Khánh Hòa: Thấp thỏm mùa tôm

Những năm gần đây, người nuôi tôm ở Khánh Hòa liên tục chịu cảnh trắng tay vì dịch bệnh và thiên tai. Mặc dù đang nợ nần chồng chất, thậm chí nhiều hộ không có khả năng trả nợ, nhiều người vẫn cố gắng xoay xở, gắng gượng nuôi tiếp vì không có sự lựa chọn nào khác. Ngoài việc không có đất nông nghiệp, đi biển thì không có vốn để đầu tư ghe, tàu, nếu không tiếp tục “liều mạng đánh bạc với trời” thì người nuôi tôm không biết lấy đâu ra tiền để trả nợ. Mùa tôm mới bắt đầu được vài tháng, nhưng chuyện được mùa hay thất bát thì “chiếu bạc” về con tôm vẫn chưa đến hồi kết thúc.

Nuôi tôm vì nợ

Dù khó khăn, người dân ở thôn Hà Liên, Ninh Hà vẫn gắng gượng vay mượn nuôi tiếp.

Đầu Hè, chúng tôi có dịp về xã Ninh Hà, thị xã Ninh Hòa khi thời gian nuôi tôm của người dân nơi đây đã bắt đầu được vài tháng. Sau trận lũ lụt cuối năm 2010, đến giờ này cánh đồng tôm ở các thôn Hậu Phước, Hà Liên vẫn chưa kịp hồi phục, khung cảnh đìa tôm hoang tàn, nhiều trang trại đóng cửa im ỉm, guồng máy vứt chỏng chơ. Trên đồng tôm, thi thoảng chúng tôi mới bắt gặp một vài trang trại đang hoạt động, lác đác đâu đó có mấy người đang đi kiểm tra, sửa sang lại đìa để chuẩn bị cho vụ thả tôm mới. Theo chỉ dẫn của người dân, chúng tôi tìm đến nhà ông Nguyễn Tám, một “lão làng” có thâm niên hơn 20 năm làm nghề nuôi tôm ở thôn Hà Liên. Gia đình ông Tám bắt đầu nghiệp nuôi tôm sú từ năm 1982. Một thời gian dài, với 3,6 ha đìa thả nuôi theo kiểu bán thâm canh, tuy lợi nhuận không nhiều nhưng cuộc sống của gia đình ông Tám khá dư giả. Đến năm 2001, khi phong trào nuôi tôm trong tỉnh phát triển rầm rộ, ông Tám mới vay vốn ngân hàng để nuôi tôm theo kiểu công nghiệp. Những vụ đầu, lợi nhuận thu được từ con tôm của gia đình ông rất lớn, chỉ một lứa ông đã bỏ túi hàng chục triệu đồng, thậm chí hàng trăm triệu đồng. Mấy năm trở lại đây, tôm bị dịch bệnh liên miên, nuôi vụ nào lỗ vụ đó, kinh tế gia đình ông Tám ngày càng đi xuống. Ông Tám than: “Nếu nó mất đồng loạt thì đã đành, đằng này thi thoảng lại có mấy người nuôi trúng nên càng làm bà con hăng hái hơn. Nói thật, những người nuôi tôm như tôi đều nợ nần chồng chất. Vay khoản nọ, mượn khoản kia, nhưng nếu trời thương trúng vài vụ tôm thì cũng trả được hết nợ.” Được biết, cuối năm 2010, xã Ninh Hà có 400 ha nuôi trồng thủy sản, trong đó có đến 200 ha bị mất trắng với khoảng 50 tấn thủy sản bị nước lũ cuốn trôi, thiệt hại ước tính gần 3 tỉ đồng. Năm nay, tuy thời tiết không mấy thuận lợi do nắng nóng kéo dài, nhưng một số hộ dân vẫn tiếp tục thả tôm dù trong lòng vẫn đang thấp thỏm vì nỗi lo dịch bệnh.

Tuy đang vào vụ nuôi chính nhưng người dân chỉ dám nuôi cầm chừng vì lo dịch bệnh.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, hầu hết những người nuôi tôm ở Ninh Hà đều phải vay nợ ngân hàng. Tuy nhiên, do chưa trả hết nợ nên họ không được tiếp tục vay vốn. Chính vì thế, để có vốn đầu tư, nhiều người đã phải chấp nhận vay tiền của cá nhân với lãi suất từ 10 - 20%/tháng để tiếp tục tái sản xuất. Sở dĩ họ vẫn phải tiếp tục nuôi dù biết xác suất thắng rất thấp, là vì nếu không làm vậy thì các “con nợ” lại tới đòi ráo riết. Thế nhưng, sau những mùa vụ thất bát vì dịch bệnh rồi đến thiên tai, những người làm nghề nuôi tôm ở Ninh Hà hầu hết đều lâm vào cảnh nợ nần chồng chất. Rất nhiều gia đình đến nay đã thế chấp hết cả gia sản vẫn không đủ tiền trả nợ. Song, họ không có sự chọn lựa nào khác. Ngay ở thôn Hà Liên, nhiều năm nay liên tục bị thiệt hại do nuôi tôm, nhưng họ vẫn phải tiếp tục vay tiền để nuôi trồng. Ngoài việc không có đất nông nghiệp, đi biển thì không có vốn để đầu tư ghe, tàu, nên nếu không tiếp tục “liều mạng đánh bạc với trời” thì người nuôi tôm không biết lấy đâu ra tiền để trả nợ.

Thấp thỏm chờ thu hoạch

Nếu không tiếp tục nuôi tôm, người dân không biết đào đâu ra tiền để trả nợ.

Sau những vụ mùa nuôi tôm sú thất bát, mấy năm gần đây, toàn bộ diện tích ao đìa nuôi trồng thủy sản ở huyện Vạn Ninh được người dân chuyển đổi sang nuôi tôm thẻ chân trắng. Tuy lợi nhuận không cao như tôm sú, nhưng ranh giới giữa chuyện được mùa hay mất mùa vì đại dịch vẫn chưa rõ ràng nên người nuôi tôm cũng tạm yên lòng khi chọn nuôi tôm thẻ chân trắng. Thế nhưng, khi vụ nuôi tôm năm 2011 chỉ mới bắt đầu được vài tháng, một số đìa nuôi tôm ở các xã Vạn Hưng, Vạn Long, Vạn Thọ, Vạn Thắng... đã xảy ra hiện tượng tôm chết. Tuy chưa xảy ra tràn lan, nhưng nhiều người nuôi vẫn đang thấp thỏm mong sớm đến ngày thu hoạch. Anh Cao Văn Huyền, thôn Xuân Tư, xã Vạn Hưng, một người đi đầu trong phong trào nuôi tôm ở đây cho biết: Mấy năm nay, hầu hết người nuôi tôm trong xã đều thua lỗ. Phần do môi trường bị ô nhiễm nghiêm trọng, con giống thả xuống cùng một kích cỡ nhưng khi thu hoạch có đủ hạng cân. Còn lứa nào tạm thu được lại dính phân trắng, đỏ thân, đen mang… nên giá bán ra rất thấp, lợi nhuận không cao. Hiện nay, giá 1 tấn tôm thẻ chân trắng chỉ bán được từ 60 - 70 triệu đồng, trong lúc đó chi phí tiền thức ăn, giống, thuốc men, dầu nhớt… đã ngót nghét 50 triệu đồng. Đó là chưa kể nếu xảy ra dịch bệnh thì người nuôi tôm coi như trắng tay. “Khi người ta trúng thì không có mình, khi có mình thì không biết sẽ ra sao… Tôi thả tôm được hơn 1 tháng, thấy tôm mau lớn cũng mừng nhưng chưa thu thì bụng vẫn lo nơm nớp”, anh Huyền than thở. So với các hộ gia đình khác, gia đình anh Huyền có diện tích đìa tương đối lớn với 1,1 ha. Trước năm 2.000, với diện tích này anh thả từ 50 - 60 vạn con tôm pots. Còn thời điểm hiện tại, anh chỉ dám thả 20 vạn tôm mà vẫn ngày đêm lo ngay ngáy. Anh H., một người nuôi tôm ở xã Vạn Thắng tâm sự: “Làm nghề này chỉ trông vào hên xui. Mấy năm trước, tui thua lỗ liên tục, nợ nần chồng chất. Năm ngoái, tui may mắn trúng được 2 vụ, nếu không thì có bán nhà, tôi cũng không đủ trả nợ, không biết vợ chồng con cái phải đi đâu kiếm sống”. Từ đầu năm đến nay, do thời tiết khắc nghiệt, nắng nóng kéo dài, dự báo người nuôi tôm ở Vạn Ninh sẽ gặp không ít khó khăn, trong đó nhiều hộ phải thả tôm lần 2 do tôm bị chết hàng loạt.

Nghề nuôi tôm có còn hấp dẫn?

Cơ ngơi “hoành tráng” của người nuôi tôm nay xem ra khá bừa bộn.

Những năm gần đây, tình trạng tôm nuôi bị chết liên tục, trong khi người nuôi phải gánh chi phí quá lớn nên lợi nhuận đạt thấp, nghề nuôi tôm không còn hấp dẫn đối với bà con ngư dân. Nhiều mặt hàng như: thức ăn cho tôm đã tăng từ 25 - 45 ngàn đồng/bao (loại 20 kg); thuốc thú y thủy sản tăng từ 10 - 15 ngàn đồng/chai (gói) tùy loại, chưa kể những vật tư, thiết bị phục vụ cho việc nuôi tôm cũng tăng lên từng ngày. Vào thời điểm này, giá thu mua tôm của các thương lái tuy có tăng lên chút ít, nhưng theo nhiều người dân, mức giá này tỷ lệ nghịch với chi phí của nông dân. Hiện tại, tôm thẻ chân trắng nguyên liệu loại 30 con/kg dao động trong khoảng 70 - 80 ngàn đồng/kg; tôm loại 40 con/kg từ 50 - 60 ngàn đồng/kg nên người nuôi ít có lãi, thậm chí nếu xảy ra dịch bệnh thì xem như trắng tay. Năm ngoái, cứ một tấn tôm thẻ chân trắng người nuôi đầu tư khoảng 50 triệu đồng, nhưng nay con số này có thể lên đến trên dưới 70 triệu đồng. Đây là chi phí quá lớn mà đa phần người nuôi tôm trong tỉnh không thể kham nổi, ngân hàng thì rất “ngán” cho dân vay, vì hiện nay họ đã thấy được mức độ rủi ro của con tôm.

Nhiều đìa tôm ở xã Vạn Hưng, Vạn Ninh đang bỏ hoang.

Theo đánh giá của Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản 3, hầu hết ao đìa nuôi tôm ở Khánh Hòa chưa đảm bảo điều kiện kỹ thuật, nhiều diện tích nuôi tôm lâu năm nên môi trường bị suy thoái và mầm bệnh vẫn còn lưu tồn. Mặt khác, do nguồn nước ô nhiễm, chất lượng con giống không đảm bảo, việc thả nuôi không tuân thủ quy tắc, thả giống rải vụ quanh năm kể cả khi thời tiết không thuận lợi nên dịch bệnh dễ phát sinh trong quá trình nuôi. Bên cạnh đó, việc người nuôi quá lạm dụng thuốc, hóa chất và chế phẩm xử lý môi trường đã dẫn đến kết quả nuôi còn hạn chế. Đây là những nguyên nhân chủ yếu khiến cho nghề nuôi tôm ở Khánh Hòa đang lâm vào thời kỳ tuột dốc.

CHÂU AN KHÁNH

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005