Xuất khẩu thủy sản: Không ít thách thức

Xuất khẩu tôm, cá tra vẫn đóng vai trò chủ đạo, chiếm tỷ trọng lớn trong kim ngạch xuất khẩu thủy sản của cả nước. Tuy nhiên, ngành sản xuất, chế biến các mặt hàng này vẫn đang gặp nhiều khó khăn về dịch bệnh, xây dựng vùng nguyên liệu…

Chế biến thủy sản xuất khẩu ở đồng bằng sông Cửu Long

Thiếu nguyên liệu

Mỗi ngày có hàng trăm tấn tôm nguyên liệu được thương lái Trung Quốc “núp bóng” thương lái địa phương thu mua bằng mọi giá mà không cần chất lượng. Điều đáng lo ngại là việc thu mua tôm với giá cao khiến nông dân khá hào hứng.

Ông Võ Hồng Ngoãn - người nuôi tôm ở TP. Bạc Liêu, tỉnh Bạc Liêu - cho rằng: “Việc thương lái Trung Quốc thu mua tôm với giá cao sẽ có lợi cho nông dân vì bán được giá và không bị “ép” như trước đây”.

Việc thu gom nguyên liệu tôm ở đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đã làm cho phần lớn nhà máy chế biến tôm thiếu nguyên liệu sản xuất. Hiện tại, ở Cà Mau nhiều nhà máy chỉ hoạt động khoảng 40% công suất và kéo theo hàng ngàn công nhân thiếu việc làm.

Thách thức đối với xuất khẩu cá tra lại ở góc độ khác. Diện tích nuôi cá tra ở ĐBSCL liên tục giảm trong mấy năm qua do tình trạng thua lỗ kéo dài, nông dân không còn vốn để tái sản xuất.

Nếu như năm 2009, toàn vùng ĐBSCL thả nuôi 6.512 ha thì đến năm nay chỉ còn khoảng 5.700 ha.

Sau gần chục năm nuôi cá tra, gia đình ông Nguyễn Văn Tư ở khu vực Thới Thạnh Đông (phường Thới Long, quận Ô Môn, TP. Cần Thơ) quyết định bán ao cá tra để trả nợ. Ông Tư cho biết: “Mấy năm liên tiếp nuôi cá tra thua lỗ do giá thấp nên số nợ ngân hàng đã lên đến 700 triệu đồng. Vì vậy tôi phải bán ao để trả nợ rồi giải nghệ luôn”.

Giải pháp nào?

Lâu nay cá tra Việt Nam mang tiếng độc quyền trên thị trường thế giới nhưng người nuôi vẫn thua lỗ, DN lao đao. Mặc dù thời gian qua có rất nhiều hội thảo, hội nghị bàn cách “cứu” cá tra, đặc biệt là giải pháp quy hoạch vùng nguyên liệu, vốn, liên kết sản xuất nhưng chưa thật sự mang lại hiệu quả. Tiến sĩ Võ Hùng Dũng -Giám đốc VCCI Cần Thơ -cho rằng, việc quy hoạch vùng nguyên liệu, giảm diện tích, sản lượng để nâng cao chất lượng là cần thiết nhưng cơ quan nào chịu trách nhiệm trong việc quản lý giảm diện tích tuân thủ theo quy hoạch…là việc cần bàn. Việc liên kết sản xuất để chia sẻ lợi nhuận giữa DN và người nuôi đang được xem là giải pháp tích cực. Hiện tại, ở ĐBSCL có rất nhiều nông dân liên kết với DN theo hình thức DN đầu tư thức ăn, nông dân đầu tư con giống thả nuôi sau đó bán cá lại cho DN. Khi đó nông dân được lợi nhuận từ 1.000 - 1.500 đồng/kg cá tra, DN cũng có nguồn nguyên liệu ổn định để sản xuất.

Theo ông Lý Văn Thuận, lâu nay việc phát triển ồ ạt các nhà máy chế biến đã dẫn đến thiếu nguyên liệu sản xuất. Trong khi đó các ngành công nghiệp phụ trợ trong chế biến tôm như: Gia vị, bột, phẩm màu… đều phải nhập khẩu. Ông Thuận đề xuất: “Để phát triển bền vững cần có sự quản lý vĩ mô của nhà nước, không nên cấp phép đầu tư xây dựng nhà máy chế biến ồ ạt như thời quan qua. Đồng thời khuyến khích đầu tư chế biến sâu để tăng giá trị xuất khẩu”.

Ông Lý Văn Thuận - Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến & Xuất khẩu thủy sản Cà Mau: Việc thu mua tôm nguyên liệu của thương lái Trung Quốc thông qua đại lý, DN ở Việt Nam với giá cao là do trốn thuế, vì lợi ích trước mắt nên lâu dài sẽ ảnh hưởng tới uy tín của tôm Việt Nam trên thương trường.

Kim Thư

Các tin chế biến, xuất nhập khẩu thủy hải sản khác:

Xem các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323