Nuôi rắn ri voi

Nguồn tin: Nông Nghiệp VN, 21/02/2012
Ngày cập nhật: 23/2/2012

Trạm Khuyến nông TP Vĩnh Long (tỉnh Vĩnh Long) xây dựng mô hình nuôi rắn ri voi đem lại giá trị kinh tế cao cho nông dân. Mô hình được triển khai tại phường 5 và 9. Mỗi điểm trình diễn được đầu tư 100 con rắn giống với số tiền 6 triệu đồng, trong đó Nhà nước hỗ trợ 50%, phần còn lại nông dân góp vào để cùng thực hiện.

Nông dân được tập huấn kỹ thuật nuôi rắn ri voi trước khi nhận con giống. Rắn giống khoảng 20 gram/con, rắn khỏe mạnh, không bệnh tật. Rắn nhận về được ngâm trong nước muối khoảng 10 - 15 phút để loại trừ mầm bệnh. Trong thời gian đầu, rắn được nuôi trong những thau nhựa để dễ chăm sóc.

Cá trê là thức ăn ưa thích nhất của rắn. Thời gian cho rắn ăn từ 1 đến 2 ngày/lần, cỡ cá 200 con/kg. Để rắn tăng trọng nhanh, thức ăn viên được trộn thêm vitamin C cho cá ăn, sau đó mới cho rắn ăn. Thay nước cho rắn 1 - 2 ngày/lần. Mỗi lần thay nước, rắn đều được tắm qua nước muối. Rắn giống nhận về bắt mồi và phát triển bình thường. Rắn được che chắn gió và nắng tốt. Một số hộ bố trí thêm ống nước để làm nơi ẩn náu cho rắn. Sau thời gian nuôi khoảng 2 - 3 tháng, rắn đã phân đàn nên nông dân tuyển chọn rắn lớn, nhỏ nuôi riêng để chăm sóc được thuận lợi.

- Kết quả đạt được sau 5 tháng nuôi như sau: Rắn hao hụt 10 - 20%. Trọng lượng đạt 200 gram - 400 gram/con.

- Trong quá trình nuôi, rắn bị bệnh đẹn, ăn không tiêu, được cán bộ kỹ thuật và nông dân chăm sóc, điều trị.

- Hiệu quả kinh tế (cho 100 con) sau thời gian nuôi 10 - 12 tháng rắn đạt trọng lượng 800 gram đến 1 kg/con, hao hụt 20%. Lãi từ 11 - 20 triệu đồng. Mô hình nuôi rắn ri voi thương phẩm bước đầu đã mang lại hiệu quả cho nông dân. Để việc nuôi rắn ri voi thành công bà con nông dân cần lưu ý một số việc như sau:

- Con giống được cung cấp từ hai nguồn: Rắn giống hoang dã bắt ở thiên nhiên vào mùa mưa và từ những trại nuôi rắn. Rắn hoang dã có số lượng nhiều, giá rẻ nhưng tỉ lệ hao hụt khá cao do có nhiều cách thu bắt như bị câu rách miệng, bị câu điện, bị gãy xương sống nên rắn con bị thương tật nhiều. Nuôi những con rắn này trong một thời gian ngắn dễ bị chết. Rắn giống được sinh sản tại trại rất được ưa chuộng vì rắn đã được thuần hoá, tương đối hiền, ít cắn nhau, tỉ lệ hao hụt trong quá trình nuôi thấp nhưng giá rắn giống khá cao.

Khi nuôi nên chọn rắn giống đều cỡ để rắn lớn đều, khoẻ mạnh, nhanh nhẹn, không sẹo, không bị gãy xương sống. Những con rắn đang chuẩn bị lột xác rất yếu không nên mua. Khi vận chuyển chúng dễ bị yếu sức và chết sau vài ngày thả nuôi. Rắn giống mới đem về nên chăm sóc kỹ, dùng dung dịch thuốc tím có nồng độ 10 - 20 ppm (10 - 20 gram pha trong một ít nước) hay pha với 3 - 4% muối để tắm rắn con trong vòng 5 - 10 phút. Trong khi tắm nếu thấy rắn lao lên khỏi mặt nước để tìm cách thoát ra, nên vớt ra ngay cho vào nước sạch.

- Mật độ: Lúc rắn còn nhỏ nuôi khoảng 20 - 30 con/m2 (đối với nuôi ao, bể) nhưng khi rắn lớn còn 15 con/m2 và lớn nữa thì mật độ chỉ còn 5 - 7 con/m2. Nếu nuôi trong khạp, lu thau mật độ 5 - 7con/m2 khi rắn lớn chỉ còn 2 - 3 con/m2.

- Thức ăn: Rắn ri voi thích ăn động vật tươi sống, không ươn thối, không vảy như nòng nọc, ếch nhái, cá trê, cá chốt. Khi thiếu thức ăn rắn cũng ăn cá có vảy như cá rô phi, cá trôi, cá sặc. Khoảng 2 ngày một lần cho rắn ăn vào buổi chiều với lượng thức ăn bằng 3 - 5% trọng lượng cơ thể rắn. Tuỳ theo sức ăn của rắn mà tăng hay giảm lượng thức ăn. Nên chọn thức ăn vừa với cỡ miệng của rắn.

Sau khi cá ăn thức ăn viên có chứa hàm lượng đạm cao thì khoảng 30 phút sau hãy bắt cá cho rắn ăn. Rắn ăn thức ăn viên qua cá, rắn sẽ tăng trọng nhanh hơn. Khi cho rắn ăn cá chết cần bỏ ruột cá, những con cá có vảy to nên đánh vảy, để khi rắn ăn mồi tiêu hoá được dễ dàng hơn. Cá trê làm mồi cho rắn nếu bị bệnh, không nên sử dụng để cho rắn ăn.

- Quản lý và chăm sóc: Cần cho rắn ăn đủ, đều để rắn nhanh lớn. Thường 5 - 7 ngày thay nước một lần. Nếu môi trường nước nuôi bị dơ, hôi thì tiến hành thay nước ngay và thay khoảng 2/3 lượng nước. Mỗi lần thay nước nên tắm muối hoặc thuốc tím cho rắn. Trong bầy rắn con nào nhanh nhẹn, hung dữ, ăn nhiều thì nhanh lớn.

Rắn lột da để lớn. Khi chuẩn bị lột da, rắn không ăn, tìm chỗ ẩn nấp và thường nằm bất động, màu da xám đục và lợt dần. Nên cung cấp đủ mồi để hạn chế rắn cắn nhau. Những con rắn bị trầy xước hay cắn người bị mất răng thường dễ bị nhiễm trùng làm rắn chết trong một thời gian ngắn. Vì thế, khi nuôi không nên để rắn cắn và nên thân thiện với rắn.

Theo kinh nghiệm của một số người nuôi rắn, rắn ri voi rất ít bệnh. Nhưng khi rắn bệnh nếu không tích cực trị kịp thời và đúng biện pháp thì rắn nuôi dễ bị chết và có thể chết hàng loạt. Rắn bệnh thường có biểu hiện bất thường, bỏ ăn, không hoạt động, thường tìm đến những chỗ trống nằm bất động.

Việc chữa trị cho rắn không đơn giản. Để nuôi rắn đạt kết quả tốt, có hai nguyên tắc rất quan trọng là không được để nước bị ô nhiễm và làm rắn bị thương tích.