Cá hoàng đế sẽ bị "hạ bệ"

Từ khi cá hoàng đế (HĐ) xuất hiện trên lòng hồ thủy điện Trị An (Đồng Nai), đã có nhiều dư luận trái chiều về loài cá dữ này. Đa số ý kiến đều lo sợ về sự sinh sản, phát triển đến thành dịch của chúng. Bởi, với tập quán sinh sống, săn mồi dữ tợn, cá HĐ sẽ tiêu diệt các loài cá khác, gây mất cân bằng sinh thái nguồn thủy sản trên lòng hồ! Thế nhưng, ngược lại sau hơn 5 năm "làm vua trên hồ Trị An", cá HĐ gần như có "nguy cơ" bị... hạ bệ!

* Một thuở tung hoành!

Cá HĐ được xem là loài cá cảnh nước ngọt, được du nhập từ nước ngoài. Tập quán săn mồi của chúng rất dữ tợn. Chúng sinh sản theo... cấp số nhân, sống theo bầy đàn và tấn công bất cứ sinh vật nào di động trên mặt nước.

Chẳng rõ ai đã đặt tên và do đâu chúng lại xuất hiện ở hồ Trị An (Đồng Nai), chỉ biết từ khi cá HĐ hiện diện, có nhiều dư luận đã vội cho chúng là "hung ngư", là thủ phạm làm cạn kiệt nguồn thủy sản trên hồ Trị An!? Thế nhưng, trên thực tế tình trạng cạn kiệt nguồn thủy sản ở hồ Trị An đã xảy ra hơn 10 năm nay, trước khi có cá HĐ. Anh C. ngụ tại xã Hiếu Liêm, huyện Vĩnh Cửu, là ngư dân có gần 20 năm đánh bắt thủy sản trên hồ Trị An thừa nhận: "Chúng tôi gồm nhiều anh chị em trong gia đình từ hàng chục năm qua đều sinh sống bằng nghề sông nước trên hồ này. Nguồn cá mỗi năm mỗi giảm khiến cuộc sống giới ngư dân chúng tôi càng lúc càng khó khăn. Nguyên nhân là do trước đây, thường xuyên diễn ra nạn đánh bắt thủy sản bừa bãi như cho phép đóng đăng, lưới ở các eo ngách, suối trên lòng hồ nhân mùa cá đẻ. Thêm vào đó, nạn dùng xung điện đánh bắt cá, tôm diễn ra gần như công khai, cùng với việc dùng lưới mành đánh bắt cá nhỏ, cá con làm thức ăn cho cá nuôi lồng bè khiến nguồn lợi thủy sản nơi đây ngày càng cạn kiệt!".

Cá hoàng đế. Ảnh: L.HOÀNG

Còn chị H., một ngư dân ngụ tại eo ngách Suối Rộp, thuộc Phân trường Mã Đà (Vĩnh Cửu) cho rằng: "Mấy năm trước, cá HĐ gần như đã... cứu lấy nghề tụi tui. Mỗi sáng sớm chúng bơi lượn, đớp bóng trắng cả mặt hồ. Loài cá này... khờ lắm, nó rất dễ câu và dễ lưới. Mồi câu là những con tép bạc còn tươi sống đánh bắt trên hồ. Chỉ cần móc tép vô lưỡi câu, rồi rê trên mặt nước là cá HĐ... giành nhau... "bụp" liền. Mỗi ngày vợ chồng tụi em có thể câu, lưới cả chục ký cá HĐ, thu nhập vài ba trăm ngàn đồng là chuyện thường". Do cá HĐ nhiều thịt và ăn khá ngon, bán được giá, nên chỉ trong thời gian ngắn không chỉ ngư dân, mà cả các dân câu từ... a-ma-tơ đến chuyên nghiệp từ TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương, Biên Hòa... đổ xô về hồ Trị An để săn cá HĐ. Thậm chí, có "ngư ông" mỗi ngày câu được năm, bảy ký cá HĐ, có nhiều "ngư ông" ở xa phải mang theo cả thùng nước đá ướp cá để cá không bị ươn. Đặc biệt, vào các ngày thứ bảy, chủ nhật, ven theo lòng hồ gần khu vực Nhà máy thủy điện hồ Trị An có đến vài trăm "ngư ông, ngư bà"... săn cá HĐ. Anh Hai Đạo, ngụ phường Tam Hiệp (TP.Biên Hòa), nói về kinh nghiệm săn cá HĐ như sau: "Tôi thường đi câu cá thư giãn ở hồ Trị An đã hơn 15 năm qua. Tôi chưa thấy giống cá nào... ăn hỗn như cá HĐ. Có lúc "đụng" bầy cả trăm con, chúng cắn câu, tôi giật riết... mỏi cả tay! Mà giống cá này rất là kỳ lạ, mình càng khuấy động nước, lấy đất, đá ném đùng đùng thì chúng càng đến nhiều! Mà nếu có cá HĐ thì hầu như không có loài cá khác nào dám đến! Nhưng từ hơn một năm nay, hình như lượng cá HĐ đã giảm đi rất nhiều!".

* Cá hoàng đế được diệt hay bị diệt?

Anh Long cung cấp tép cho dân câu cá HĐ giờ... rên như bọng!

Khi mới bắt đầu có sự xuất hiện của cá HĐ trên hồ Trị An , qua dư luận cũng như ý kiến của một số nhà chuyên môn, đã có không ít lần các cơ quan hữu trách liên quan đến thủy sản chỉ đạo, đôn đốc phải nhanh chóng tìm biện pháp tiêu diệt loài "hung ngư" này. Nhưng qua thực tế, biện pháp hữu hiệu nhất lại là... biện pháp "nhu cầu giải trí và kiếm sống" của... ngư dân và dân câu! Về giá trị thương phẩm, tùy theo kích cỡ, cá HĐ hiện có giá cao gấp... 5 lần cá tạp, gấp đôi cá chép, gấp 3 cá chim, gấp 4 cá trôi, cá mè! Chính sự "hấp dẫn" về giá trị kinh tế và chất lượng thịt của cá HĐ, đã thu hút ngư dân, dân câu tập trung khai thác không thương tiếc chúng. Hơn nữa, do cá HĐ dễ câu, dễ đánh bắt, nên việc "diệt" chúng không khó. Và, cho đến mùa khô năm 2011 này, lượng cá HĐ ở hồ Trị An đã giảm đến 80%, khiến không ít ngư dân phải... lắc đầu... gác cần câu! Anh Chánh, lái đò ở bến đò Hiếu Liêm cho biết; "Mấy năm trước, lúc cá HĐ còn nhiều, những chuyến đưa đò sớm, khách thường rất đông, có đến hàng trăm người, hầu hết là dân câu cá HĐ từ các nơi đổ về. Nhưng năm rồi và năm nay, dân câu cá HĐ ngày càng thưa dần, thậm chí vào ngày thứ bảy, chủ nhật có khi chẳng còn thấy ai đi câu cá này!". Anh Quang, ngụ tại làng cá bè, sau chợ Mã Đà, sống bằng nghề nuôi cá lồng bè, nhiều năm qua, kiếm thêm thu nhập nhờ việc bán tép bạc làm mồi câu, phục vụ cho dân câu cá HĐ giờ cũng... rên như bọng: "Mấy năm trước, lúc cá HĐ còn rộ, mờ sáng là dân câu cá HĐ ùn ùn kéo nhau đến chỗ tôi giành nhau mua tép, nhiều lúc không đủ tép sống để bán. Còn giờ thì lâu lâu mới có dân câu hỏi mua tép, riết rồi tôi cũng chẳng buồn rọng tép để bán nữa. Cá HĐ gần như... hết rồi, chính tôi giăng lưới cả buổi trời mà chỉ được vài ba con cá HĐ nhỏ cỡ 3 ngón tay!".

* Nên mừng hay lo!?

Đa số "ngư ông" đi săn cá HĐ không hẳn là vì kinh tế mà vì thú vui. Do vậy, dù thừa biết là lượng cá HĐ ở hồ Trị An chẳng còn là bao, nhưng thỉnh thoảng vẫn còn có... lai rai vài "ngư ông" vác cần câu tìm đến. Trong số "ngư ông nuôi hy vọng" có anh Sơn, ngụ phường Tân Tiến (TP.Biên Hòa), một "chuyên gia" câu cá HĐ thuộc hàng... cao thủ. Giờ đây, sau gần chục lần... vác cần đi câu cá HĐ ở bờ hồ Trị An, anh Sơn đã "tan hy vọng", vì rảo quanh cả vài cây số mà anh chỉ thấy lác đác có vài con cá HĐ... đớp bóng! Anh nói: "Giờ thì tôi đành phải thừa nhận là cá HĐ đã bị cạn kiệt! Từ hôm sau Tết Tân Mão đến giờ, tôi có đến cả chục lần đi câu cá HĐ, mà có lần nào được hơn 1 ký cá đâu!".

Một "ngư ông" câu cá HĐ đang... ngồi đồng! Ảnh: L.HOÀNG

Trưa chủ nhật, tại bến đò Hiếu Liêm, tình cờ chúng tôi gặp được anh Tư Tèo, anh Cường, đều ngụ phường Thống Nhất (TP.Biên Hòa) và anh Long ngụ phường Bửu Long (TP.Biên Hòa) đang trên đường đi câu cá HĐ trở về. Cả 3 "ngư ông" này đều lắc đầu ngao ngán, chỉ cho chúng tôi xem chiếc rọ chỉ có vài ba con HĐ... cỡ 2 ngón tay! Riêng anh Long thì... nhăn mặt mà rằng: "Nói thì mấy anh không tin. Chớ từ mờ sáng đến giờ, tôi chỉ câu được duy nhất có 1 con cá HĐ nhỏ xíu! Chủ nhật tới, ai mà rủ tôi đi câu cá HĐ thì... thà tôi ở nhà nấu cơm cho vợ còn sướng hơn!". Không chỉ dân câu mà cả các ngư dân săn cá HĐ, nếu chỉ bằng các ngư cụ truyền thống, cũng rơi vào "thảm cảnh" như dân câu. Chị H., một ngư dân ngụ tại vàm eo Suối Rộp đã... "đổ thừa" như sau: "Dân câu cá thì chẳng ảnh hưởng gì. Cá HĐ giảm nhiều là do dân rà điện bắt cá! Đó, phía sau vàm nhà tôi hầu như ngày nào cũng vậy, mấy tay rà điện cứ quần "chích cá" từ sáng tới khuya thì... còn con cá HĐ nào sống sót được, huống gì loài cá khác!".

Sự giảm thiểu cá HĐ, một loài cá được cho là "hung ngư" trên hồ Trị An đã đặt ra câu hỏi cho ngành bảo vệ nguồn lợi thủy sản là: chúng ta nên... mừng hay lo?

Lê Hoàng

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005