Chất lượng con giống thủy sản: Thả nổi đến bao giờ?

Nguồn giống thủy sản bảo đảm chất lượng cung cấp cho các vùng nuôi trong cả nước đang thiếu hụt trầm trọng, đặc biệt là giống tôm sú và cá tra. Tình trạng này xuất phát từ nguồn cá bố mẹ đang bị lão hóa; việc tranh mua con giống vào thời điểm thị trường thủy sản nguyên liệu sốt giá dẫn đến hiện tượng đẻ ép, làm con giống không đủ chất lượng.

Thiếu số lượng, bất ổn chất lượng

Bộ NN&PTNT cho biết, hiện cơ sở sản xuất con giống thủy sản tập trung chủ yếu ở ĐBSCL và Nam Trung bộ với gần 2.800 trại giống. Năm 2010, cá tra giống có khoảng 1,8 tỷ con, tôm sú 25 tỷ con, tôm thẻ chân trắng 20 tỷ con... Dù vậy, ngành thủy sản vẫn đang phải đối mặt với thực trạng thiếu trầm trọng về số lượng và bất ổn về chất lượng con giống.

Bể nuôi các loài cá đặc sản ở Trung tâm quốc gia Giống thủy sản nước ngọt miền Bắc.

Theo ông Lê Viễn Chí, Vụ phó Vụ Nuôi trồng thủy sản (Tổng cục Thủy sản), tại ĐBSCL hiện có 175 cơ sở sản xuất cá tra giống với diện tích 5.420 ha. Số cơ sở này chỉ bằng hơn 80% so với thời điểm cuối năm 2009 nhưng lại sản xuất ra lượng cá giống tăng đến 19% vì nhu cầu tăng. Thực tế này khiến chất lượng giống cá tra thời gian gần đây có dấu hiệu suy thoái, do chất lượng đàn cá bố mẹ không bảo đảm, đẻ non và đẻ nhiều lần trong năm. Nhiều vấn đề về cận huyết, sắc tố da (da trắng, da hồng), tỷ lệ sống từ cá bột lên cá giống thấp (dưới 12%)... đã làm đàn cá chậm lớn, giảm sức đề kháng, dễ nhiễm một số loại bệnh phổ biến và nguy hiểm như trắng mang, trắng gan, xuất huyết, gan...

Mới đây, Đại học Cần Thơ vừa công bố một nghiên cứu về con giống cho thấy, tỷ lệ cá tra nhiễm bệnh ở một số vùng nuôi lên đến gần 100%. Các chuyên gia dự báo, tình huống xấu này có thể xuất hiện và phát triển mạnh trong năm nay, do cung thấp hơn cầu nên người nuôi phải tranh mua mọi nguồn cá giống. Để đáp ứng nhu cầu tăng đột biến, một số cơ sở đã vét cá giống từ nhiều nơi về cung cấp cho người nuôi nhưng gần như thả nổi công tác kiểm dịch.

Với tôm giống, nguồn cung cũng không đủ cầu do quy mô sản xuất nhỏ lẻ, chưa có trại giống đạt chuẩn. Tại Cà Mau, mặc dù chiếm tới 40% diện tích nuôi tôm sú cả nước nhưng trong số 819 trại sản xuất giống thì có đến 300 trại nằm ngoài quy hoạch; 50% số trại trong quy hoạch không đạt tiêu chuẩn về an toàn dịch bệnh, cơ sở vật chất xuống cấp nghiêm trọng. Hà Nội, theo Chi cục Thủy sản, hiện có khoảng 20 cơ sở sản xuất giống thủy sản, mỗi năm cung cấp khoảng 1 tỷ con giống nhưng phần lớn phát triển tự phát, quy mô nhỏ lẻ nên chất lượng con giống chưa ổn định, chưa kiểm soát được chất lượng, dịch bệnh. Đáng lo ngại là tại ĐBSCL, khi nhu cầu tôm sú giống khoảng 25 tỷ con, tôm thẻ chân trắng khoảng 20 tỷ con nhưng do chi phí kiểm dịch quá cao nên nhiều cơ sở bỏ qua công đoạn này, cũng không khai báo, con giống cứ thế trôi nổi trên thị trường, vào cả ao nuôi có nguy cơ dịch bệnh.

Cần đầu tư bền vững

Sự thiếu hụt nguồn cá giống sẽ ảnh hưởng rất lớn đến vụ nuôi cá 2011 - 2012. Để giải quyết vấn đề này, mới đây, tại Hội nghị tổng kết công tác chỉ đạo sản xuất và tiêu thụ cá tra, nuôi tôm nước lợ, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Vũ Văn Tám cho biết, cuối năm 2011 sẽ chuyển giao 100.000 con cá tra hậu bị cho ĐBSCL. Theo đánh giá của Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản II, đàn cá hậu bị đang được nuôi dưỡng tại Viện phát triển khá tốt, cuối năm 2011 sẽ được chuyển về các địa phương để thay thế đàn cá bố mẹ, nhằm nâng cao chất lượng cá tra thương phẩm trên thị trường. Ngoài ra, Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản II cũng đang gấp rút xây dựng bộ tiêu chuẩn quốc gia về giống cá tra, cá basa để chuyển đến Chi cục Thủy sản các tỉnh, đồng thời cho nhân giống đàn cá bố mẹ hậu bị để có thể sinh sản được ngay sau khi được chuyển giao cho các trại giống, bảo đảm sản xuất khoảng 2,5 đến 2,6 tỷ con giống cho năm 2011. Về con tôm, theo Thứ trưởng Vũ Văn Tám, năm 2011, tôm sú vẫn là đối tượng nuôi chính, Bộ sẽ sớm ban hành tiêu chí cho vùng nuôi và phấn đấu 50% diện tích nuôi tôm được đánh số, thực hiện truy xuất nguồn gốc. Đồng thời, tăng cường chuyển giao kỹ thuật nhân giống để các địa phương chủ động nguồn giống.

Để đưa ngành thủy sản phát triển bền vững, nâng cao giá trị xuất khẩu, các chuyên gia cho rằng đầu tư con giống là chiến lược lâu dài, quyết định đến thành quả sản xuất, kinh doanh. Vì vậy, phải sớm có quy hoạch phát triển trên cơ sở phù hợp với điều kiện, lợi thế từng vùng, miền. Trước mắt, muốn kiểm soát chặt chẽ chất lượng con giống thì phải phân định rõ trách nhiệm, quyền hạn của cơ quan quản lý ở trung ương, địa phương theo hướng tăng cường quyền cho cơ quan quản lý địa phương; trang bị đầy đủ thiết bị máy móc, cán bộ kỹ thuật, cơ sở vật chất kỹ thuật để hoạt động có hiệu quả (tránh tình trạng chỉ có văn bản giao nhiệm vụ còn trang thiết bị máy móc không được đầu tư, con người thì thiếu...). Bên cạnh đó, cần xây dựng tiêu chuẩn mẫu cho trại giống, chỉ cho phép những cơ sở, cá nhân và tổ chức đủ điều kiện, tiêu chuẩn theo quy định được hoạt động, tránh tình trạng phát triển ồ ạt không theo quy hoạch, ảnh hưởng xấu đến chất lượng con giống.

Chí Kiên

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005