Khánh Hoà: Để nghề nuôi ốc hương “lên hương”

Năm 1998, Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản III nghiên cứu thành công đề tài khoa học cấp Nhà nước “Sinh sản nhân tạo ốc hương giống”. Sau đó, phong trào nuôi ốc hương trong tỉnh Khánh Hoà bắt đầu phát triển mạnh, tập trung chủ yếu ở huyện Vạn Ninh, thị xã Cam Ranh và TP. Nha Trang. Ngoài nuôi tôm hùm lồng, nghề nuôi ốc hương được nhiều người dân chọn lựa vì thời gian nuôi ngắn, chi phí đầu tư thấp nhưng hiệu quả kinh tế cao. Tuy nhiên, do phát triển ồ ạt, nuôi không theo quy hoạch dẫn đến ô nhiễm môi trường và dịch bệnh, khiến nhiều vùng nuôi ốc hương trong tỉnh xảy ra tình trạng ốc chết hàng loạt.

Phong trào nuôi ốc hương ở Khánh Hòa manh nha từ năm 1998 - 2000 và phát triển rầm rộ từ năm 2005 - 2010. Trong đó, tập trung chủ yếu ở khu vực vịnh Vân Phong, đầm Nha Phu, vịnh Nha Trang, đầm Thủy Triều và vịnh Cam Ranh. Nhiều người nuôi trồng cho rằng, nghề nuôi ốc hương “sướng” hơn nhiều so với nghề nuôi tôm hùm lồng. Ốc hương có thể được nuôi lồng, nuôi đìa, nuôi đăng. Mỗi lồng nuôi có diện tích khoảng 25 - 30 m2, thả 2,5 vạn con ốc giống. Chi phí làm lồng nuôi ốc hương chỉ cần chừng 1,5 - 2 triệu đồng, trong khi lồng nuôi tôm hùm phải đầu tư từ 3 - 4 triệu đồng. Thời gian nuôi ốc hương chỉ khoảng 4 tháng, nhanh thu lãi, sớm thu hồi vốn. Còn nuôi tôm hùm lồng phải mất 2 năm mới thu hoạch nhưng lãi không bằng nghề nuôi ốc hương. Theo tính toán của người nuôi ốc hương, nếu nuôi trót lọt thì tiền lãi thu được tương đương hoặc cao gấp đôi so với tiền vốn đầu tư; có hộ mỗi năm thu lãi từ vài chục đến hàng trăm triệu đồng. Hiện nay, ốc hương bán rất chạy trên thị trường. Ngoài tiêu thụ tại các nhà hàng, khách sạn trong nước, ốc hương còn được xuất khẩu sang Trung Quốc, Hồng Kông, Đài Loan…

Những năm gần đây, dịch bệnh xảy ra trên tôm sú, tôm thẻ, tôm hùm, vẹm xanh… đã khiến người nuôi trở nên dè dặt đối với các đối tượng này. Chính vì vậy, với xác suất xảy ra dịch bệnh thấp, ốc hương đang là đối tượng ưu tiên số một được người nuôi chọn lựa, chuyển đổi và trở thành đối tượng nuôi chính. Sau nhiều vụ nuôi có lãi, người nuôi trồng thủy sản trong tỉnh đổ xô vào nuôi ốc hương và số lồng nuôi đã tăng nhanh chóng mặt. Đến thời điểm này, số lồng nuôi ốc hương trong tỉnh đã lên đến trên 15.000 ô lồng. Không thể phủ nhận, những năm gần đây, hầu hết hộ gia đình nuôi ốc hương trong tỉnh đều thắng lớn, chỉ cần trúng vài vụ ốc hương là có trong tay hàng chục triệu đồng, thậm chí hàng trăm triệu đồng, nhiều gia đình đã thoát nghèo và giàu lên nhanh chóng. Chính vì thế, hầu hết diện tích mặt nước mặn ven biển đều được khai thác tối đa để nuôi ốc hương. Tuy nhiên, do nuôi trồng ồ ạt, không theo quy hoạch, tình trạng ô nhiễm môi trường và dịch bệnh đã khiến nhiều vùng nuôi ốc hương trong tỉnh đang nằm trong “báo động đỏ” về dịch bệnh. Trong đợt dịch bệnh mới đây nhất tại đầm Nha Phu, có trên 100 hộ nuôi ốc hương với 1.500 ô lồng lồng có ốc hương bị chết tới 97%, tổng thiệt hại ước khoảng trên 60 tỷ đồng. Điều này không đơn thuần là may rủi mà là lời cảnh báo về tính bền vững, sự suy thoái môi trường đối với đối tượng nuôi này.

Thực tế cho thấy, ảnh hưởng đến môi trường có nhiều nguyên nhân, nhưng trước hết là do ý thức cộng đồng trong nuôi trồng thủy sản của người dân chưa cao. Tình trạng nuôi trồng tự phát, chưa được hướng dẫn kỹ thuật, hầu hết vùng nuôi ốc hương đều có mật độ nuôi rất dày, vượt rất nhiều lần so với khuyến cáo của các ngành chức năng nên nguy cơ xảy ra dịch bệnh rất lớn. Mặt khác, hạn chế của các cơ quan chức năng trong việc kiểm dịch môi trường, chất lượng con giống, dẫn đến dịch bệnh tràn lan, không được ngăn chặn kịp thời. Bên cạnh đó, do chậm quy hoạch những vùng nuôi trồng thủy sản, tình trạng nuôi tràn lan, không kiểm soát nổi đã diễn ra ở nhiều nơi, làm phá hủy cân bằng sinh thái môi trường biển.

Hiện nay, phong trào nuôi ốc hương trong tỉnh phát triển mạnh, kéo theo đó là nhu cầu về con giống cũng rất lớn. Tuy nhiên, lượng con giống của Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản III không đáp ứng nổi nhu cầu, tình trạng khan hiếm giống và mua phải giống kém chất lượng cũng là một trong những nguyên nhân khiến người nuôi ốc hương thất bại. Do không nắm vững quy trình kỹ thuật, nhưng một số người vẫn tham gia sản xuất giống nên con giống sản xuất ra có số lượng ít và chất lượng không đảm bảo cho hoạt động nuôi thương phẩm. Bên cạnh đó, một số trại sản xuất giống tôm sú chuyển sang sản xuất ốc hương là không đảm bảo yếu tố kỹ thuật. Bởi công trình thiết kế cho tôm sú không phù hợp với đối tượng ốc hương như: thiếu hệ thống bể nuôi ốc bố mẹ, bể ương giống; hệ thống bể lắng lọc không đủ công suất đảm bảo nhu cầu thay nước cho ốc giống. Vì vậy, hiệu quả sản xuất thấp; ốc giống có chất lượng kém và thường mang một số dấu hiệu bệnh lý như ốc bị mòn vỏ, đỉnh vỏ bị trắng hoặc bị gãy, màu sắc nhợt nhạt, hoạt động kém. Bên cạnh những hạn chế về trình độ kỹ thuật, ý thức của một số người dân chưa cao cũng làm ảnh hưởng lớn đến quá trình phát triển của nghề nuôi ốc hương. Do mục đích lợi nhuận, vào thời điểm chính vụ thả nuôi thương phẩm, một số cơ sở bán giống cỡ nhỏ (cỡ giống nhỏ hơn 12.000 con/kg), không đảm bảo yêu cầu kỹ thuật cho nuôi thương phẩm.

Có thể nói, nghề nuôi ốc hương ở Khánh Hòa phát triển mạnh không chỉ có ý nghĩa về kinh tế mà còn có ý nghĩa trong đa dạng môi trường biển. Tuy nhiên, để nghề nuôi ốc hương phát triển bền vững, bên cạnh việc tổ chức tập huấn kỹ thuật nuôi, sản xuất giống ốc hương cho ngư dân, ngành nông nghiệp cần có một quy hoạch tổng thể, thiết lập các vùng nuôi chuyên canh gắn với bảo vệ môi trường; đồng thời phối hợp với các ngành chức năng, doanh nghiệp kinh doanh mặt hàng thủy sản tìm hiểu thị trường và trực tiếp thu mua ốc hương xuất khẩu để ổn định giá cả cho người nuôi. Nếu làm tốt những vấn đề trên, tin rằng thời gian không xa, biển Khánh Hòa sẽ trở thành một vùng nuôi ốc hương có tính bền vững, đạt hiệu quả kinh tế cao.

VŨ CA

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005