô “ta”, cô ấy cứ xuýt xoa, vừa ăn vừa tiếc. Còn má tôi thì cho biết, ngày xưa cá lớn như thế rất quý hiếm, chỉ có trong bữa ăn nhà giàu, người ta còn đem tiến Vua. Buổi chiều hôm ấy, trong lãng đãng khói bếp đồng quê, bên nồi cơm gạo mới Nàng Thơm cùng món cá rô mề kho tộ do chính tay má tôi “nêm nếm”, tôi đã biết thế nào là món cá “tiến Vua”. Phía dưới lớp da vàng ươm thơm mùi nước màu là khối thịt trắng ngần, không một cọng xương, thơm lừng, nếm vào ngọt lịm đầu lưỡi..., hòa với mùi thơm ngây ngất của cơm gạo Nàng Thơm.

Còn hơn cả Vua

Món ăn của nhà giàu, vua chúa một thời, tưởng như chỉ còn là kỷ niệm, khi cá rô mề biến mất dần theo đà khai khẩn rừng hoang ở Đồng Tháp Mười, U Minh. Thế nhưng, như là “lộc Vua ban”, cá rô mề bỗng dưng xuất hiện ồ ạt trở lại ở miền Tây với cái tên mới – cá rô đầu vuông. Vào năm 2008, ông Nguyễn Văn Khải (ngụ xã Vĩnh Thuận Tây, huyện Vị Thuỷ, Hậu Giang) bỗng thấy trong ao cá rô đồng nhà mình có nhiều con lớn bất thường, đầu lại vuông.

Ông Khải bắt những con lớn nhất đem nhân giống, cho ra đời những lúa cá lớn rất nhanh, mới hơn 3 tháng tuổi đã đạt trọng lượng 10 con/kg. Ông Khải thu lời hơn 180 triệu đồng. Ông Khải tiếp tục nhân giống bán, chẳng mấy chốc loài cá này trở nên nổi tiếng và được đặt tên là cá rô đầu vuông.

Cá rô đầu vuông lớn nhanh, nuôi 4 tháng có thể đạt 6 con/kg. Nuôi 7 tháng cá đạt trọng lượng 500 - 800 g/con, cỡ ấy thì cá “tiến Vua” ngày trước cũng phải bái là “sư phụ”. Dù cá rất lớn nhưng chất lượng cũng thơm ngon như cá rô đồng bình thường. Nhiều hộ nông dân làm giàu nhờ cá rô đầu vuông. Nông dân Nguyễn Hùng Anh (xã Vĩnh Thuận Tây, huyện Vị Thuỷ) đã thu lợi tiền tỉ nhờ nuôi cá rô đầu vuông từ nguồn cá giống ban đầu của ông Khải.

Theo các nhà khoa học, cá rô đầu vuông là loài cá đột biến gen, một hiện tượng bình thường của tự nhiên, mang nhiều ưu điểm nổi trội so với cá rô truyền thống, như cá lớn, khỏe, mức độ chuyển hóa thức ăn cao (định mức thức ăn/trong lượng thấp hơn cá rô truyền thống), chất lượng thịt không thua kém cá rô thường... Nếu được sống lại bây giờ, hẳn những ông hội đồng, anh công tử ở miền Tây Nam Bộ của cái thời “lục tỉnh Nam kỳ” phải ghen tỵ với những hậu duệ trên đất đồng bằng, khi ngày nay họ muốn ăn bao nhiêu “cá rô mề” cũng có, giá lại “rẻ như bèo”.

Sự đỏng đảnh của thị trường

Cá rô đầu vuông đang lớn nhanh, nhiều nông dân làm giàu nhanh, bất ngờ vào tháng 4 vừa qua, bỗng rộ lên tin đồn thất thiệt "ăn cá rô đầu vuông bị ung thư". Đây không phải là chuyện mới, ở đồng bằng từng rộ tin đồn “ăn bưởi da xanh bị bệnh ung thư” vào năm 2007 và đã làm điêu đứng những người trồng bưởi. Lần này nữa, tin đồn “cá rô đầu vuông gây bệnh ung thư” đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu quả kinh tế của nghề nuôi cá rô đầu vuông. Giá cá từ trên dưới 30.000 đ/kg đã giảm nhanh, còn 21.000 đ/kg, rồi dưới 20.000 đ/kg.

Dù vậy thương lái vẫn không chịu mua, vì thị trường tiêu thụ rất yếu, nhiều nông dân phải gánh nợ hàng trăm triệu đồng. Về chuyện “cá rô đầu vuông gây bệnh ung thư”, ông Phan Hữu Hội - Chi cục phó Chi cục Thủy sản Tiền Giang – cho biết, đó chỉ là tin đồn nhảm, hoàn toàn không có cơ sở khoa học. Cá rô đầu vuông là loài cá bản địa, có xuất xứ ở Hậu Giang, có cấu trúc di truyền không có gì khác biệt so với loài cá rô đồng thiên nhiên, thức ăn và điệu kiện sinh sống cũng không có gì khác biệt...

Chắc chắn rồi tin đồn sẽ đi qua, con cá rô đầu vuông còn ở lại với người đồng bằng. Thế nhưng, hiện đang xuất hiện một xu hướng “ăn nhậu” mới: Tại nhiều quán ăn sang trọng, thay cho “cá rô mề” là cá rô bí, cá rô hạt mít. Loài cá rô “thiếu nhi” này được chấy hoặc hấp mở hành để cuốn bành tráng, rau sống. Các vua qua nhà Nguyễn, các ông phủ ông huyện ở đồng bằng nếu biết chuyện hẳn phải ôm đầu kêu trời rằng: “Lạ rứa, cá rô mề không ăn, lại ăn cá rô bí đầy xương”.

Câu chuyện về con cá rô chắc hẳn còn dài.

Kỳ Quan

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005