Cá linh miền Tây 'chết khô' giữa mùa lũ

“Bèo như con cá linh”, câu ví von quen thuộc của người dân vùng lũ thượng nguồn ngày nào giờ lại nghe ngược ngạo. Đang mùa lũ, nhưng giá cá linh ở các chợ lớn tại TP. Long Xuyên (An Giang) lên đến 180.000 đồng/kg, dân khá giả mới mua nổi.

Chúng tôi tìm về “làng cá linh” ở xã Phước Hưng, huyện An Phú (An Giang) để tìm câu trả lời vì sao con cá linh vốn rẻ bèo, giờ lại đắt đỏ đến thế?

Cá linh sình cũng tìm đỏ mắt

Đã giữa tháng 10 nhưng cồn Cốc - làng cá linh ở xã Phước Hưng lại khô ráo lạ thường. Dọc đường vào cồn có rất nhiều dụng cụ đánh bắt cá vứt bữa bãi. Nhiều ghe, xuồng cũng được cất dưới sàn nhà, chẳng ai thèm rớ tới.

Con cá linh vốn rẻ bèo giờ lại thành của hiếm ở vùng lũ. Ảnh: Trung Thanh

“Mọi năm, vào mùa này là nước ngập tứ bề, muốn vào đây phải đi bằng xuồng”, anh Nguyễn Minh Chí, Phó chủ tịch UBND xã Phước Hưng, chỉ tay về bãi bắp mới trồng dọc bờ sông Hậu, giải thích: “Mùa lũ năm ngoái, đây là nơi người dân đặt lợp bắt cá linh. Năm nay ngóng mãi nhưng không thấy nước về nên họ phải chuyển sang trồng bắp”.

Ông Nguyễn Minh Hương, 70 tuổi, cả đời sống bằng nghề bắt cá linh, ở cồn Cốc, nhìn ngược dòng sông Hậu, ngóng về thượng nguồn lắc đầu: “Mùa lũ mọi năm, ngày nào tui cũng bắt được cả mấy trăm kg cá linh, bán 2 ngàn rưỡi đồng/kg cũng kiếm gần nửa triệu bạc chứ chẳng chơi. Giờ, lũ kiệt, nước chẳng ngập đồng nên phải mần bắp chứ trồng thứ này chẳng biết có được cơm cháo gì không”.

Ông Nguyễn Văn Tòng, “vua” đan lợp bắt cá linh nhìn đống lợp chất chồng trong nhà, rầu rĩ: “Mùa lũ năm ngoái tui bán gần 40.000 cái lợp bắt cá linh. Năm nay, bạn hàng ở Camphuchia cũng gọi điện sang than, lũ chẳng về nên chẳng ai mua lợp, mua liếc gì ráo”.

Cồn Cốc có hơn 100 hộ dân làm nghề đan lợp và bắt cá linh, nhưng giờ đi từ đầu đến cuối ấp tìm con cá linh sình (cá ươn) cũng chẳng có. “Tụi thanh niên kéo qua Camphuchia bắt cá linh nhưng bên đó cá cũng chẳng trúng mấy nên đi được mấy bữa cũng quay về, rồi xuống Sài Gòn, Bình Dương mần nghề phụ hồ kiếm sống”, ông Tòng nói.

Đến Búng Bình Thiên (xã Quốc Thái, huyện An Phú), nơi được ví là “hồ nước trời” với tôm cá đầy ắp quanh năm.chúng tôi gặp cảnh đìu hiu chẳng kém.

“Kéo lưới từ 4 giờ sáng đến sáng bảnh mà chưa được ký cá. Mấy năm trước, mùa nước về, ngày nào nhà tui cũng bắt được ba bốn chục ký, cá linh thì nhiều vô kể”, bà Lại Thị Hai, buồn bã nhặt mấy con cá linh lẫn trong cỏ vừa bắt được, than thở.

Chúng tôi gọi điện cho ông Huỳnh Quang Đấu, giám đốc Công ty Antesco, đơn vị từng thu mua hàng chục tấn cá linh vào mỗi mùa lũ ở An Giang, ông chỉ nói tóm lược có một câu: “Lũ không về, nên hầu như chúng tôi chẳng mua được kg cá linh nào để chế biến cả”.

“Chìm” trong mùa nước nổi

Người dân An Giang nói rằng, trước đây cá linh mùa lũ nhiều đến nổi bán, ăn không hết, phải muối mắm, hoặc dùng làm thức ăn cho cá nuôi. Giờ đến các làng nuôi cá bè, hỏi chuyện con cá linh, ai cũng bực dọc.

“Lũ không về, cá linh bán đắt như tôm tươi, mua cho người ăn còn không nổi nói gì đến cho cá. Từ lúc cá linh lên giá, tụi tui phải chuyển sang mua cá biển làm thức ăn cho cá tra, cá basa. Nhưng dân lái thấy thế họ cũng đẩy giá cá biển lên theo. Thành thử, lũ không về, không chỉ dân đánh bắt thất bát, mà dân nuôi cá tụi tui cũng khổ lây”, ông Tư, nuôi cá bè ở xã Đa Phước, huyện An Phú nói.

“Con cá linh có nguồn gốc từ biển hồ Camphuchia. Vào mùa lũ, cá linh non trôi theo sông xuống An Giang rồi lên các cánh đồng ngập nước sống. Hết mùa lũ, cá linh ra sông lớn, rồi ngược dòng về lại Camphuchia để đẻ. Cứ thế, vào mùa lũ, cá linh lại xuất hiện và trở thành đặc sản của An Giang”, ông Đoàn Ngọc Phả, Phó Giám đốc sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn An Giang, nói về “mối tình” của con cá linh với lũ.

Theo ông Phả, trước đây nói đến lũ ở Miền Tây nhiều người không biết nên tưởng nó tang tóc như lũ Miền Trung. Thực tế, lũ ở xứ này chỉ là “mùa nước nổi”. Những năm qua, An Giang đã thực hiện nhiều chương trình giúp người dân không chỉ biết sống chung mà còn tận dụng mùa nước nổi để nuôi cá, trồng rau nhút, bông súng, điên điển trên đồng… Thế nhưng khi người dân đã biết bám lũ để kiếm tiền thì đùng một cái nước lại không về. Lũ kiệt nên người dân xứ lũ cũng “chìm” luôn!

Lũ không về, dân nuôi cá bè cũng lao đao. Ảnh: An Bang

Ông Phả nói: “Lũ không về như năm nay thì tình hình sản xuất lúa mùa tới sẽ rất khó khăn vì đất bị cằn cỗi do thiếu phù sa bù đắp lại bị lúa chét (mọc từ gốc rạ) hút hết chất dinh dưỡng, tiếp đến lại còn “ủ” nhiều mầm bệnh do chưa được nước lũ cuốn trôi… Riêng con cá linh là loại cực kỳ khó nuôi, nó chỉ sống trong điều kiện tự nhiên nên lũ kiệt thì cá linh cũng tiêu luôn”.

Về nguyên nhân lũ không về, ông Phả nói, có thể là do ảnh hưởng bởi các con đập ở Trung Quốc cộng với tình hình khô hạn ở các nước đầu nguồn sông Mê kông như Lào, Camphuchia. Tuy nhiên, để xác định nguyên nhân cụ thể vì sao lũ ở ĐBCCL càng ngày càng kiệt dần cần phải có những nghiên cứu mang tầm quốc tế.

Theo dự báo của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn An Giang, đỉnh lũ năm nay ở trạm Tân Châu (thượng nguồn) chỉ đạt ở mức 3,05 m, thấp hơn năm 2009 hơn 1 m. Trừ năm 1998 (do có hiện tượng hạn hán) năm nay đỉnh lũ thấp ở mức kỷ lục trong vòng hàng chục năm qua.

Tình hình này có thể khiến kế hoạch đánh bắt, nuôi trồng thủy sản mùa nước nổi ở nhiều địa phương ở An Giang bị phá sản.

Năm 2009 được coi là lũ nhỏ nên sản lượng đánh bắt thủy sản của An Giang chỉ đạt trên 40.000 tấn, trong đó sản lượng đánh bắt cá khoảng 30.000 tấn. Năm nay, dù chưa có số liệu thống kê nhưng theo Chi cục Thủy sản An Giang sản lượng khai thác rất thấp do việc đánh bắt cá trên đồng mùa lũ quá đìu hiu.

Trung Thanh – An Bang

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005