Gà chín cựa ở Bắc Ninh

Nguồn tin: Báo Bắc Ninh, 06/02/2013
Ngày cập nhật: 8/2/2013

Những tưởng câu chuyện về gà chín cựa chỉ có trong truyền thuyết Sơn Tinh-Thủy tinh, giống gà vốn được dân gian coi là vật thiêng, là một trong những lễ vật kén rể của Hùng Vương thứ 18. Nhưng thật ngạc nhiên khi chúng tôi phát hiện ở miền Quan họ đang có một “vương quốc” gà nhiều cựa, trong đó có cả những con gà chín cựa được nhân giống hiệu quả và sẵn sàng cung ứng ra thị trường.

Thăm trang trại gà nhiều cựa

Tình cờ chúng tôi phát hiện ngay gần trung tâm thành phố Bắc Ninh trong Trại Gà giống Dabaco có cả một khu chăn nuôi giống gà nhiều cựa. Biết không thể từ chối vì chúng tôi đã tìm đến đúng địa chỉ nhưng anh Nguyễn Như Phán, Phó Giám đốc Công ty TNHH MTV Gà giống Dabaco vẫn chưa muốn tiết lộ nhiều thông tin về giống gà nhiều cựa mà công ty đang nhân giống khá thành công. Anh bảo, thời điểm này công ty chúng tôi vẫn chưa muốn công bố rộng rãi về giống gà đặc biệt quý hiếm này. Để chuẩn bị cho việc phát triển giống gà nhiều cựa, công ty triển khai từ 2 năm trước nhưng 6 tháng gần đây mới cho kết quả rõ rệt. Phần nhiều là gà từ 6-8 cựa, hiện nay, mỗi tuần công ty xuất ra một đợt giống gà nhiều cựa với số lượng từ 400-500 con, trong đó chỉ khoảng 0,5% là gà 9 cựa.

Gà nhiều cựa được chăn thả và nuôi như các loại gà ta khác.

Trang trại chăn nuôi gà nhiều cựa của Công ty Gà giống Dabaco đang có đủ loại từ gà giống 1 ngày tuổi cho đến gà trưởng thành, gà bố mẹ. Theo anh Phán thì thời gian nuôi và cách chăm sóc gà nhiều cựa cũng giống như các loại gà ta khác. Thời điểm hiện tại, công ty bán ra là 30.000 đồng/con gà 1 ngày tuổi. Nếu nuôi gà thương phẩm thì trong khoảng 5-6 tháng có thể làm thịt được. Trọng lượng tối đa của gà trưởng thành đạt từ 2,5-2,6kg/con đối với gà trống và 1,8-2kg đối với gà mái. Dễ dàng nhận biết ra giống gà nhiều cựa bởi ngay khi vừa bóc trứng chân con gà 1 ngày tuổi đã thấy xuất hiện nhiều cựa. Tuy nhiên, những cựa có sẵn này khá mềm, chỉ đến khi gà trưởng thành thì cựa chính mới mọc và cứng hơn những cựa khác. Giáo sư Nguyễn Lân Hùng khi đến tham quan trang trại chăn nuôi gà nhiều cựa của Công ty Gà giống Dabaco cho biết: Gà nhiều cựa nuôi chăn thả như gà ta. Chúng rất chịu khó đi kiếm ăn, điều kiện nuôi nó đơn giản hệt như nuôi gà ri.

Giống gà nhiều cựa có đặc tính hoang dã, nghịch và hiếu động, ưa chạy nhảy, bay cao và khỏe; thịt ngọt, ngon thơm và chắc nhưng lại khó bảo tồn vì khả năng sinh sản tự nhiên kém do chân gà có nhiều cựa nên hạn chế trong quá trình giao phối khiến cho việc phát triển đàn mới rất khó. Do vậy, người dân xung quanh khu vực vườn Quốc gia Xuân Sơn (Phú Thọ)-nơi phát hiện giống gà nhiều cựa đang rất lo lắng trước thực trạng săn lùng thu mua dẫn đến nguy cơ tuyệt chủng của giống gà huyền thoại này…

Hiện thực hóa một truyền thuyết

Có lẽ, chẳng người Việt nào lại không biết đến truyền thuyết Sơn Tinh-Thủy Tinh. Chàng Sơn Tinh với trí thông minh, văn võ toàn tài đã tìm được lễ vật “Voi 9 ngà, gà 9 cựa, ngựa 9 hồng mao” dâng lên Vua Hùng và lấy được công chúa Mỵ Nương.

Ngày nay, bằng khoa học và thực tiễn, các nhà khoa học đã nghiên cứu và chứng minh được gà 9 cựa-một trong ba sản vật kén rể của Hùng Vương thứ 18 được chàng Sơn Tinh tìm thấy cách đây hàng ngàn năm hiện vẫn còn trên quê hương đất Việt. Ngày 1-2-2012, Bộ NN&PTNT đã ban hành Thông tư Danh mục bổ sung nguồn gen vật nuôi quý hiếm cần được bảo tồn, trong đó có giống gà nhiều cựa. Tuy nhiên, những lo ngại về nguy cơ tuyệt chủng của giống gà nhiều cựa đã bước đầu được Công ty Gà giống Dabaco tìm ra giải pháp khắc phục bằng việc vận dụng những tiến bộ khoa học để nhân giống.

Từ khi mới nở, đã nhìn thấy rõ số cựa của gà non.

Tâm sự với chúng tôi, anh Phán cho rằng xuất phát từ ý thức mình là con của miền đất Thủy tổ dân tộc có lăng mộ và đền thờ Kinh Dương Vương nên Công ty chúng tôi đã tìm đến khu vực vườn Quốc gia Xuân Sơn (Phú Thọ) để săn tìm và mua bằng được những cặp gà trống-mái nhiều cựa về nhân giống. Do đây là giống gà quý hiếm nên việc săn tìm gà bố mẹ không phải dễ. Sau một thời gian nghiên cứu, Công ty đã thành công trong việc ứng dụng các tiến bộ công nghệ hiện đại, lai tạo, nhân giống nguồn gen gà nhiều cựa kết hợp cải tiến nâng cấp chất lượng và giữ gìn tinh hoa của giống gà quý hiếm này, tạo ra một nguồn giống mới mang thương hiệu Gà Sơn Tinh. Đây là giống gà quý hiếm, được ví như sự song toàn bằng chiếc mào của Lạc Hầu và đôi cựa của Lạc Tướng.

Kỳ vọng của Công ty Gà giống Dabaco khi nhân giống gà Sơn Tinh là để xây dựng một sản vật đặc trưng mang biểu tượng văn hóa truyền thống của miền đất Bắc Ninh- Kinh Bắc vừa phục vụ nhu cầu của người dân vừa thể hiện truyền thống đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, đồng thời góp phần xây dựng văn hóa tâm linh truyền thống của người Việt ngày một sâu đậm hơn.

Hằng năm, vào dịp lễ tết, người dân Việt chẳng ngại cất công, chi thêm tiền tìm mua bằng được một con gà đẹp mã, có chất lượng thịt cao để làm lễ ông bà, gia tiên trong đêm Giao thừa đón mừng năm mới. Đó là nét đẹp văn hóa tâm linh ngày Tết của người dân Việt trên khắp mọi miền Tổ quốc. Có thể, từ những Tết sau hoặc trong những ngày đại lễ của mỗi gia đình sẽ sẵn có hơn những con gà đặc sản mà không phải mất công tìm kiếm.

Vũ Thắng – Thuận Cẩm