ĐBSCL: Thích ứng con tôm “ôm” cây lúa

Sản xuất nông nghiệp bền vững trong điều kiện biến đổi khí hậu là vấn đề cấp bách đặt ra cho ngành nông nghiệp các địa phương vùng ven biển ĐBSCL.

Một thời trắc trở

Tình trạng mặn xâm nhập, nước biển dâng đang ảnh hưởng trực tiếp đến hàng ngàn ha đất canh tác lúa - tôm ở vùng đất này. Với ĐBSCL, lúa - tôm suốt một thời gian dài trở thành chuyện thời sự nóng bỏng. Hiệu quả từ nuôi tôm cao hơn trồng lúa, khiến nhiều người quay lưng với vùng ngọt, phá vỡ quy hoạch. Sau nhiều năm nuôi tôm, nguồn nước bị ô nhiễm, dịch bệnh thường xuyên xảy ra, tôm chết, nhiều hộ dân lâm vào cảnh nợ nần, muốn quay lại nghề trồng lúa. “Cớ sự” bắt đầu từ năm 2001, khi tỉnh Cà Mau quy hoạch chuyển 90.000 ha đất lúa kém hiệu quả sang lúa - tôm. Đến năm 2002, Cà Mau có hơn 26.000 ha lúa - tôm và... thất bại hoàn toàn. Những năm tiếp theo, diện tích lúa - tôm của tỉnh lúc tăng, lúc giảm nhưng đều thất bại. Nông dân không còn thiết tha với lúa và tập trung chuyên canh con tôm. Tại Bạc Liêu, Sóc Trăng, tình hình cũng diễn ra tương tự. Ở Sóc Trăng, từ 2001 đến 2008, diện tích lúa giảm hơn 48.000 ha, diện tích nuôi tôm tăng lên hơn 40.000 ha.

Mãi đến cuối năm 2009, tỉnh ủy - UBND tỉnh Cà Mau mới xây dựng đề án “Nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả sản xuất tôm, lúa từ nay đến năm 2015”. Sau hơn 1 năm thực hiện, năng suất bình quân của các mô hình tăng 910 kg/ha, gấp 2 lần so với năng suất tôm nuôi trong toàn tỉnh trước khi thực hiện đề án. Nhờ đề án, nông dân biết áp dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất và liên kết giữa “4 nhà”, hướng đến nền sản xuất nông nghiệp chất lượng cao. Từ đó, đề án đã nhận được sự đồng tình từ các nhà khoa học, doanh nghiệp đến nông dân.

Nông dân Cà Mau nuôi tôm trong ruộng lúa. Ảnh: Q. THANH

Hướng mở phát triển

Theo các nhà nông học, yếu tố về đất đai, thời tiết, khí tượng thủy văn, diễn biến mưa và tình hình xâm nhập mặn của ĐBSCL đang thích ứng với cơ cấu sản xuất một vụ lúa, một vụ tôm. Đến nay, 7 tỉnh ven biển ĐBSCL phát triển khá mạnh mô hình này, với tổng diện tích trên 140.000 ha, hiệu quả rất cao. Đây cũng là hệ thống canh tác mới, có khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu và nước biển dâng trong thời gian tới. PGS - TS Phạm Văn Dư, Phó cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN-PTNT), cho biết: “Tiềm năng và lợi thế phát triển hệ thống canh tác tôm - lúa trong toàn vùng có thể đạt đến 200.000 ha. Vì vậy việc khai thác và phát huy sản xuất tôm - lúa cần tiếp tục thực hiện với những định hướng rõ rệt hơn về quy hoạch vùng, giống lúa, chất lượng tôm và khai thác các hoạt động sản xuất khác như rau, màu và các loại thủy sản khác”. Bên cạnh đó việc bố trí, sử dụng lao động phù hợp trong suốt quá trình canh tác tôm - lúa sẽ góp phần tăng thêm sản phẩm và thu nhập cho nông dân. Vấn đề hiện nay là giống cây trồng và vật nuôi. Riêng về lúa, có nhiều loại giống phù hợp những vùng đất có độ nước lợ khác nhau để khai thác tốt tiềm năng mặn - ngọt. Theo nông dân, không nhất thiết chỉ trồng lúa mà còn có thể trồng các giống cây khác. Vật nuôi cũng không chỉ có tôm, có thể là cá kèo, cá đối, cua biển, vừa nuôi trồng kết hợp với khai thác tự nhiên.

Cà Mau, Kiên Giang có những tương đồng về thời tiết, tình trạng xâm nhập mặn trong vùng sản xuất tôm - lúa như: Mùa mưa đến chậm hơn, lượng mưa ít và giữa mùa mưa có nắng hạn kéo dài khoảng 2 tuần, nên thời vụ xuống giống lúa trễ hơn các vùng khác và phải sử dụng giống lúa ngắn ngày để “né” mặn. Còn Bạc Liêu, Sóc Trăng, Trà Vinh, Tiền Giang, Bến Tre... mùa mưa đến sớm hơn, nông dân có điều kiện rửa mặn và xuống giống sớm, sản xuất lúa - tôm vùng này thích hợp cho những giống lúa trúng mùa.

Nhận định về mô hình này, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Bùi Bá Bổng nhấn mạnh: Ngoài việc củng cố, đầu tư hệ thống thủy lợi lớn như đê biển, cống điều tiết mặn ngọt, các địa phương cần tăng cường xây dựng hệ thống thủy lợi nội đồng, hướng dẫn nông dân làm đê bao ao tôm đúng kỹ thuật. Mặt khác, tăng cường hơn nữa chương trình khuyến nông, khuyến ngư để chuyển giao kỹ thuật cho nông dân, đồng thời gắn với đào tạo nghề để giúp người dân nắm vững quy trình kỹ thuật, qua đó, góp phần tăng giá trị sản phẩm hàng hóa cho nông hộ ven biển ĐBSCL.

TRẦN MINH TRƯỜNG

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005